Foto: Informburo.kz

Bügin ğalamdıq dertke aynalğan düniejüzilik SPID-ke qarsı küres küni. Atalmış dert Qazaqstandı da aynalıp ötpegeni belgili. Täuelsizdik alğan jıldardan beri elimizde mıñdağan adam AQTQ (VIÇ) auruına şaldıqqan. Olardıñ işinde düniege endi kelgen närestelerden bastap, egde jastağı adamdarğa deyin bar.

SPID ğalamdıq dert ekendigi sözsiz. Onımen küresu memlekettik deñgeyde jürui tiis ekendigi aytpasa da tüsinikti. Täuelsizdik alğan 26 jıl işinde Qazaqstan densaulıq saqtau ministrligi atalmış dertpen qanşalıqtı küresip keledi? Qazirgi tañda elimizde AQTQ (VIÇ) auruın jwqtırğandardıñ sanı qanşa? Bwl swraqtarğa jauap alu üşin bizge 2006 jılğa qaytıp oraluğa tura keledi. Sebebi däl osı jılı SPID derti Qazaqstan atın älemge şığardı desek artıq aytpaymız. Esteriñizde bolsa, 2006 jılı Şımkent qalasında därigerlerdiñ salğırttığı saldarınan 150 bala AQTQ (VIÇ) auruın jwqtırğan bolatın. Osıdan keyin BBC News saytı Şımkent qalasındağı jağdaylarğa baylanıstı zertteu jürgizgen. Zertteu barısında AQTQ auruın jwqtırğan 10 balanıñ köz jwmğandığı jäne 150 balanıñ barlığı dertti auruhanada qan tapsıru kezinde jwqtırğandığı anıqtalğan. Bwdan bölek älemdik basılımdar Şımkent qalası därigerleriniñ Özbekstannan arzan qan alıp, Qazaqstanğa äkelip 4 ese qımbat bağağa satqandıqtarı jayında jazğan. Oñtüstik Qazaqstandağı SPID dauı halıqaralıq deñgeyge şığıp bara jatqannan keyin bwl iske resmi Astananıñ özi aralasqan. Osıdan keyin AQTQ dertin jwqtırğan är balağa 10 mıñ dollarlıq bir rettik kömek jäne 18 jasqa tolğanşa ayına 160 dollardan 225 dollarğa deyin kömek beriletin bolğan. Bwl ärine Qazaqstannıñ bir oblısında ğana bolğan jağday. Endi jalpı el boyınşa qanşa adam atalmış dertpen auıratınına toqtalsaq.

Qazaqstan boyınşa, 2015 jıldıñ 11 ayında AQTQ (VIÇ) jwqtırğan 2171 adam tirkelgen. Olardıñ basım köpşiligi Şığıs Qazaqstan, Qostanay jäne Oñtüstik Qazaqstan oblıstarında. SPID jwqtırğandardıñ 66,9 payızı 20-39 jas aralığındağı azamattar. 2017 jıldıñ jartı jıldığında el boyınşa, AQTQ (VIÇ) jwqtırğandardıñ sanı 1430 adamdı qwrağan. Bwl körsetkiş ötken jıldıñ däl osı uaqıtımen salıstırğanda äldeqayda joğarı. SPID jwqtırğandarınıñ basım köpşiligi Almatı, Qarağandı jäne Soltüstik Qazaqstan oblısında tirkelgen.

Qazirgi tañda Qazaqstan boyınşa, 19183 AQTQ (VIÇ) jwqtırğan adam tirkelgen. Olardıñ 393-i 14 jasqa deyingi balalar. Balalar arasında SPID jwqtırğandardıñ basım köpşiligi Oñtüstik Qazaqstan oblısına tiesili. Olardıñ jalpı sanı 229 bala.

“The Qazaq Times”