"Oyan, Qazaqstan!" belsendisi Äsem Japişeva. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: QT

Bügin äkimdiktiñ resmi şarasınan keyin qoğam belsendileri men qala twrğındarı 1986 jılğı Jeltoqsan men 2011 jılı bolğan Jañaözen oqiğasınıñ qwrbandarın eske alu üşin Almatıdağı Respublika alañına jinaldı.  Türli wranmen şıqqan şeruge keminde üş jüzden astam adam qatıstı. Bwl jolı da arnayı jasaq azamattıq qoğamda belsendiligimen tanılğan eki birdey toptı qorşauğa alıp, tosqauıl jasap baqtı.

Täuelsizdik küni 10.00-de «Täuelsizdik» monumentine gül şoqtarın qoyuğa arnalğan saltanattı räsimine Almatı qalasınıñ äkimi B.Sağıntaev, qala mäslihatınıñ hatşısı Q.Qazanbaev, «Nur Otan» partiyası qalalıq filialı törağasınıñ birinşi orınbasarı S.Kankurov, Qazaqstan halqı Assambleyasınıñ qalalıq qoğamdıq kelisim keñesiniñ törağası A.Şardinov, qalanıñ Qoğamdıq keñesiniñ törağası R.Alşanov, qalalıq ardagerler keñesiniñ törağası A.Bijanov, Jeltoqsan qauımdastıqtarınıñ basşıları, qoğamdıq jäne jastar wyımdarınıñ ökilderi qatıstı.

Sağıntaev bastağan şeneunikter korpusı azmattıq qoğam belsendileri kelerin bildi me, äyteuir sözin qısqa qayırdı da, tezdetip qaytıp ketti. Foto: Almatı qalasınıñ äkimdigi

Ülken tehnikalıq qoldaumen merekelik şara sarınında ötken jiındı äkimdikpen qomaqtı qarajatqa birlesip jwmıs isteytin Almatı telearnası tikeley efirde körsetti.

Qala twrğındarı eskertkiş tübine kelip, gül şoqtarın qoyıp, estelikke suretke tüsti. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Äkimdik ötkizgen is-şaradan keyin Respublika alañın küştik qwrılım ökilderi men şeneunikter toruıldap jürdi.

Jeltoqsan oqiğası bolğan alañğa tağzım etuge tek äkimdik ya oppoziciya küşteri ğana emes, jekelegen azamattar da kelip jattı. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Sağat 12.00 şamasında oppoziciyalıq jäne täuelsiz qozğalıstardıñ akciyaları bastaldı. Atap aytqanda, Jeltoqsan oqiğalarınıñ qwrbandarın eske alu monumentine Demokratiyalıq partiya qwruğa talpınğan bastamaşıl toptıñ basşısı Janbolat Mamay men onıñ jaqtastarı keldi.

Dempartiyanı qwrudı közdeytin bastamaşıl top ökilderi monumentke bettep baradı. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Sayasi top ökilderi aldımen marqwmdardıñ ruhına qwran bağıştap, gül şoqtarın qoydı.

Jeltoqsanşılar men Dempartiya, azamattar Täuelsizdik qwrbandarına dwğa etti. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Dempartiya jetekşisi Janbolat Mamay: «Jañaözen qasireti eşqaşan wmıtılmaydı. Halıqqa oq atuğa bwyrıq bergender jazalanuı tiis. Küresu kerek. Äkimşilik miting ötkizbeñder deydi. Eger Jeltoqsan men Jañaözen qwrbandarın eske ala almasaq, qanday memleket bolğanımız?» – dedi.

Dempartiya jetekşisi Janbolat Mamay jaqtastarınıñ ortasında söylep twr. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Jinalğandar ärtürli sayasi lozung jazılğan plakattar wstap twrdı.

Sayasi talaptarın wstap twrğan belsendiler. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Dempartiya bastamaşıl tobınıñ ökilderi söylep jatqanda «Jeltoqsan-86 – Täuelsizdik qırandarı» qozğalısınıñ törayımı Gülbahram Jünis jarısa söylep, janjal tua jazdadı.

«Jeltoqsan-86 – Täuelsizdik qırandarı» qozğalısınıñ törayımı Gülbahram Jünis. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Sonday-aq Respublika alañına «Oyan, Qazaqstan!» jastar qozğalısınıñ ökilderi de jinaldı. Alayda, olardı arnayı jasaq qorşauğa aldı. Birer uaqıttan keyin alañ mañına avtozaktar qoyılıp, äkimdik ökilderi şerudi toqtatudı birneşe märte talap etti.

Jastardan qwralğan "Oyan, Qazaqstan!" azamattıq qozğalısınan 40 şaqtı adam beybit marşın alañ mañınan bastadı. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Miting bwl jolı da türli arandatuşılarsız ötken joq. Olar «Oyan, Qazaqstan!» ökilderiniñ qolındağı plakattardı jırtıp, tosqauıl boluğa tırıstı. Al Dempartiya belsendileriniñ öz jaqtastarımen biriguine joldı bögegen arnayı jasaq jol bergen joq.

Qozğalıs müşeleriniñ narazılıq akciyasına şüylikkenderdiñ arasındağı äyel öziniñ uäjin aytıp twrğan säti. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Osılayşa, jasaq qorşauğa alğan eki top «Nwrswltansız Qazaqstan», «Nwrswltan, Otanımdı jeme!», «Wmıtpaymız, keşirmeymiz!», «Oyan, Qazaqstan!», «Jañaözen oqiğası wmıtılmaydı!», «El basınan şiridi» dep wrandadı.

Qozğalıs müşeleri arnayı jasaq qwrğan şepke betpe-bet kelgen mezettegi körinis. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Oyanqazaqstandıqtardı "qarsı alğan" arnayı jasaq birden şep qwrdı. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Tüski 12.00-den sağat 14:35-ke deyin qozğalıs müşeleri arnayı jasaqtıñ şebinde twrdı. Dese de jastar toqtausız öz talaptarın dauıstap aytıp jattı.

"Nwrswltan, otanımdı jemeşi" degen jazuı bar plakat wstağan belsendi. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Äkimniñ orınbasarı Erjan Babaqwmarov pen qalalıq qoğamdıq keñestiñ törağası Rahman Alşanov, prokuror ökili ädettegidey tarauğa ündep, şaranıñ zañsızdığın aytıp baqtı.

Şeneunikter birneşe märte jinalğandardı tarauğa ündedi. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Qozğalıs müşesi, belsendi Äsem Japişeva arnayı jasaqqa qarata "halıqtan şıqqanın eske aluğa" qajettigin söz etti. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Policiya alañnıñ Jeltoqsan jäne bwrınğı Furmanov köşeleri jağın japqan. Kölik qozğalısı şekteldi. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Belsendi jastar 2,5 sağattan artıq uaqıt arnayı jasaqtıñ qorşauında qaluğa mäjbür boldı. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Äskeriler oyanqazaqstandıqtarğa qaray bet alğan Dempartiya müşelerin de birneşe sağat qorşauda wstadı. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Qozğalıs müşeleri ironiyağa negizdelgen lozungter aytıp, än şırqadı. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Azamattar öz talaptarın plakattarğa jazıp äkelgen. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Jiın barısın küştik qwrılım ökilderinen basqa ärtürli qarapayım kiingen adamdar baqılap, äldekimge esep berip jürdi. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Birneşe kün bwrın äleumettik jeli arqılı beybit şeruge şaqırğan belsendiler tikeley efirden habar tarattı. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Arnayı jasaqtıñ qorşauında qalğan Dempartiya. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

 

Belgili qoğam qayratkeri, jurnalist Rısbek Särsenbaywlı äkim orınbasarı Erjan Babaqwmarovqa jastardıñ jolın bögemey, bosatudı talap etti. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Qozğalıs belsendileri kezektesip dıbıszoraytqışpen öz talabın jetkizuge tırıstı. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Arnayı jasaqtıñ tabanında qalğan qozğalıs broşyurası. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Arnayı jasaq pen äkimdik ökilderi eşbir karantindik şarağa män bermedi. Äskeriler uaqıt öte şeñberdiñ ayasın tarılta berdi. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Jastar

«Şındıqtıñ şırağı sönbeydi», «Nwr Otan, otanımdı jeme!», «Olar ketedi, biz qalamız», «Jiber!», «El basınan şiridi» dep wrandastı.

Policiya alañ mañına özge azamattardı juıtpadı. Twrğındardıñ biri policeyge elde qalıptasqan jağdayğa janı auıratının aytıp, közine jas aldı. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Jiın barısınan. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Eki jarım sağat boyı jasaqtıñ qwrsauında bolğan belsendiler aqırı bosap şığıp, bwrınğı Furmanov dañğılımen jürip ötip, monumentke qaray jol tartı. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Degenmen Täuelsizdik monumentine aparar alleyanı boylay köterilgen jastardıñ jolın arnayı jasaq kesti. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Alañğa jetpey aldınan tosqauıl jasağan jasaqtıñ janında Äsem Japişeva ayaq jazıp otır. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Arnayı jasaq ökilderi tilşilerdiñ jolın birneşe ret bögedi. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Alañğa barar jolı jabılğan jastar marştı Dostıq-Abay dañğıldarınıñ qiılısındağı Abay eskertkişiniñ tübinde ayaqtadı. Almatı qalası. 16 jeltoqsan 2020 jıl. Foto: Asan Anarbaywlı / QT

Osığan deyin Dempartiyanıñ bastamaşıl tobı men «Bäse» oppoziciyalıq arnası jäne «Oyan, Qazaqstan!» azamattıq qozğalısı äleumettik jelilerde 16 jeltoqsan kündiz 12.00-ge Respublika alañında täuelsizdik qwrbandarın eske alıp, sayasi talaptar boyınşa beybit jiın ötkizetinin habarlap, köpşilikti şaqırğan.

1986 jılı jeltoqsanda Sovet odağı kommunistik partiyası Dinmwhamed Qonaevtı Qazaq SSR kompartiyasınıñ birinşi hatşısı qızmetinen bosatıp, ornına bwrın Reseydiñ Ul'yanov oblısın basqarğan, Qazaqstan halqına beytanıs Gennadiy Kolbindi tağayındauı jastardıñ narazılığın tudırdı. Qazaqstannıñ jaña tarihına Jeltoqsan oqiğası degen ataumen engen jastardıñ beybit qozğalısın sovet ükimeti qatıgezdikpen basıp-janşıdı.

2011 jılı 16 jeltoqsanda Mañğıstau oblısındağı Jañaözen qalasında eñbek jağdayın jaqsartudı talap etken mwnayşılardıñ birneşe ayğa jalğasqan beybit narazılıq akciyasın policiya oq atıp taratqan. Resmi mälimet boyınşa, «Jañaözen oqiğası» kezinde 17 adam köz jwmğan.

"The Qazaq Times"