Qaraşanıñ 9-ı Almatıda Oyan, Qazaqstan azamattıq wyımınıñ sankciyalanbağan beybit şerui ötti. Däl osı küni Respublika qozğalısı da el astanasında rwqsat etilgen miting ötkizdi.
Ädettegidey azamattıq formadağı qwzırlı organ qızmetkerleriniñ baqılauımen ötken şerude azamattıq wyım belsendileri kezektese otırıp aşıq mikrofonda öz pikirin ortağa saldı. Sözdiñ auanı eldegi sayasi-qoğamdıq, äleumettik ädiletsizdik mäselelerine baylanıstı örbidi. Abay eskertkişi tübinde spikerler orısşa-qazaqşa ündeu joldap jattı.
Abay eskertkişiniñ tübine jinalğan narazı belsendiler. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Biıl 5 mausımda, saylau aldın qwrılğan wyımnıñ belsendileriniñ biri sayasattanuşı Dimaş Äljanov Qazaqstanda prezident ökiletin kemitip, memleket parlamenttik formağa auısuı kerek dedi. Äljanov öz sözinde:
– Biz jaspız jäne eldi özgertu mümkindigimiz bar. Qorqa-qorqa batırğa aynaldıq. Qorqudı qoyatın kez keldi! Otız jıl boyı bilik «äueli – ekonomika, sayasat sodan soñ ğana» dep aytıp keldi. Bwl sayasat bizdi tığırıqqa tiredi. Sol sözdi aytqandardıñ atı-jöni qazir Forbes jurnalında jür, – dedi.
Spikerlerdiñ biri Dimaş Äljanov. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Abay eskertkişiniñ mañın jañğırta söylegen belsendi jastar jiında «Parlamenttik respublika», «Gül össe jerdiñ körki, şal ketse eldiñ körki», «Gwqsatsız beybit şeru», «Bizdiñ bostandığımız barlıq abaqtıdan mıqtıraq», «Qazir bolmasa, qaşan?», «Şükir, täuba», «Mıqtı parlament, ädil saylau, qwqıqtıq memleket», «Erkindik sankciya qajet etpeydi», «Sizder bizdi NWRlandırıp jatsızdar», «Sayasi twtqındarğa bostandıq» degen jazuı bar plakattar men bannerler wstap twrdı.
Körneki plakat-bannerler. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Körneki plakat-bannerler. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Körneki plakat-bannerler. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Körneki plakat-bannerler. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Körneki plakat-bannerler. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Körneki plakat-bannerler. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Belsendi Dildä Ramazan. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
«Biz mwnda jaydan-jay ne kezdeysoq kelgen joqpız. 86 jıl bizdiñ esimizde äri biz qorıqpaymız. Bwl bizdiñ elimiz», – dedi belsendi Dildä Ramazan. Seksenge tarta azamat qatısqan jiında qayta söz alğan Dimaş Äljanov «Diktatura auruına» şaldıqqan memlekettiñ jalğız emi – sayasi reforma» ekenin qadap aytqan belsendi «biliktiñ bir adamnıñ qolında bolu» saldarların söz etti.
Wyım müşesi jurnalist Aysana Äşim. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Söz söyleuşi belsendilerdiñ biri qoğamnıñ medicina, bilim, qorğanıs t.b. özge salalarındağı jayın qozğap, policeylerdiñ qılmıspen küresuge emes, şeruge qatısuşılardı jazalauğa «jüyrik» ekenin sınadı.
Belsendi Darhan. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Belsendi Älnwr Il'yaşev äkimdik ökilderi men barlauşılarğa "alğısın" bildirdi. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Tüs äletinen şañqay tüske deyin (14:00-15:30) ötken beybit jiınğa «dästürli» türde «sırt köz baqılauşılar» tobı: qalalıq qoğamdıq damu basqarmasınıñ basşısı Aydar Esenbekov pen qasına ergen özge de «nöker-şeneunikterge» qarata Älnwr Il'yaşev «alğısın bildirdi». Aşıq mikrofon spikerleriniñ soñın ala belsendi qaraşanıñ toğızı ötken mitingte toğız qağidağa negizdelgen arnayı qarar (rezolyuciya) qabıldadı.
Almatı qalası qoğamdıq damu basqarmasınıñ basşısı Aydar Esenbekov ünemi mitingterdi "jağalap" jüredi. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Almatı qalası qoğamdıq damu basqarmasınıñ basşısı Aydar Esenbekov Qıtay ekspansiyasına qarsı şeruge şıqqan narazılardı ğimarat işine kiruge şaqıruda. Almatı qalası. 4 qırküyek 2019 jıl. Foto: QT
Bürkengen «dos'e» jinauşılar
Jiınnıñ bas-ayağın qalt jibermey beynetaspağa tartıp jürgen belgisiz adam. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
"Qara adamdar" qwramınıñ almatılıq nwsqası. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
"Paydalı bumerang" operaciyası ayasında... 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Olar tipti "közildiriksiz" de jüre aladı. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Sodan keyin jastar Abay eskertkişiniñ tübinen Dostıq dañğılın boylay örge qaray jıljıp, Sätpaev köşesinen oñğa bwrıldı. Jol boyında belsendiler: «Parlamenttik respublika üşin», «Sayasi twtqındarğa bostandıq», «Oyan, Qazaqstan» jäne «Bostandıq» dep wrandattı. Qalıñ narazılar köşin körgen jürgizuşiler signal basıp, «bolısatın» emeuirinin tanıttı. Respublika alañındağı Täuelsizdik monumentine qaray marş jasap jetken kezde narazılar memlekettik änwrandı şırqadı.
Abay eskertkişi. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Oyan, Qazaqstan wyımdastırñan mitingi. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Belsendi. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Wyım spikerleri söz söyleude. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Sankciyalanbağan mitingi. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Oyan, Qazaqstan wyımdastırñan mitingi marşqa wlastı. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Oyan, Qazaqstan wyımdastırñan mitingi marşqa wlastı. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Sätpaev boyımen Täuelsizdik monumentine bettegen belsendiler köşi. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Oyan, Qazaqstan wyımdastırñan mitingi marşqa wlastı. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Oyan, Qazaqstan wyımdastırñan mitingi marşqa wlastı. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
"Kökjaylaudı saqtau". 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Oyan, Qazaqstan wyımdastırñan mitingi marşqa wlastı. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Oyan, Qazaqstan wyımdastırñan mitingi marşqa wlastı. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
"Gül össe - jerdiñ körki, şal ketse - eldiñ körki" degen plakat wstağan bozbala. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
"Beyjay qaraytındarğa" renişin bildirip twrğan belsendi. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Narazılar Täuelsizdik monumentine kelgennen keyin tarqastı. 9 qaraşa 2019 jıl. Almatı. Foto: QT
Osılayşa bir jarım sağat köleminde ötken miting qatısuşıları Täuelsizdik monumentindegi basqosudan keyin tarqastı. Bwğan deyin wyım müşesi Äsem Japişeva atalğan şeruge Atazañ men halıqaralıq qwqıqtıq paktiler negizinde äkimdikten eşqanday rwqsat swramaytının, oyanqazaqstandıqtarğa policiya tarapınan qısım körsetilgenin mälimdegen bolatın.
***
9 qaraşa ötken miting boyınşa Oyan, Qazaqstan rezolyuciyası
WQSK ayasındağı aldamşı reformalar elimiz şığa almay jatqan twraqtı sayasi dağdarıstı küşeyte tüspek. Nazarbaevtıñ memleketti baqılauında wstaytın, avtoritarlı sayasatı – basqaru jüyesi retinde tiimsiz. Ol qoğamnıñ sayasi jäne ekonomikalıq ömirine şekteu qoyadı. Bwl jappay sıbaylas jemqorlıq pen taptıq teñsizdiktiñ küşeyuine äkelip soqtı.
Elge sayasi reformalar qajet, al olar bügin orındaluı tiis. Ol ekonomikalıq ösudiñ kepili boladı. Sayasi jüye biliktiñ barlıq tarmaqtarınan joğarı twrğan prezidentke emes, mıqtı parlamentke negizdelui kerek.
Ärbir azamat qwrmetke, ädil saylau arqılı memlekettiñ basqaru isterine qatısuğa qwqılı. Ortaq üyimizde bärimiz teñbiz.
Eger parlamenttik saylauğa deyin reformalar jüzege asırılmasa, qoğam men bilik arazdığı küşeyip, parlament qoğam üşin legitimdi äri sayasi tirek bola almaydı.
Biz kelesi qağidalarğa negizdelgen reformalardı talap etemiz:
- Biz, barlıq Qazaqstandıqtardıñ negizgi qwqıqtarı men bostandıqtarın qamtamasız etudi, sonday-aq barlıq sayasi quğın-sürginderdi toqtatudı talap etemiz. Är adam söz bostandığına jäne öziniñ jeke közqarasın bildiruge, kez - kelgen aqparatqa qol jetkizuge jäne onı taratuğa, sonday-aq beybit jinalıstardı ötkizuge jäne birlesu bostandığına qwqılı. Bwl üşin eşbir azamat qudalanbauı, twtqındalmauı nemese sottalmauı kerek.
- Konstituciyanı qosa alğandağı azamattardıñ qwqığı men bostandığın qazirgi tañda şekteytin barlıq zañdar adam qwqıqtarınıñ halıqaralıq standarttarına, zañ üstemdigi qağidasına säykestendirilui tiis.
- Biliktiñ bölinui qağidasın wstana otırıp parlamenttik respublikağa ötu qajet. Bwl aşıq jäne teñgerimge ie jüye qwrudıñ ayırılmas böligi. Quattı parlament bir mandattı okrugter arqılı halıq atınan ökilettik etedi jäne atqaruşı bilikti qwraydı. Osığan oray, keñ ökiletti prezident institutı joyıluı tiis. Şamadan tıs küştiñ bir qolda şoğırlanuı zorlıq - zombılıq pen avtoritarizmge alıp keletini anıq.
- Biz, jergilikti halıqtıñ müddelerin qwrmetteudi qamtamasız etudi talap etemiz. Bizge jergilikti özin-özi basqarudıñ tolıqqandı jüyesi qajet. Mäslihattar köpşilik jüyesi arqılı saylanuı tiis jäne olardıñ ökilettikterin keñeytu kerek. Barlıq deñgeydegi äkimder tikeley dauıs beru arqılı saylanuı tiis.
- Biz, bükil saylau jüyesin reformalaudı talap etemiz. Bwl jüyeniñ şınayı jäne ädil saylau ötkizu jönindegi halıqaralıq standarttarğa jäne demokratiyalıq qoğamdağı mindettemelerge säykes boluı kerek.
- Biz, sot biliginiñ täuelsizdigi men zañ üstemdigin qamtamasız etu üşin sot jüyesin tügeldey reformalaudı jäne prezidenttiñ sud'yalardı tağayındaudan bas tartuın talap etemiz. Qazılar alqasınıñ klassikalıq ülgisin engizu kerek jäne Konstituciyalıq sottıñ qalpına keltirilui tiis.
- Policiya qoğam (bwqara) men parlamentke esep berui tiis. Onıñ bar mindeti - zañ men tärtipti qamtamasız etu jäne qılmısqa qarsı küres. Policiya azamattardıñ qwqıqtarı men bostandıqtarın şekteu üşin paydalanılmauı kerek.
- Biz, memleketimizdiñ barlıq instituttarı üşin tiimdi basqaru principterin engizudi talap etemiz. Barlıq bilik organdarınıñ qızmeti aşıq jäne qoğamğa esep berui kerek. Bwl - jemqorlıqtı jeñudiñ jalğız jolı.
- Sayasi jüyeni reformalau, biliktiñ barlıq tarmaqtarına ökilettiliktiñ teñdey bölinui jäne täuelsiz baqılau jüyesin engizu üşin memlekettiñ sayasi qwrılımınıñ reforması negizinde täuelsiz komissiya qwrıluı tiis.
Kiberşabuılğa wşırağan BAQ ökilderi qwqıq qorğau organdarına arız tüsirdi
Oyan, Qazaqstan qozğalısınıñ tağı bir belsendisin policiya bölimine şaqırdı
Ortalıq Aziya: tarihi, sayasi jäne ekonomikalıq müddeler ayasında
Qırğızstanda täuelsiz Kloop basılımınıñ qırğız tilindegi saytı bwğattaldı
Eks-ministr äyelin sabap öltirdi degen küdikpen wstaldı