Foto: krimchel

Osı apta Nobel' sıylığınıñ laureattarı belgili boladı. Jahandıq deñgeydegi sıylıq jıl sayın äygili ğılımi täjiribeler, töñkeristik jañalıqtar jasap, halıqaralıq mäselelerdi şeşuge, mädeniet jäne qoğamnıñ damuına aytarlıqtay üles qosuğa eñbek siñirgen adamdarğa tabıstaladı.

Bıltır yadrolıq qarudı likvidacyalaumen aynalısatın halıqaralıq kompaniya jeñimpaz atanğan. «Time» basılımnıñ mälimetinşe, Oslodağı Nobel' komitetiniñ mälimetinşe, biıl beybit älemdi qoldau atalımı boyınşa jalpı sanı 331 adam ümitkerlikke wsınılğan. Premiya jeñimpazdarı tek jwma küni belgili boladı, biraq şeteldik Ladbrokes bukmeker ortalığınıñ «izimen» Nobel' sıylığınıñ osı atalım boyınşa favoritterine toqtalıp ötkenimiz artıq bolmas.

Donal'd Tramp

On segiz respublikalıq zañ şığaruşılar mamır ayında Nobel' komitetine AQŞ köşbasşısı Donal'd Tramptı Nobel' sıylığına tağayındau turalı wsınıs bildirip, hat joldağan. Olar Tramptıñ bilikke kelgen sätinen bastap Amerika müddesi men älemdik jağdaylardı retteu maqsatında atqarğan eñbekterin nazarğa alıp otır. Mäselen, Tramp «arasınan ala mısıq ötken» Oñtüstik jäne Soltüstik Koreya şekarasın retteuge atsalısıp, jahandıq mäselege aynalğan yadrolıq qarudı joyudı bastı nazarda wstadı. Qıtay ükimetiniñ etnikalıq wlttardı jazıqsız azaptap, adam qwqığın aşıqtan-aşıq taptap otırğanın mäsele retinde köterdi jäne QHR-ğa swrapıl sankciyalar joldadı. Tramptıñ osı sındı «sayasi eñbegin» nazarğa alğan komitet basşıları onı Nobel' sıylığına ümitkerlerdiñ qatarına qosqan. AQŞ tarihında prezidentter arasınan Barak Obama qızmetke kelgenge deyin yağni 2009 osı premiyanı ielengen.

Kim Çen In jäne Mun Çje In

Koreya Halıq Demokratiyalıq Respublikası men Oñtüstik Koreya köşbasşıları Kim Çen In, Mun Çje In beybitşiliktiñ Nobel' sıylığınıñ laureatı atanuğa ümitker. Demek, sayasattağı üştağan: Tramp, Mun jäne Kim jüldeniñ bastı favoritteri.

2017 jılı Soltüstik Koreyanıñ yadrolıq qaru sınağı men zımırandarınıñ tolqını eki el arasındağı qarım-qatınastı qwldırattı. 1950-53 jıldardağı Korey soğısınan bastau alğan kikiljiñ biraz uaqıtqa sozıldı. Arağa biraz uaqıt salıp, sayasi-diplomatiyalıq, ekonomikalıq kornfrontaciyanıñ aldın alu üşin qos memlekettiñ yadrolıq qarusızdanu bağıtında jaña qadam jasadı. Ötken ayda Kim şeteldik inspektorlardıñ baqılauımen denuklearizaciyağa uäde berdi. Älbette, BWW-nıñ Kim rejimine qatıstı «adamzatqa qarsı qılmıs wyımdastıruşı» degen teris pikirin nazardan tıs qaldıra almaymız. Degenmen, eki el basşısı 2018 jılğı Nobel' sıylığınıñ ayqın favoritteri atarıp otır.

Karles Puçdemon

Atalğan tizimde elinen quılğan Kataloniya basşısı Karles Puçdemon da bar. Puçdemondı tizimnen körgenderdiñ pikiri ekige jarıldı: biri onıñ «qaşqın» ekenin aytsa, endi biri»ol eli üşin eñbek etken qaharman» deydi. Kataloniyanıñ «Täuelsizdik turalı» beyresmi referendumınıñ nominaldı basşısı Puçdemon ötken jıldıñ qazan ayında ispan biliginiñ twtqındauına jol bermeu üşin Bel'giyağa ketken. Biraq bwl memleket äli de Ispaniya tarapınan qiındıq körip otır.

Rim Papası Francisk

Küni büginge deyin birde-bir Rim Papası älemdik Nobel' sıylığın wtpağan. Biraq Francisk 2013 jıldan beri ümitkerler qatarınan boy körsetip keledi. Sol jılı oğan «adamdardı adal jolğa saluda ter tökeni» üşin «Jıl adamı» atağı berildi. Bwl jolı CNN saualnaması boyınşa ol 48% dauıs jinağan.

"The Qazaq Times"