ترامپ قىتايعا قاراتقان ەڭ اۋىر جازالاۋ شارالارىن ماقۇلدادى

كەشە (14 ماۋسىم), اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ 50 ملرد اقش دوللارىنا جۋىق قىتاي ونىمىنە كەدەن سالىعىن بەلگىلەۋ جوسپارىن ماقۇلدادى. بۇل كەدەندىك سالىق قىتاي تارابىنىڭ امەريكالىق كومپانيالارعا تەحنولوگيالاردى وتكەرىپ بەرۋ جانە باسقا دا زياتكەرلىك مەنشىك قۇقىعىن ۇرلاۋ سىندى ارەكەتتەرىنە قارسى جازالاۋ ارەكەتى بولىپ تابىلادى. ال، بۇگىن اقش ساۋدا وكىلدەرى كەدەندىك سالىق جازاسىنا ۇشىرايتىن قىتايلىق تاۋارلاردىڭ ءتىزىمىن بۇگىن (15 ماۋسىم) جاريا ەتتى.

اقش-تىڭ تانىمال باسىلىمى The Wall Street Journal كەشە كەشتە، بۇل شەشىم بەيجىڭ تارابىنىڭ اشۋىنا تيەتىنىن جازدى. سوڭعى ەكى ايدىڭ ىشىندە، اقش پەن قىتايدىڭ ساۋدا وكىلدەرى ەكىجاقتى ساۋدا تەڭسىزدىكتەرىن قىسقارتۋ جانە زياتكەرلىك مەنشىك قۇقىق ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن ءۇش راۋند كەلىسسوز وتكىزگەن ەدى. تاراپتاردىڭ ساۋدا وكىلدەرى ەكى ەلدىڭ اراسىنداعى ساۋدا داۋىن تەجەۋگە قۇلشىنىس جاساپ كورگەن. ولار الەمنىڭ ەڭ ءىرى ەكى ەكونوميكاسى اراسىنداعى ساۋدا داۋى بۇكىل جاھاندىق ساۋداعا كەرى اسەر ەتەدى دەپ قارادى.

اقش پرەزيدەنتى ترامپ سولتۇستىك كورەيا باسشىسىمەن تاريحي كەزدەسۋىنەن قايتقاننان كەيىن، Fox News ارناسى ارقىلى، الداعى ۋاقىتتا قىتايعا قۋاتتى سوققىلار جاسايتىنىن مالىمدەگەن. ەكى كۇن بۇرىن اق ءۇي لاۋازىمدىلارى مەن كەڭەسشىلەرى ترامپتىڭ قىتايعا باعىتتالعان كەدەندىك سالىق ساياساتىن ماقۇلداۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتقان.

ناۋرىزدان بەرى قاراي، اقش-قىتاي اراسىنداعى ساۋدا جانە ساياسي قايشىلىقتار بىرتىندەپ ءوسىپ شىقتى. انىعىندا بۇل ۇزاق مەرزىم ىشتەي سىزداعان جارانىڭ بەتى اشىلعانىمەن بىردەي ەدى. بۇنىڭ جالپىلىق سيپاتىنان العاندا دەرجاۆالار اراسىنداعى باقتالاستىق دەۋگە دە بولادى. بىراق، ترامپ بيلىككە كەلۋدەن بۇرىن دا قىتايدى «ايامايتىنىن» ايتىپ كەلگەن.

بۇگىنگى دەرەككوزدەردىڭ مالىمەتىنە قاراعاندا، اقش ساۋدا مينيسترلىگىنىڭ كەدەندىك سالىق سالىناتىن تاۋارلارىنىڭ ءتىزىمى، ساۋىردەگى تىزىممەن بىردەي بولعانىن ايتادى. ايتالىق، قىتايدىڭ 1300 ونىمىنە كەدەندىك سالىقتى وسىرەدى. ارينە، بۇعان قىتاي تارابىنىڭ قارسى شارالار قولداناتىنىن وسىدان بۇرىن دا ايتقان. ايتالىق، سويا ونىمدەرى مەن ۇشاق نەمەسە ۇشاق جابدىقتارىن قامتىعان بىردەي قۇنعا يە قارسى تاريف ەنگىزگەلى تۇر. بۇل ەكى دەرجاۆا اراسىنداعى ساۋدا سوعىسىنىڭ باستالۋىن بىلدىرەدى.

ارينە، ترامپتىڭ قىتايدىڭ ساۋدا ساياساتىنا دەگەن ايىپتاۋى، كوپتەگەن ەلدەردە قولداۋ تاپتى. ايتالىق، قىتايدى ادىلەتسىز ساۋدا ساياساتىن جۇرگىزدى، زياتكەرلىك مەنشىك قۇقىقتارىن بۇزدى، تەحنولوگيالار ۇرلادى جانە وتاندىق وندىرۋشىلەر مەن كومپانيالارعا باسىمدىق بەردى دەپ ايىپتايدى. بۇل ايىپتاۋلاردىڭ ءبارى دە شىندىققا سايادى. دەگەنمەن، ترامپ كەدەن سالىعىن قىتايدى جازالاۋ قۇرالى ەتۋگە قارسى بولعاندار كوپ بولعان. سەبەبى، قىتايدىڭ قارسى شاراسىنان اقش-تىڭ دا اۋىلشارۋاشىلىق سالالارى وزىندىك زيانعا ۇشىراۋى مۇمكىن. ترامپ بۇعان: «ساۋدا سوعىسى سونداي قورقىنىشتى نارسە ەمەس، سوڭعى جەڭىمپاز – امەريكا!»، – دەگەن ءۋاجىن ايتقان ەدى.   

“The Qazaq Times”