اقش پەن قىتاي كەلىسىمىنەن كەيىن بەيجىڭگە قارسى قىسىم ازايا ما ؟

اق ءۇي ءباسپاسوز قىزمەتى كەشە كەشتە اقش-قىتاي ساۋدا كەلىسسوزى تۋرالى جاڭا مالىمدەمە جاسادى. مالىمدەمەدە، ساۋدا قايشىلىقتارىن جويۋ ءۇشىن كەلىسسوزدەردىڭ كەلەسى راۋندى 30 ءساۋىر كۇنى بەيجىڭدە وتەتىنى ءمالىم بولدى. اقش تارابىنان كەلىسسوز دەلەگاتسياسىن اق ءۇي ەكونوميكا جونىندەگى كەڭەسشىسى روبەرت رەيتحەيزر مەن قارجى ءمينيسترى ستيۆەن منۋچين باستاپ بارماق.

اقش-تىڭ كەلىسسوز دەلەگاتسياسىن قىتايدىڭ ۆيتسە-پرەمەرى ليۋ حى كۇتىپ الادى. ۆيتسە-پرەمەر ليۋ 8 مامىر كۇنى قىتاي ساۋدا دەلەگاتسياسىن باستاپ ۋاشينگتونعا بارادى. اقش پەن قىتاي ۇكىمەتتەرىنىڭ اتالعان جوعارى لاۋازىمدىلارى بىلتىردان بەرگى ساۋدا كەلىسسوزدەرىن وتكىزىپ كەلەدى.  ارى، ولار باستاعان دەلەگاتسيالار ۋاشنيگتون مەن بەيجىڭگە كەزەك-كەزەك ساپارلاپ جاسادى.

كەلىسسوز تاقىرىبىندا ءالى دە وزگەرىستەر جوق – جىل باسىنان بەرگى تالقىلاعان تاقىرىپتار الدا دا تالقىعا سالىنادى. دەگەنمەن، «رەيتەر» اگەنتتىگى كەشە اق ءۇي ەكونوميكا جونىندەگى كەڭەسشىسىنىڭ كەلىسسوزدەردىڭ پروگرەسىنە ريزا ەكەنىن ايتتى.

دەگەنمەن،  ۇلتتىق ەكونوميكالىق كەڭەستىڭ ديرەكتورى لارري كۋدلوۋ ءوزىنىڭ مالىمدەمەسىندە: «كەلىسسوزدىڭ ناتيجەسى تولىقتاي ءبىز ويلاعانداي بولمادى، الايدا، ءبىز جوعارى ناتيجە جاراتا الدىق. كەزەكتى ساۋدا كەلىسسوزى ارقىلى اقش پەن قىتاي ۇكىمەتتەرى بۇرىنعىدان دا تەرەڭىرەك ديالوگقا كەلە الدى»، – دەگەن.

ول جانە: «ءبىز كەلىسىمگە قول جەتكىزۋگە جاقىن قالدىق. بۇل رەت قۇرىلىمدىق ماسەلەلەردى شەشۋگە جانە تەحنولوگيالار ترانسفەرتى ماسەلەلەرىن شەشۋگە تىرىسامىز. سونداي-اق، مەنشىك قۇقىعىنىڭ ىسكە اسىرىلۋ مەحانيزمى وتە ماڭىزدى، اۋىل شارۋاشىلىق جانە ونەركاسىپتىك تاۋار اينالىمىنا كەدەرگىلەردى ازايتۋ ماسەلەسى وسى رەت شەشىم تاباتىن بولادى»، – دەدى. ۇلتتىق ەكونوميكالىق كەڭەستىڭ ديرەكتورى ەكى ەل اراسىندا ءالى دە تۇبەگەيلى شەشۋگە ءتيىستى پروبلەمالاردىڭ بار ەكەنىن دە ەسكەرتەدى.

اقش پەن قىتاي ءبىر جىلدان بەرى ساۋدا سوعىسىن جۇرگىزىپ كەلەدى. كەلىسسوز كەزىندە قىتايعا قارسى اقپاراتتىق، اسكەري، ساياسي قىسىمدار دا جاسالعانى بەلگىلى. ايتالىق، وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىندەگى اقش اسكەري كەمەلەرى، قىتايداعى ادام قۇقىعى ماسەلەسى، ۇلتتىق اۆتونوميالارداعى جاپپاي قۋعىن-سۇرگىنگە قارسى ادام قۇقىعىنىڭ ساقتالۋىن تالاپ ەتۋ قاتارلى. سونىڭ وزىندە، اقش-تىڭ قىتايعا تۇبەگەيلى قىسىم تۇسىرمەيتىنى جىل باسىنان بەرگى كەلىسسوزدەردەن كورىنە باستادى. ايتالىق، بەيجىڭ تارابى قوس تاراپقا بىردەي پايدالى بولعان ساۋدا كەلىسىمىن جاساپ، قۇراما شتاتتاردىڭ تالابىن بەلگىلى دەڭگەيدە قاناعاتتاندىرعان جاعدايدا، بەيجىڭگە قارسى قىسىمدار باسەڭدەۋى دە مۇمكىن. بۇل قىتايداعى از ساندى ۇلتتاردىڭ ماسەلەسىنە اقش تارابىنىڭ تۇبەگەيلى ارالاسپايتىنىن كورسەتەدى.

“The Qazaq Times”