Biıl naurız ayınıñ ekinşi aptasında epidahualmen qatar kün rayı da naşarladı. 13 aqpan 2021 jıl. Foto: QT

Densaulıq saqtau ministrliginiñ resmi mälimetinşe, elde 14 naurız küni koronavirus jwqqan 1011 adam, al 13-i koronavirus pnevmoniyasına şaldıqqan 9 adam tirkeldi. Qazir elde 19 mıñnan asa adam (U07.1 nemese KVI+ boyınşa 15 043, U07.2 nemese KVI- boyınşa 4086) auırıp jatır.

#U07.1 Koronavirus PTR testi arqılı tabılğan jaña keysterdiñ eñ köbi – Almatı qalası (342), astana (157), Almatı (92), Qarağandı (84), Aqmola (61) öñirlerinde. Ötken täulikte aurudan ayıqqan 683 adam üyine jiberilgen. Bwdan özge senbi, anığı naurızdıñ 13-i jiını 5 adam: Almatı (3) men Şımkent (1) qalaları jäne Qarağandı (1)  oblısında qaytıs bolğan.

#U07.2 13 naurız aqparatı bir täulikke keşigip beriletin koronavirus pnevmoniyasına şaldıqqan 9 nauqas jäne 2 ölim jağdayı tirkeldi.

Pnevmoniya anıqtalğan nauqstardıñ eñ köbi – Jambıl (6) jäne Almatı (2) oblıstarı men Şımkentke (1) tiesli. Sonımen qosa, Jambıl jäne Qostanay öñirlerinde bir-bir adam köz jwmğan. Pnevmoniyadan ayıqqandar sanı 174-ke arttı.

#Jalpı  DenMin-niñ resmi mälimetinşe, emdelip jatqan 19 129 nauqastıñ 5285-i auruhanada, 13 844-i ambulatorlıq baqılauda. Ahualı naşar 231 nauqastıñ jağdayı qiın, ondağı 51 adamnıñ häli öte auır. Bwdan özge 38 sırqat ökpeni jasandı jeldetu apparatımen tınıstap jatır.

Osılayşa äzirge virustıñ taralu qateri jağınan BQO, Aqmola, Pavlodar, Qarağandı oblıstarı «sarı», al Almatı qalası men astana «qızıl aymaqta» twr.

Almatı qalasında naurız ayınıñ alğaşqı dekadasında täuligine jüzden kem emes, 11-inen beri bwl san eselenip ösude. Keyingi eki aptada qalada 2,5 mıñnan astam nauqas tirkelip ülgerdi. Sonday-aq, sırqattar köbeygen aymaqtar qatarında astana (1536) jäne Pavlodar (916), Aqmola (897) oblıstarı bar.

Naurız ayınıñ alğaşqı onkündiginde 12 mıñğa tayau (KVI+ 11 300, KVI- 503) keys anıqtalğan. Keybir sarapşılar halıqaralıq äue reysterin jii qabıldaytın Almatı qalasındağı jağdaydıñ birden uşığuın şetelden jaña ştamm kelgen boluı mümkin degen dolbarmen baylanıstıradı. Biraq ministrlik pen jergilikti bilik bwl boljamğa qatıstı qandayda bir resmi mälimdeme jasamadı.

Elde qañtar ayınıñ ekinşi men aqpan ayınıñ alğaşqı jartısında nauqastar qatarı kürt köbeygen. Aqpan ayınıñ ekinşi jartısında birşama kemigen edi, keyingi kezde qayda arta bastadı. Sonda da körsetkiş qwbılmalı. Mäselen, koronavirus pen osığan wqsas pnevmoniyanı qosa eseptegende ötken seysenbi 741, särsenbi 817, beysenbi 954, jwma 1054, senbide 1058 nauqas anıqtalğan.

Bıltır qıs tüser twsta bas memlekettik sanitar-däriger Erlan Qiyasov Qazaqstanda kezekti tolqınınıñ şarıqtau kezeñi qañtar-aqpan aylarına, al ministr Aleksey Coy naurız ayınıñ soñına qaray twspa-tws keletinin mälimdegen. Osı aydıñ basında Coydıñ birinşi vice-ministri Marat Şoranov säuir ayında 20 mıñğa tarta adam COVID-19 dertin jwqtıruı mümkin degen. Degenmen ötken aylarda keminde 20 mıñ jağday tirkelgeni sebepti bwl cifr Qazaqstanğa aytarlıqtay jañalıq emes.

Jalpı ötken qısta 88 mıñğa tarta, jaña jıl bastalğalı Qazaqstanda 70 mıñğa juıq adamnan auru anıqtalğan. Toqsan künge sozılğan qıs mezgilinde auırğandardıñ 81 mıñnan astamı koronavirus, qalğan 6,8 mıñı pnevmoniya pacientteri. Jeltoqsan jäne aqpan ayları aralığındağı barlıq körsetkişterdi mezgilge arnalğan qorıtındı materialdan bile alasız.

Osığan deyin aqparat ministrliginiñ coronavirus2020.kz saytı men Densaulıq saqtau ministrliginiñ media resurstarında jariyalanğan derekter birneşe aydan beri qate berilip kelgeni jaylı materialdar jariyalap, aqparat qwraldarına eskertkenbiz.
(!) Pandemiya moderatorı – ministrlik tek senbi-jeksenbide ğana emes, mereke künderi de statistikanı tolıqtay jürgizuge qauqarsız. Mäselen, jeltoqsan ayınıñ 1, 16, 17, 18-i jäne 19-ına, 1-4, 7 qañtar, 8 naurızğa tiesili derekter eselep kemigen. Küzdiñ ortasında sol kezdegi DenMin-niñ resmi-erikti ökili Bağdat Qojahmetov ekinşi tolqında demalıs künine qaramastan statistikanı tolıq kölemde jürgizuge uäde bergen edi. Biraq is jüzinde olay bolmay şıqtı. 

Bıltır 13 naurızdan beri COVID-19 infekciyasın jwqtırğandar qatarı 225 mıñğa, 1 tamızdan bergi koronavirus pnevmoniyası 50 mıñğa juıqtağan. DDSW derekqorı men Wlttıq statistikada Qazaqstanda auırğandar sanı 274,5 mıñğa jetken. Degenmen Ükimet koronavirus pen onıñ pnevmoniyasın eki bölek esepteydi.

Pandemiya bastalğalı jalpı virus jwqqandardıñ 4572-si (KVI+ / U07.1 – 2856, KVI- / U07.2 – 655, ilespe aurulardan – 1061) qaytıs bolğan. Alayda Qazaqstan biligi boyınan koronavirus tabılsa da, basqa aurulardıñ sebebinen qaytıs boldı delingen 1061 adamdı jalpı statistikağa engizbeydi. Bwğan qarsı sarapşılardıñ sözine qarağanda, koronavirustıñ janama äserinen qaytqandardıñ jartısınan astamınıñ sebebi qan aynalımı jüyesiniñ auruları bolğandıqtan, oğan infekciya dert qozdıruşı faktor retinde ölimge äkep soqtırğan. Eskerer jayt, ministrlik KVI- statistikasın esepke almas bwrın jıldağıdan üş esege ösken pnevmoniyanıñ 256 mıñ jağdayınan (qañtar-şilde aralığındağı) koronavirustıq türin anıqtap-zertteuden bas tartqan. Sarapşılar osı keysti zerdelegen jağdayda şınayı esep qazirgiden äldeqayda köp boların alğa tartadı. Demek joğarıdağı san da naqtı bolmauı mümkin.

Qazaqstan virus taraluı boyınşa älemde Worldometers derekqorı, Djons Hopkins universiteti jäne DDSW tizimindegi 221 el men aymaqtıñ arasında 51-orında twr.

Ötken qıs mezgilinde redakciya prezident Toqaev birneşe ret sınasa da özgere qoymağan resmi statistikadağı kemşilikterdi tüzetuge mwrındıq boldı. Ministrlik ökilderi jäne esep jürgizuşi mamandarımen aptalap aytısuğa tura keldi.

Osı uaqıtqa deyin KVI+ diagnozı boyınşa jaña anıqtalğan nauqastar aymaqtardağı körsetkişi kündelikti, al KVI- deregi tek jiıntıq mände berilip kelgen.
Ministrlik redakciya talabınan keyin statistikadağı kemşilikti moyındap, 26 jeltoqsannan beri resmi habarlamada pnevmoniyanıñ bir täulikke keşigip jariyalanatının rastap merzimin körsetetin boldı. 2 aqpannan koronavirus pnevmoniyası anıqtalğan nauqastardıñ aymaqtardağı körsetkişi qosa kündelikti berile bastadı. Al aqpannıñ 18-i koronavirus pen onıñ pnevmoniyasınan qaytıs bolğandardıñ esebin kün sayın jariyalauğa köşti. Biraq soñğı statistikada merzim jağınan qayşılıq bayqaldı. Redakciya mwnı da ministrlikke birneşe märte eskertuge mäjbür boldı. Osılayşa KVI+ pen KVI- dignozınan köz jwmğandardıñ tirkelgen küni erteñine emes, bir künnen keyin jariyalanıp kelgeni belgili boldı. Qate degenimiz – aqparat qwraldarı kündelikti statistikanıñ naqtı bolmauınan koronavirustan qaytqandardı ötken künge telip habarlauğa mäjbür bolğan. 26 aqpan osı uaqıtqa deyin koronavirustıñ rastalğan türinen «ötken küni» qaytıs boldı delingen qate aqparat tüzetilip,  «aldıñğı täulik» retinde körsetile bastadı. Resmi mälimetke süyensek, Qazaqstan Ükimeti tek PTR arqılı rastalğan derekterdi uaqıtılı jariyalaydı, al qalğan negizgi körsetkişter (yağni, pnevmoniyağa şaldıqqandar, koronavirus pen pnevmoniyadan qaytıs bolğan adamdar sanı – QT) bir täulikke keşigip beriledi. Bwğan densaulıq saqtau salasındağı aqparattıq jüyeniñ jetilmeui sebep.

Ükimettiñ 16 naurızdağı resmi mälimetine qarağanda, Qazaqstanda 76 mıñ adam koronavirusqa qarsı  reseylik «Sputnik V» vakcinasınıñ alğaşqı dozasın alğan.

"The Qazaq Times"