Foto: Korrespondent.net

Resey men Ukraina qarım-qatınasınıñ Qara teñizdegi jağdayğa baylanıstı kezekti ret uşığuı Qazaqstannıñ köp vektorlı sayasatına ülken sınaq bolıp tidi. 2014 jılı bastalğan Mäskeu men Kiev arasındağı diplomatiyalıq dağdarıs resmi Astana wstanımın osı uaqıtqa deyin san märte sınadı. Biraq äzirge Aqorda tarazı basın teñ wstap keledi. Osığan baylanıstı bügin biz Qazaqstannıñ Resey men Ukraina qarım-qatınasına qatıstı jasağan resmi mälimdemelerine qısqaşa  toqtaludı jön kördik.

2014 jıldıñ 16 naurızında Qırımda referendum ötip, nätijesinde tübek Resey jağına ötken. Osıdan keyin sırtqı ister ministrligi «Qazaqstan halıqaralıq qwqıqtardı tolığımen qoldaydı» dep mälimdedi. Bwğan qosa SİM «Qırımdağı referendum nätijesi jergilikti halıqtıñ tañdauı» degen pikir bildirdi. Qazaqstannıñ bwl pikirine Ukraina «dostıq pikir emes» degen jauap qaytardı.

« Qırım Avtonomiyalıq Respublikasında 2014 jıldıñ 16 naurızında ötken referendumğa baylanıstı Qazaqstan öziniñ BWW-nıñ Jarğısına säykes, halıqaralıq qwqtardı tolıqtay qoldaytının mälimdeydi. Qazaqstan Qırımda ötken referendumdı Avtonomiyalıq Respublika halqınıñ tañdauı dep bağaladı jäne Resey Federaciyasınıñ atalmış mäselege qatıstı şeşimine tüsinistikpen qaraydı. Biz Ukrainanıñ dağdarıstan BWW tuınıñ astında beybit, diplomatiyalıq kelisimder negizinde şığuın qoldaymız».

 QR SİM mälimdemesinen

2014 jıldıñ naurız ayında BWW-nıñ Bas Assambleyası qabıldağan «Ukrainanıñ territoriyalıq twtastığın saqtauğa» qatıstı qaulısına dauıs berude Qazaqstan Özbekstan, Qıtay, Ündistan, Braziliya siyaqtı 58 memleketpen birge qalıs qaldı. Qaulınıñ qabıldanuına Armeniya, Boliviya, Belarus', Kuba, Resey, Süriya siyaqtı 11 memleket qarsı dauıs berdi.

«... 2018 jıldıñ 16 naurızında Qırım Avtonomiyalıq Respublikası men Sevastopol' qalasında zañsız ötken referendumnıñ Qırım men Sevastopol' märtebesin özgertuge eşqanday zañdıq negizi joq». 

BWW Bas Assambleyasınıñ 2014 jıldıñ 27 naurızında qabıldağan qaulısınan

25 naurızda Gaagada ötken baspasöz brifinginde prezident Nwrswltan Nazarbaev Ukraina dağdarısına qatıstı pikir bildirdi. Onda Nazarbaev «Qazirgi tañda Ukrainanıñ aldında twrğan bastı mindet – saylau ötkizu arqılı qwqıqtıq normalarğa qaytıp oralu» - dep mälimdegen. Osıdan keyin Ukraina tarapı Qazaqstanğa Nazarbaev pikirine alañdauşılıq bildiretindikterin aytıp, qarsılıq notasın jibergen. Al Qazaqstan SİM resmi Kievtiñ bwl qarsılığın tüsinbeytinin mälimdegen.

«Birinşi kezekte zañdı prezident, parlament jäne ükimet saylau qajet. Osıdan keyin ekijaqtıq beybit kelissözder arqılı dağdarıstan şığu qajet».

Nwrswltan Nazarbaev mälimdemesinen

 2016 jıldıñ jeltoqsan ayında sol kezdegi sırtqı ister ministri Erlan Idırısov «Qırım märtebesi qalıptaspağan» dep mälimdedi. Bwğan qosa ol Qazaqstannıñ BWW-da Qırım märtebesine qatıstı dauıs berude qalıs qalğandığın tilge tiek etti.

«Biz halıqaralıq qwqıq twrğısında Qırım märtebesi tolıqqandı qalıptastı dep eseptemeymiz. Osığan baylanıstı bwl märtebeniñ äli belgisiz küyde. Biz Resey men Ukraina atalmış dağdarıstan şığuda sayasi jäne özge de şeşim tabadı dep ümittenemiz».

QR SİM Erlan Idırısov

2017 jıldıñ jeltoqsan ayında Qazaqstan BWW-nıñ Bas Assambleyası «Qırım Avtonomiyalıq Respublikası men Sevastopol' qalasındağı adam qwqığınıñ jay-küyine» qatıstı qaulı qabıldadı. Qazaqstan atalmış qaulını qabıldauğa qarsı dauıs berdi.

2018 jıldıñ 25 qaraşasında Qara teñizde bolğan Ukraina men Resey äskeri teñiz küşteriniñ qaqtığısına baylanıstı qaraşa ayınıñ 26-ı küni ötken BWW Qauipsizdik keñesiniñ tötenşe otırısında Qazaqstan Reseydi de, Ukrainanı da qoldadı. Otırısı Mäskeu men Kievtıñ wsınısı boyınşa ötti. Biraq eki tarap, eki türli uäj ayttı. Resey kün tärtibine «Ukrainanıñ Resey şekarasın zañsız bwzğandığın» qoysa, Ukraina «Kerç' bwğazındağı Resey tarapı wstağan ukrainalıq kemelerin» talqılaudı talap etti. Qazaqstan Qıtay jäne Boliviyağa qosılıp, Resey uäjine dauıs berdi. Biraq Qazaqstannıñ  BWW Qauipsizdik keñesindegi twraqtı ökiliniñ orınbasarı Qanat Twmış atalmış mäselege qatıstı mälimdeme jasadı. Onda ol Qazaqstannıñ qos taraptı da qoldauğa dayın ekendigin ayttı. Nätijesinde BWW Qauipsizdik keñesi atalmış mäselege qatıstı Resey wsınısın qarausız qaldırıp, eşqanday qaulı qabıldamadı.

«Qazaqstan Qauipsizdik Keñesiniñ müşesi retinde halıqaralıq qaqtığıstar tudırmau maqsatında kelissözder ötkizuge aşıq. Osığan baylanıstı bizdiñ delegaciya atalmış mäseleni Qauipsizdik Keñesinde qarauğa baylanıstı eki taraptıñ ekeuiniñ de (Ukraina men Resey Federaciyasınıñ)  wsınısın qoldauğa dayın boldı. Qazaqstan Ukraina men Reseydi bauırlas el dep esepteydi jäne atalmış mäseleni kelissözder arqılı şeşuge şaqıradı». 

QR BWW Qauipsizdik Keñesindegi twraqtı ökiliniñ orınbasarı

Qanat Twmıştıñ mälimdemesinen

Ukraina men Resey arasındağı teketires qanşa uaqıtqa sozılatını belgisiz. 2014 jıldan beri Qazaqstan atalmış mäselede öziniñ beytarap közqarasın bildirip keledi. Resmi Astana bwl bağıttı endi qanşa uaqıt wstanuğa qauqarlı ekendigi äzirge belgisiz. Biraq Täuelsizdik alğan jıldarı Qazaqstan biligi qabıldağan sırtqı älemmen köp vektorlı qarım-qatınas ornatu sayasatı äzirge öz nätijesin berip twr. Joğarıda aytqanımızday däl qazirgi uaqıtta Aqorda sırtqı sayasatta tarazınıñ basın teñ wstap twr...

"The Qazaq Times"