26 tamızda keşkisin Taraz qalasına irgeles Jambıl oblısınıñ Bayzaq audanında ornalasqan äskeri bölimde alapat jarılıs boldı. «Qazaqstan Respublikası Qorğanıs ministrliginiñ №28349 äskeri bölimi RMM» nısanında bolğan ört 8-9 sağattıñ özinde tolıq söndirile qoymadı. Ondağan adam zardap şegip, auruhanağa jetkizildi. Twrğındar üy-jayın tastap ketuge mäjbür boldı. Arıs-2 tragediyasınıñ bayanı.
Äleumettik jelilerde lezde tarağan jarılıs beynejazbalarınan ottıñ diametri asa ülken şar tärizdi lap etkenin köruge boladı. Jarılıs qala twrğındarına sezilgen.
Redakciya baylanısqan Taraz qalasınıñ twrğındarı eki märte ülken jarılısqa kuä bolğanın jäne ara-twra dümpu bilinip jatqanın habarladı. Qazir qızıl jalın tolıq söndirile qoyğan joq. Oqiğa ornında arnayı qauipsizdik qızmetteri jwmıs istep jatır.
Sağat 21.00-den asqanda Qazaqstannıñ Qorğanıs ministrligi alğaşqı resmi mälimdemesin jariyaladı.
«Bügin sağat şamamen 19:00-de Jambıl oblısınıñ Bayzaq audanında ornalasqan äskeri bölim qoymalarınıñ birinen ört şıqtı. Ört saldarınan belgisiz zat jarılğan. Örtti söndiruge bölimniñ şınjır tabandı ört söndiru maşinası men ört söndiru komandası jwmıldırılğan. Olarğa Jambıl oblıstıq TJD ört söndiru bölimşeleri kömek körsetip jatır. Ört oşağın joyu jalğasıp jatır. Örttiñ neden şıqqanı anıqtalıp jatır», – delingen ministrlik taratqan aqparatta.
Vedomstvo dereginşe, vice-ministr general-leytenant Ruslan Şpekbaev bastağan Qorğanıs ministrliginiñ komissiyası oqiğa ornına bet alğan.
Taraz qalasınıñ ortalığı men äskeri bölim ornalasqan araqaşıqtıq şamamen 30-40 şaqırım. Key beyresmi aqparattarğa qarağanda, 21.00-ge qaray Almatı-Taraz küre jolı men temirjol jelileri uaqıtşa jabılğan.
Ört bastalğalı alğaşqı eki sağatta jarılıstan japa şekken nemese qaza tapqandar turalı aqparat belgisiz boldı.
21.30 Qorğanıs ministrligi äskeri bölim ornalasqan eldi meken twrğındarın evakuaciyalau bastalğanın rastadı. Janarmay qwyu beketterinde qalıñ kezek qalıptastı. Därihanalar men dükenderde de wzın-sonar kezek.
Komissiya jetekşisi Ruslan Şpekbaevtıñ habarlauınşa, qoymada alısqa wşpaytın injenerlik oq-däriler saqtalğan.
Kuägerler jariyalağan videolardan dümpu quatınan kölikterdiñ terezeleri şıtınap, üy töbeleri qwlağanın jäne «snaryadtardıñ wşıp» jatqanı bayqaladı.
Qorğanıs ministrligi Bayzaq audanındağı äskeri nısannıñ mañayında orın tepken Üşbwlaq (120 twrğın), Jibek jolı (500 twrğın), Qaynar (85 twrğın) eldi mekenderiniñ twrğındarı köşirilip jatqanın naqtıladı.
22.00 BAQ betterinde aldın ala esep boyınşa 7 adamnıñ zardap şekkeni habarlandı. Äskeri bölim mañında jedel järdem qızmetiniñ 16 brigadası jwmıs istep jatır. Osı sätte Taraz qalalıq №1 auruhanağa 32 adam türli jaraqatpen jetkizilgeni belgili boldı. Olardıñ arasında tötenşe jağday departamentiniñ qızmetkerleri de bar.
Ministrlik «örttiñ bir böligi öşirildi» degen aqparat tarattı.
22.30 Jarılıs tarsılı Taraz qalasınıñ twrğındarına estilip jatır. Ministrlik qoymanıñ eleuli deñgeyde 6 ret jarılğanın habarladı.
Prezident Toqaev Twitter jelisindegi paraqşasında jedel ştab jwmıs istep jatqanın är qılmıstıq is qozğalğanın, oqiğa ornına qorğanıs jäne tötenşe jağday ministri, işki ister vice-ministri attanğanın jazdı.
22.50 Öñir äkimdigi zardap şekkenderdiñ 60-qa jetkenin habarladı. Onıñ 11-i äskeri qızmetker.
23.00-ge qaray Jambıl oblısınıñ äkimdigi äskeri bölimdegi jarılısqa baylanıstı bes bağıt boyınşa 8 poyızdıñ keşigip, joldan qalğanın habarladı. Beysenbi küni jolauşılar tasımaldaytın Almatı-2 – Atırau, Almatı-2 – Şımkent, Mañğıstau – Almatı-2, Aqtöbe – Almatı-1, Şımkent – Almatı-2, Türkistan – Almatı-2, Sarıağaş – astana, Qızılorda – Semey poezdarınıñ bağıttarı öz uaqıtınan keşigip keledi.
Äkimdiktiñ habarlauınşa, örtpen küresip, oqiğa ornında tärtipti qamtamasız etu maqsatında Jambıl oblıstıq policiyasınıñ 300 adamnan twratın jeke qwramı, äskeri bölimşeniñ 500 adamnan twratın jeke qwramı tügel jwmıldırılğan.
23.45 Oblıs äkimdigi jañartqan mälimetke say, zardap şekkenderge 32 däriger jäne 56 medqızmetker kömektesip jatır. Sağat 23.30-dağı ahual boyınşa, Taraz qalasındağı №1 auruhanağa 66 adam kelip tüsken. «Onıñ köpşiligi jeñil, tağı ekeui auır jaraqat alğan».
00.12 Taraz qalasınıñ twğındarın sabırğa şaqırğan policeylerge prezident Toqaev ta qosıldı. Ol Twitter jelisinde arnayı qızmet mamandarı jwmıldırılğanın ayta kele «zardap şekkenderdiñ artqanın, biraq jağdaydı baqılauda ekenin» aytıp baqtı.
00.35 İİM evakuaciyalau bastalğalı äskeri bölimge jaqın eldi mekenderden 1200 adam köşirildi degen habarama tarattı. Olar Taraz qalasındağı mektepterge ornalastırıladı. Policiya wrlıq-qarlıq, tonauğa jol bermes üşin evakuaciyalanğan jerlerdi küzetip-patrul'deuge tiis.
00.38 Jambıl oblısındağı äskeri qoymadan şıqqan ört faktisi boyınşa İİM Qılmıstıq kodekstiñ 462-babı («Qaru-jaraqtı, sonday-aq qorşağan ortağa qauip töndiretin zattar men zattardı wstau erejelerin bwzu») boyınşa sotqa deyingi tergep-tekseru bastalğanın jetkizdi.
00.55 Qorğanıs ministrligi Jambıl oblısındağı äskeri bölimniñ qoymalarında 2019 jılı Arıs qalasında bolğan ört pen jarılıstan keyin äkelingen oq-därilerdiñ saqtalğanın rastadı. Sonday-aq, baspasöz qızmeti öñirge qorğanıs ministri Nwrlan Ermekbaev, tötenşe jağdaylar ministri YUriy Il'in jäne arnayı qwrılğan komissiya ökilderi kelgenin habarladı. Olardıñ oqiğa ornına bara jatqanı aytıladı. Qorğanıs ministrligi ört sebebiniñ boljaldı nwsqasın jariyaladı.
«Injenerlik oq-därilerdiñ janıp jatqanın örttiñ dinamikasınan bayqauğa boladı. Injenerlik oq-däriler qoymasında jalğasıp jatqan ört sol jerde saqtalğan trotildıñ januınan tuındauı mümkin. Aspandağı tütin izderi qoymada saqtalğan signaldıq patrondardıñ örtenuine baylanıstı boluı da ıqtimal» delingen alğaşqı aldın ala boljam-mälimdemede.
01.30 Ört äli söndirilmedi. Twrğındar äleumettik jelilerde jarılıs jalğasıp jatqanı turalı jazdı.
02.00 Tün ortası şamasında tağı bir qattı jarılıs boldı. Bwl jaylı twrğındar men kuägerler habarladı.
03.00 Oblıstıñ Öñirlik kommunikaciyalar qızmeti apat mañında mekendeytin twrğındarğa oblıs 400-den asa orın dayındalğanın habarladı. Qosımşa mıñğa juıq orın dayındau mümkindigi qarastırılğan. Onıñ işinde Taraz qalasında 221 adam arnayı jasaqtalğan jatın orındarmen qamtamasız etilgen. Sonday-aq, Jualı audanı B. Momışwlı atındağı auılda 18 adam ornalastırılğan.
Osıdan eki jıl bwrın, 2019 jılğı 24 mausımda Arıs qalasındağı äskeri qoymalardıñ birinde osığan wqsas joyqın jarılıs bolğan. Mıñdağan oq-däri, zaryadtalmağan snaryadtar qarşa borağan. Naqtıraq aytqanda, 3 mıñ vagonğa teñ 117 mıñ tonna oq-däri men qaru-jaraq jarılğan.
Saldarınan bes adam qaza tauıp, 165 adam medicinalıq kömekke jügindi. Ondağan äleumettik mañızdı nısan bülinip, mıñdağan twrğın üy zaqımdanğan edi. Ol kezde de 45 mıñnan astam arıstıq bas sauğalap qır asqan. Qalanı qayta qalpına keltiru üşin 56 mlrd teñge bölindi.
Arada eki apta ötkende şildeniñ basında qorğanıs ministri Nwrlan Ermekbaev bir qalanıñ halqın bosıtıp, twrqın tıp-tipıl etken apattı «tabiği qwbılıs» dep atap, halıqtan «keşirim swraudıñ retin körip twrğan joqtığın» aytqannan keyin köptiñ sınına qalğan. Dese de qoğamdağı otstavka turalı talap jii aytılğanımen, ol jolı bilik äreketsizdik tanıtqan.
Qorğanıs ministrligi redakciyağa bergen jauap hatında jarılıstan bütin qalğan 32 mıñ tonna qarudıñ 20 mıñ tonnası köşirilgenin, 12 mıñ tonnası 2024 jılğa deyin tolıq köşiriletinin habarlağan.
(Aqparat tolıqtırıldı)