Arab aruı. Foto: boombob.ru

Keşegi äñgimeniñ jalğası

Bizdi ortalıqtağı «Granada» qonaqüyine tüsirdi. Erteñine oyana kelsek, radiodan gimn estilip jatır. Diktor sañqılday söylep, «revolyuciya boldı, bilikti armiya öz qolına aldı» dep habarlap jattı. Keşe ğana osı eldiñ prezidenti Kudsidiñ televizordan söylegenin tıñdap, didarın körip edik. Al bügin mine, komendant sağatı ornap qalıptı. Qasımızdağı «Rami» dep atalatın alañda studentter men jwmısşı jastar miting ötkizip jatır. Sonıñ saldarınan bizdi birneşe kün qonaqüyden şığarğan joq.

Eldegi jağday bir apta boyı tüzele qoymadı. Memlekettik mekemeler, bankter, mektepter bäri jabıq. Biz jağdaydıñ barısın radio men gazetten ğana bilip otırdıq. Eldegi tolqular twraqtanğan soñ, Damask universitetinde oquğa kiristik. Universitette arab tilin üyrenetin şetel studentterin sol 1963 jıldan bastap qabıldaptı. Siriyada joğarı oqu bağdarlaması bwrınğı otarşıl Franciyanıñ oqu jüyesine wqsaydı eken. Damask universitetiniñ özi kezindegi francuz äskeri lageriniñ birneşe ğimaratında ornalasqan. Siriyalıq jüzdegen studentter Keñes Odağında bilim alıp jürdi. Endigi kezekte Siriya eli de öz oqu ordasınan sovet jastarına orın bergen. Keñes ükimetiniñ studenti retinde mağan stipendiya berip twratını belgili. Oğan qosımşa Damask universitetiniñ rektoratı bizge stipendiya tağayındaptı. Eki jaqtan ay sayın mol aqşa alıp twrğan meniñ qarjılıq jağdayım jaqsı boldı.

Onıñ belgisi – oquğa bir şabadanmen ketken men elge eki şabadan arqalap qayttım.

«Köripkel» professor

Bizdiñ topta Bolgariyadan eki, Argentinadan bir student jäne Siriyadağı Ündistan elşisiniñ Malika degen qızı jäne ündilik mwsılman diplomatı äyelimen birge oqıdı. Sondağı Amerika mädeni ortalığınıñ qızmetkeri (şın mäninde barlauşı) men şveycarlıq katolik din qızmetkeri boldı. Soğan oray, mına bir jay esime tüsip otır. Arab tilinen sabaq ötetin Süleyman Ahmadul' Ahmad degen professor qaljıñbas, aşıq-jarqın kisi edi. Sol kisi bärimizge: «sizder nege arab tilin üyrenip jürsizder?» dep saual tastap alıp soñınan özi jauap beretin. Sonda ündistandıqtar mwsılman bolğan soñ, arab tilin bilui tiis deytin. Al meniñ «Saylau» degen atımdı siriyalıqtar arabşağa audarıp «Mwhtar» dep aytatın. Bwl sözdiñ mağınası saylanğan adam degendi bildiredi. Älde ru, taypanıñ ne auıldıñ jwrt saylağan basşı adamın (starostanı) «Mwhtar» deydi. Professor meniñ til üyrenuim jayın söz ete kelip, «Mwhtar arab tilin bilu arqılı Islamdı jäne öz tarihın tereñ tanığısı keledi», – deytin. Osı jerde ayta ketetin bir jäyt, talay adamdar meniñ türimdi Mwhtar Äuezovke wqsatadı, äsirese şaşımnıñ bwyralığı, közimniñ ülken, mañdayımnıñ jazıqtığı tura keledi deydi. Mümkin, Mwhtardıñ babası Türkistannan şıqsa, meniñ babalarım da oñtüstikten eken. Al janımdağı sovet stajerların «bwlar, bizdi socializmge tartudı közdeydi» dep mısqıldasa, amerikalıq stajerdı «olar til üyrenu arqılı Tayau Şığıstıñ jayın zerttep, arab elderinde üstemdik etudi közdeydi» deuşi edi. Jalpı, Siriyada tek mwsılmandar ğana twrmaydı. Ondağı jergilikti adamdardıñ 6-7 payızı hristian dininde. Öytkeni, tarihta bolğan birneşe krest jorığı, bwl öñirge de öz dinderin engizgen bolatın. Osı jaydı da eske sala söyleytin Ahmadul' Ahmad şveycariyalıq din qızmetkeriniñ til üyrenuin «bwlar arabşanı meñgeru arqılı Qwrandı oqımaqşı, sodan keyin Islamdı zerttep alıp, bizdi hristian qıludı armandaydı» dep kületin. Sol arqılı wstazımız «kimniñ qanday nietpen oqıp jürgenin bilemiz» degen oyın añğartatın. Mine, jartı ğasırdan keyin professordıñ sol boljamı bolıp jatır.

Kofesi dämdi äjey

Damask universitetiniñ şeteldik studentterge arnağan jataqhanası joq eken. Men bir palestinalıq otbasınıñ päterin jaldap twrdım. Ol otbası erterekte Palestinadan quılıp, Siriyanı panalağan eken. Izrail' 1948-1949 jıldardağı soğısta köptegen palestinalıqtardı Livan, Siriya, Iordaniya, Irak, Egipet sekildi biraz elge quıp jibergen. Keyin palestinalıq bosqındar arab elderiniñ bärine şaşılıp ketti. Üydiñ iesi de sonday bosqındardıñ biri, qarapayım jwmısşı. Olar mwsılman studenti ekenimdi bilgen soñ, mağan jaqsı qaradı. Tipti, sol üydegi äjey künde tañerteñ kofe dayındap beretin. Alğaşqı küni dämin tatqannan-aq kofeni wnatıp qaldım. Bappen äzirlegennen keyin de şığar. Birneşe künnen soñ, «aqısın tölep, kofe işip twramaymın ba» degen oy keldi. Mwnımdı äjeyge aytıp, aqşa wsınğanımda, ol kisi azarda-bezer boldı. Kerisinşe mağan: «men seni eliñnen, ata-anañnan alıs jürgen mwsılman balası bolğan soñ, jaqsı körip, osılay sauaptı is jasap jürmin, aqşa alu üşin emes», – dep ökpesin aytıp sodan keyin kofe bermeytin boldı. Keşirim swrap, äreñ degende betin beri qarattım ğoy. Söytip, mende är küni tañğı asımdı kofe işuden bastaytın ädet qalıptastı. Siriyanıñ kofesi Tayau Şığısta öte sapalı, iisi mwrın jaratın, dämi erekşe, keremet bolatın. Al bizdiñ eldegi kofe üşinşi sorttağı türi ğoy. Olay deytinim, keyin oqudan elge kelgen soñ, eki jılday kofeni işe almay jürdim. Sebebi, bizdiki dämsiz sezildi. Bäri arab kofesiniñ dämine jetpeytin siyaqtı. Köbine biz qazaqtar ğana qonaqjay halıq dep jatamız, biraq siriyalıqtar men palestinalıqtar da öte meymandos boladı.

Mwsılman ekenin äreñ däleldegen student

Arabtarmen söyleskende men aldımen özimniñ qazaq ekenimdi, odan keyin Keñes Odağınan kelgenimdi aytatınmın. Sol jaqta oqığan adamdar biledi, köp jwrt SSSR-da mwsılmandar twratınınan habardar. Al qazaq, özbek, qırğız, türikmen, qaraqalpaq sekildi halıqtardıñ bärin qarapayım jergilikti twrğındar «äl-bwhari» deydi. Ol – «bwharalıqtar» degendi bildiredi. Sebebi, 1919 jılğa deyingi bükil Şığıs elderi, Sovet ükimeti moyındağan Ortalıq Aziyada iri memleket Bwhara ämirligi bolğan. Resey alğaşında Bwhara ämirligimen diplomatiyalıq qatınas ornatıp, keyin qızıl äsker onı da basıp aldı. Orta Aziyadağı mwsılman jwrtın arabtar «Bwhara memleketiniñ halqı» dep tanidı eken. Öytkeni, Resey qazaq jerin jaulap alğan soñ şet elmen barlıq baylanıstı kesip tastadı. Sonau arab, mwsılman memleketterimen qarım-qatınastı üzdi. Sondıqtan HH ğasırdıñ ortasına deyin türik, arabtarda biz turalı soñğı mälimet az, emis-emis edi.

Men mümkindiginşe, tüsindirip «Bwhara ämirligi» bwrın bolğanın, qazir onıñ ornında Qazaq, Özbek, Qırğız, Türkimen jäne Täjik respublikalarınıñ qwrılğanın aytamın. Bir qızıq jayt, alğaş Siriyağa barğanda, özimniñ mwsılman ekenimdi däleldey almay jürdim. Arabtar menen «Siz mwsılmansız ba?» – dep swraytın. Men arab tilinde «Nam, ana muslim», – dep jauap qayıramın. «Iä, men mwsılmanmın» degen söz ğoy qazaqşası. Biraq, bäribir olardıñ bet-jüzinde mağan degen senimsizdik bayqalatın. Sender orıstanıp ketkensizder degenge keltiretin. Men tarihi jağdaydı naqtı tüsindir uge tırısıp, Orta Aziyağa orıstar keyinnen kelgenin, onda qazir 50 millionğa juıq mwsılman halqı ömir sürip jatqanın ayttım. Bwl jayt birneşe ret qaytalandı. Bir küni qasımda birge jüretin jergilikti Qotraş degen dosımnan mwnıñ mänisin swradım. Ol mağan «Mwhtar, siz bilesiz be, Islam şariğatı boyınşa «men mwsılmanmın» deuge bolmaydı. «Älhamdulilla, ana muslim» dep jauap beruge tiissiñ. Sonda barıp men «Men mwsılman bolğanıma Allağa rizaşılıq aytamın» deuim kerek ekenin tüsindim. Men bolsam «iä, men mwsılmanmın!» dep jürippin. Mine, mwnı Taşkent universitetinde bizge eşkim eskertken emes. Onda arab tiliniñ grammatikasın, ädebietin, tarihın üyretetin. Wstazdardıñ özderi de dinniñ näzik twstarın sezine bermegen.

Osıdan keyin, men «sen mwsılmansıñ ba?» degen swraqqa, «Älhamdulilla, ana muslim», – dep jauap beretin boldım. Mwnı estigen arabtar közderi jaynap, quanıp ketetin. Äueli keybireui betimnen süyip, kofesin, şayın wsınatın. Däminen auız tiesiñ, key kezde uaqıtıñ tığız bolıp, keteyin deseñ, wstap alıp jibermeytin. «Sizder alıstan keldiñizder, qonaqsızdar, biz bärimiz bir mwsılman jamağatımız», – dep qiı la jabısadı. Siriya halqı osınday bauırmal bolatın.

Keşegi jäne bügingi Siriyanıñ arası

Şının aytsam, qazir sol elde bolıp jatqan qandı soğıstı, köne mwralardıñ qirağanın estip jüregim auıradı. Bwnıñ bäri imperializm jäne agressşil derjavalardıñ sayasatı ğoy. Siriyalıqtar öner, öndiris, şaruaşılıq sındı mamandıqtardı jaqsı meñgergen, qolınan bäri keletin  eñbekqor halıq.

Qazir teledidardan körip otırmız, sonıñ bärin bıt-şıtın şığarıp, wyığan eldi iritip jatır. Sırttan zañdı ükimetke qarsı oppoziciyanı qarulandırıp, azamattıq soğıs aştı. Bwl jağday biraz arab jerlerin basıp alğan Izrail'ge wtımdı bolıp otır. «Bölingendi böri jeydi» degen osı, bir wlttı ru-ruğa bölip jergilikti mansapqorlar bilikke talasıp şetelden qaru, aqşa alıp, azamattıq soğıs bastap jiberdi. Oğan Resey äskeri de kirisip, eldimekenderdi bombalauda. Orıstar siriya halqınıñ tağdırın oylap otırğan joq, Mäskeuge özine bağınıştı bir arab eliniñ basşısı kerek bolıp otır. Soğıs äli wzaqqa sozılatın türi bar.

AVTOR: Rasında Siriyanıñ bügingi müşkil ahualı mwsılman qauım üşin alañdatarlıq oqiğa. Siriya eliniñ öz halqı, mwsılman jwrtı bwnday bülik jasauğa müddeli me edi? Memlekettiñ äl-auqatı qalay boldı? Siz meñzegendey, sırtqı küşterdiñ qatısı bolsa, olardıñ közdegeni ne? Siriya öziñiz bilim alğan, bauırmaldıq tanıtqan el retinde keşegisi men büginisi turalı da ayta ketseñiz? Onıñ üstine bwl eldiñ qazaq tarihına da qatısı bar ğoy.

S. B.: Siriya Arab Respublikası 22 arab eliniñ işindegi aldıñğı bestik qatardağı memleket boldı. Biz barğan kezeñde Siriya socialistik bağıttağı reformalardı jürgizip jatqan. Oligarhtardıñ menşigindegi zauıt-fabrikalardı memleket ieligine alıp, baylardıñ özine qaratıp alğan jerlerin de qısqarta bastağan eken. Siriya ükimeti toyımsız feodaldaldarınıñ jerin şektep, köptegen progressivti reformalar jürip jattı. Sol kezde arab elderiniñ işinde önerkäsibi birşama örge basqan Siriya, Egipet, Irak, Livan, Liviya, Tunis, Aljir, Marokko sekildi memleketter. Qazirgi mwnaymen bayıp otır ğan basqa elderdiñ ol kezde önerkäsibi bolğan joq. Tek mwnaydı satıp, sonıñ arqasında şalqıp jürdi. Soñğı jıldarı Qatar, Kuveyt, Saud Arabiyası, Birikken Arab Ämirlikteri, Oman qa tarlı elderdiñ bäri önerkäsip, turizm orındarın salıp aldı. Olar mwnaydıñ aqşasın oñdı-soldı şaşqan joq, öndiristi örkendetuge jwmsadı. Siriya özin astıq, kiim-keşek, qwrılıs materialdarımen, kölikpen tolıq qamtamasız etken el.

Büginde Aziya, Afrikanıñ köp memleketi öz jwrtına astıq jetkize almaydı. Siriya Qazaqstan sekildi astıqtıñ 30 payızın eksport qa şığaruğa mümkindigi bar bolatın. Öndiris pen auıl şaruaşılığı jüyeli jwmıs istep jatqandıqtan, olarda zat arzan boldı. Erteden kele jatqan «Damask parşası, matası», «Damask bolatı» sekildi älemdik bazarda ornı biik özindik etalondarı bar. Arab halifatı kezinde Mekkeden keyingi halifattıñ astanası Damask (Şam) şaharı bolğanı tarihtan belgili. YAğni, ol – mwsılman jwrtınıñ sayasi-ekonomikalıq, ruhani-mädeni ömiriniñ izderi sayrap jatqan bay tarih pen mädenietke ie el. Keñes Odağı öz kezinde Siriya, Egipet, Irak, Iordaniya, Palestina sekildi memleketterge qoldau körsetken.

Arab arularımen körgen bir fil'm

AVTOR: Siriyadağı bir jıl Qazaqstannan kelgen talaptı studentke köp närse üyretti. Mwsılman elin öz közimen körip, janımen sezindi, arab tilin jetik meñgerdi. 60-jıldarı şet elde oqitın sovet studentteri, aspiranttarı az bolatın. Bizdiñ jigitke osınday älemdi öz közimen köru ülken mümkindik boldı. Eñ bastısı, bilim üyrenip, arab tilin, islam tarihın meñgerdi. Studenttik şaq qarbalas sabaq oqıp, qobalji sınaqqa dayındalumen de qızıq. Öziñ teñdes qwrbı-qwrdastarıñmen birge oqıp, oynap-külgen sätter de esten ketpeydi. Mwnda kelgen soñ, jergilikti jastarımen tanısıp äñgimesi jarastı. Solardıñ arasında jas qazaq jigitin özgeşe äserge bölegen sımbattı arab qızı jayında qısqa bolsa da qalam terbetsek artıq bolmas.

1965 jılı «Mädeniet» jurnalına şıqqan Siriyağa saparı turalı jazbasında Säkeñniñ özi de «…siriya äyelderi, äsirese, qızdarı öte swlu keledi. Ötkendegi bir jazbalarımda grek äyelderi körikti boladı degen edim, al siriya äyelderi odan da ädemi me degen oyğa qaldım…», – dep möldirete jazıptı. Äsermen aytılğan osı bir şıraylı sözder jürek bwlqınısınan bolmasa da, köñil tolqınısınan tuğanı anıq. Sonımen, qazaqtıñ seri jigiti men arabtıñ ay müsin aruı arasındağı sıpayı dostıq pen sezim jarastığı qalay boldı? Endi soğan köşelik.

Taşkenttegi Orta Aziya memlekettik universitetinde Afrika elderinen kelgen studentter de oqitın. Nege ekeni belgisiz, şeteldik student jigitterge jergilikti qızdar jaqın keletin. Ol kezde jaña bostandıq alğan Afrikanıñ atı şığıp twrğan kez. Wlt-azattıq qozğalıstar jeñiske jetip, biraz memleketteri täuelsizdik alğan. Qalay bolğanmen, qızdardıñ «jeñiltek» qılıqtarı komsomol komitetiniñ belsendi müşesi Saylaudı oylandıratın. Biraq Siriyada özi de jergilikti boyjetkenniñ nazarına iligerin bilmegen. Qızdar, şirkin böten eldiñ bozbalasın körse, köñil tükpirindegi jwmbaq älemniñ esigin eriksiz aşatın sekildi. Damaskilik qaraköz swlu qız da qazaq jigitiniñ sezimin oyatadı. Özi de öñdi, qara bwyra şaştı, qır mwrındı, qoyu qara qastarı kömkergen ülken, oylı janarın alısqa qadaytın swñğaq boylı Saylau da qarsı kezdesken adam bir qaramay ötpeytin sımbattı jigit. Arab dosı Qotraş kelip, özimen arab qızdarınıñ tanısqısı keletinin aytqanda, birden kelisim bergen.

Sonımen, uädeli küni student boyjetkendermen tanısadı, olar bay äulettiñ qızdarı eken. Bireui, qara şaştı, közderi qaraqattay, özenniñ jağasında endi ösip kele jatqan bala qayıñday aqqwbaşa, aqşa jüzdi. Ekinşisi, ürip auızğa salğanday süykimdi sarı qız. Onıñ arğı ataları krest jorıqtarındağı europalıqtardan osında qalıp, arab jwrtına siñip ketken otbasınan bolsa kerek. Jas qız-jigitter emen-jarqın söylesip, bir-birin jatırqamay aralasıp ketti. Endigi mäsele, sol ädemi qatınastı sırt közge sezdirip almau. Sebebi, Siriyada bireudiñ jas qızımen jürudiñ özi künä. Eger äke-şeşesi bilip qoysa, «qızımızben jürip jerge qarattıñ» dep, jigitti auır jazalauı mümkin. Biraq qaşanda jwbı jarasqan jandarğa jılu bolar bir meken bar emes pe. Törteuiniñ emin-erkin kezdesip, alañsız birge jüretin ornı – universitet qalaşığı. YAğni, universitettiñ avtonomiyası. Onıñ işki aumağına bögde adamdar kirmeydi, sırtta küzetşileri bar. Saylau dosı ekeui qos arumen osı jerde jüzdesip jürdi. Eki qızdıñ qara şaştısı onı jaqın tartatın. Säkeñniñ arab qızdarımen kinoğa barğanı turalı mına oqiğası da qızıq. Bir küni törteui kino körmekşi bolıp kelisedi. Alayda köñil biraz alañdaulı. Emin-erkin kinoğa birge baru, qatarlasa otırıp fil'm tamaşalau, arab elderi üşin ersi jağday.

Kinoteatrğa jigitter erterek baradı. Kino bastalatın uaqıtta eki qız da keledi. Olardı bayqay sala dosı bwğan «jür» dep ımdadı. Ekeui tekseruşige biletterin körsetti de, jaqın kelip qos boyjetkenge orındarın aytıp, işke kirip ketedi. Kinoteatrğa kirgen soñ qızdar öz orındarına barıp jayğasadı. Şam janıp twrğandıqtan jigitter birden olardıñ janına bara almay, orın izdegen bolıp biraz aynalsoqtap jüredi. Tek jarıq söndirilip, fil'm bastalğanda ğana qızdardıñ janına keledi. Sol küngi fil'm tartımdı bolıp, törteui köñildi qaytadı. Qala işinde birge qıdıru qiın bolğan soñ, olar keyde şahardan alıs, basqa audandağı turistik orındarğa ketip qalatın. Tanıp jatqan eşkim joq, sayahatşılar köp keletin tarihi-mädeni orındardı aralap, körikti jerlerdi tamaşalap, alañsız qıdıratın. Biraq jelmen jarısqan jıldam uaqıt mwnday qızıqtı sätterdi artqa qaldıra berdi. Siriyadağı bir jıldıq oquı ayaqtalıp, Saylau elge qaytatın boldı.

Jigit soñğı ret jolığıp, öziniñ eline ketetinin aytqanda qız ünsiz qaladı. Iä, arab qızınıñ adal da aqjarqın qazaq jigitine degen köñili bar, dostıq sıylastığı kirşiksiz mahabbat sezimine wlasıptı. Jigit onı bayqadı. Añdasa da amalı joq edi, şetelge oquğa jürerde Mäskeude KPSS Ortalıq Komitetinde bwlardıñ qwlağına «jat eldik qızdarmen üylenuge mülde bolmaydı» dep qwyıp jibergen. Mwsılman elderimen baylanıs jasaudan ürketin Sovet ükimeti özge eldiñ qızınıñ sezimi twrmaq, bir auız jılı sözin de qiğısı kelmeytin. Sonımen, arab aruınıñ jürek lüpilinen Damask küniniñ ıstıq şuağın, Jerorta teñiziniñ näzik lebin sezingen qazaq dalasınıñ darhan köñil balası da, öz sezimin jürek tükpirine saqtap elge qayttı...

Tereñ saqtalğan sezim

Büginde bireuler bizdiñ jigitterimiz Europa, Amerikağa barıp aşıq qıdırıp jür ğoy deui mümkin. Biraq 60-jıldarı şariğattı qattı wstanğan arab elinde qızben jüru qiın edi. Al SSSR öz işindegi türli wlttıñ bir-birimen üylenuin qoştadı, söytip «sovet halqın» jasamaq boldı. Äsirese, orıstan qız alıp, qız berisip jatatın jağdaylarğa jaqsı közqaraspen qarap, «internacional'naya sem'ya» dep, onday otbasılardı ülgi qılıp körsetuge barın salatın. Biraq ärqaşan wlttıq namısı men wlttıñ qasiet-qwndılığın biikke qoyatın Säkeñniñ «tek qazaqtıñ qızına ğana üylenuim kerek» degen öz berik wstanımı bar edi. Onıñ osınday közqarasın siriyalıq wstazı Süleyman Ahmadul Ahmadtıñ aytqan äñgimesi odan arı nığayta tüsken.

Professor sabaq barısında studentterge är türli swraq qoyatın. Olardıñ otbası jağdayın, sem'ya müşeleri turalı äñgime qozğaytın. Bir küni öjet minezdi Saylau «osı uaqıtqa deyin Siz nege üylenbey jürsiz?» – dep wstazınıñ jeke ömirine qatıstı swrağan bolatın. Rasında, jası qırıqtan asqan Ahmad äli boydaq edi. Qalıñmal berip, qwdalıq söylesuge şaması keledi. Universitettiñ mıqtı professorı, twrmıs jağdayı jaqsı, qaltası bir qızdıñ qalıñmalın köteredi. Siriyada qız wzatu, kelin tüsirude qatañ salt-dästür saqtalğan. Sebebi, jwmıssız, üy-küysiz jürgen äldekimge qızın berip jiberuge ata-anası kelisim bermeydi. Küyeu jigit üylengen soñ qızdıñ jağdayın jasap, onıñ aldağı ömirine eş kirbeñ tüsirmeytin boluı şart. Sovet däuirindegidey qız ben jigitti qosıp, eki jäşik araqpen ashanada jasay salatın «komsomol'skaya svad'ba» onda joq.

Äytse de, wstazınıñ osı jasqa kelgenşe boydaq jürui Saylaudı şınımen tañğaldıratın. Şäkirtine birden jauap bergisi kelmegen Ahmadul Ahmad «Mwhtar, sen de qaydağını swraydı ekensiñ», – dep sözdi basqa jaqqa bwrıp jiberetin. Oğan könbegen şäkirti taqımdap qoymağan soñ: – Men jäy üylenetin qız izdep jürgen joqpın, bolaşaq balamnıñ anasın izdep jürmin, – deydi. – Ol qanday mağınada aytılğan söz? – dep student tipten qızığa tüsedi. – Iä, men baydıñ ne mıqtı bir bastıqtıñ qızımen üylenermin, swlu jar tabarmın. Biraq meniñ izdegenim ol emes. Bolaşaq balamdı nağız mwsılman, şın adam qılıp tärbieley alatın, ädebi men tärbiesi, imanı men bilimi say keletin, bolaşaq balamnıñ anası boluğa layıq adamdı izdep jürmin, – deydi. Wstazdıñ osınday wlağattı sözderi men közqarası Saylauğa da ülken oy salğan.

Ärine, Taşkenttegi oqudıñ soñğı kursında jas jigittiñ keudesindegi berik qamaldı bwzıp kirgisi kelgen özbek qızdarınıñ işinde «bwrañbel şabuılşılar» da boldı. Biraq berik bekim – tas qamalın wlttıq ruhpen twtastıra örgen jigit, ondaylardı esiginen de sığalatqan joq. Jüregindegi jaylaudıñ tañğı auasınday taza sezimin bolaşaq balalarınıñ anasına saqtadı... Damask qalasınan arnayı bolaşaq qalıñdığına alıp kelgen «altın jüzik», jibek parşa da keyin süyikti jarı Hadişağa bwyıradı.

Diplomat, qoğam qayratkeri Saylau Batırşa-wlınıñ ömiri men qızmet jolına arnalğan "Täuelsizdik jolındağı diplomatiya" kitabınan.

Avtor: Mwrat Almasbekwlı

«The Qazaq Times»