Braziliyanıñ oñtüstiginde "auger büyi" atalğan jırtqış örmekşi tirşilik etedi. Ädette, jerden 50-60 sm tereñdikte in qazıp twraqtaydı. Azığın aulauğa öte şeber, jändikterdiñ jırtqışı atalğan. Keyde üy qwstarına deyin azıq etedi. Jaqında adamdar onıñ qızıl jolaqtı jılandı da jeytinin bayqağan. Zertteuşiler bwl örmekşi tektestiñ jılandardı azıq etetinin alğaş kezdestirip otırmız deydi. Tipti büyiniñ jılandı azıq etui ötken jeltoqsan ayında «Gerpetologiya rekorttarı» jurnalına engen. Bwl turalı sina.com.cn saytında jariyalandı.
«Sara-du Savra» atalatın tastaqtı taulı alqapta mal ottığı mol bolıp keledi. Bwl Braziliyadağı federaldıq qorğalatın aumaqtarğa jaqın. Zertteuşiler osı öñirdegi örmekşi tärizdilerdiñ türlerin zertteu barısında kezdesken jılandı azıq etetin örmekşi olardı qayran qaldırdı. bwl jırtqış büyi bıltırğa deyin jaña tür retinde qaralmay kelgen eken. Bwrın ğalımdar bwl türdegi uıttı büyiler tek Urugvay jerine ğana taralğan dep eseptegen. Al surettegi qızıl jolaqtı jılandar osı öñirde köptep wşırasadı, ortaşa wzındığı 29sm bolıp keledi. Büyige oñay jem bola bermeydi. Ädette mwnday auger büyilerdiñ azığı – wsaq jändikter, wsaq bauırımen jorğalauşılar men qosmekendiler bolıp keledi. Keyde wsaq süt qorektiler men qwstardı da aulaydı. Jılandı twraqtı azıq etetin büyiniñ kezdesui şınında tabiğattağı tañqalarlıq is.
Zertteuşilerdiñ mölşerleuinşe qızıl jolaqtı jılan tas astına jasırınatın twraq izdep kirgen boluı mümkin, alayda özinen bwrın mwnda auger büyi mekendegen. Tağı bir mümkindik bwl jılan osı aradan ötip bara jatqanda jırtqıştıñ jemine aynalğan. Zertteuşilerdiñ biri bwl auger büyiniñ azu küşi nemese uıtı bir jılandı öltiruge qaptal jetedi dep qaraydı.
Zerttermender bwl auger büyiniñ uıttı swyıqtıq şığaratının aytadı. Alayda onıñ uıtı qanşalıqtı ekeni äli zerttelmegen. Auger büyi jartılay jep qaldırğan jılan öleksesine qarar bolsañız, onıñ bas jäne keude böliminiñ şırıştanğanın jäne ıdırau reakciyası bolğanın bayqauğa boladı. Bwdan augerdiñ azığına aldımen as qortu swyıqtarın bölip şığıp, sosın barıp närge bay şırındı qılğıp tauısatının anıq bilinedi.
Kezdeysoq qoparıp qalğan tastan osınday sirek kezdesetin körniske kuä bolğan. Tabiğattıñ bizge aşıp körsetpegen qwriyası älide köp. Biz tanıp-bilmegen januarlar türleri äli de kezdesedi. Biz alda bwl türdegi örmekşini jan-jaqtı zertteymiz deydi jergilikti ğalımdar.
"The Qazaq Times"