Amerika Qwrama Ştattarı men Qıtay Halıq Respublikası arasında diplomatiyalıq baylanıstıñ ornağanına 40 jıl tolğan twsta, köptegen amerikalıq sayasatkerler men sarapşılar eki el qatınasınıñ 40 jıl bwrın qol qoyılğan kelisimder küyinde qalatınına kümänmen qaray bastadı. Qwrama Ştattağı köptegen är sala ğalımdarı da AQŞ pen Qıtaydıñ qazirgi qarım-qatınası qauipti sätte twr dep qaraydı.

Qıtay törağası Şi Jinpiñ jaqında är provinciyanıñ, tüyindi qalalardıñ jäne avtonomiyalı regiondardıñ äkimşilik, partiya jäne qarulı küşteriniñ basşıları qatısqan «Arnayı seminar» kezinde bayandama jasap, Qıtaydıñ sırtqı qauip-qaterlerdi qamtığan «Jeti ülken qaterge» tap kelgenin ayttı. Onıñ bwl sözine taldau jasağan är eldiñ sarapşılarınıñ pikirin qorıtındılaytın bolsaq, QHR üşin AQŞ-Qıtay arasındağı qarama-qayşılıq eñ bastı sırtqı qater sanaladı.

Soñğı jıldağı AQŞ pen Qıtay qatınasınıñ damu bağıtın baqılağan bolsañız, ağımdağı jağdaydıñ (anıqtap aytqanda şielenistiñ) barğan sayın örşip bara jatqanın bayqaysız. AQŞ tarabı eki el qarım-qatınasına taldau jasağan kezde, Qıtaydıñ barğan sayın ösip kele jatqan qaterin negizge aladı. Al, Qıtay bwnıñ kerisinşe, AQŞ bastağan Batıs elderiniñ (Australiya da qamtılğan) Qıtaydı qwrsaulau maqsatındağı dwşpandıq sayasatın negizge aladı, tipti, Qıtaydıñ işki sayasatı men qauipsizdik mäselesine aralasqanın sınğa aladı. Bwl taraptardı tüsinistikke jetkizbey kele jatqan eñ negizgi közqarastar.

Osığan deyin NATO men Reseydiñ «eregeske» baruın är eldiñ sayasi sarapşıları «Qırği qabaq soğısınıñ jaña beynesi» retinde bağalağan bolatın. Alayda, qıtaylıq sayasi sarapşılar AQŞ-Qıtay arasındağı bwl teke-tires jağdaydı ötken ğasırda Qwrama Ştat pen Keñes odağı arasındağı «Qırği qabaq soğısınan» keyingi eñ ülken qayşılıq dep bağalaptı. Halıqaralıq qatınastardı zertteuşi professorı Şı Inhoñ da eki eldiñ bügingi qayşılığın älemniñ sayasi arenasındağı ülken qayşılıq dep qaraydı. Ol jäne eki el şielenisti jağdayda twrğanımen ülken qaqtığısqa äli jete qoymağanın aytadı.

Osıdan 40 jıl bwrın, yağni «Qırği qabaq soğıstıñ» örşip twrğan kezinde, Uaşington biligi Beyjiñdi resmi ükimet retinde tanıp, diplomatiyalıq qatınas ornata bastadı. Osı twstağı AQŞ-tıñ kommunistik Qıtay biligin özine tartuındağı sayasi astardı bwdan bwrın da aytqan edik. Qısqartıp aytqanda, Batıs elderi jağınan Keñes odağınıñ, kommunistik ideologiyanıñ ıqpalın tosu maqsatında Türkiya, Saud Arabiyası, Şığıs Europadağı birneşe eldi jäne Qıtaydı Mäskeuden bölip tastau maqsatında jwmıstar jasaldı. Bwl äreketter Batıstıñ ümitin aqtap, Keñes pen Qıtay araz boldı, Türkiya «Pantürkizm»-ge şaldıqtı. Keñes odağı öñirlik oqşaulanuğa bilinbey tüsip ketti. Al bügin jağday özgerdi, Qıtay älemniñ ekinşi ekonomikasın ielese, Türkiya «Ülken jiırmalıqqa» kirdi. Jekelegen geosayasi üyekke aynaldı. Mine bwl Qıtay men AQŞ arasındağı bügingi «qojalıq talastıñ» bastı sebebi deuge boladı.

“The Qazaq Times”