Foto: thedailynewnation.com

Keşe Reuters agenttiginiñ jurnalisterin jeti jılğa bas bostandığınan ayıru turalı ükim şıqtı. Bwl şeşimge tübegeyli qarsılıq bildirgen AQŞ biligi men BWW Reuters agenttiginiñ jurnalisterin bosatudı talap etip otır. 

Reuters jurnalisterine M'yanmadağı rohindjalardıñ ölimine qatıstı derekterdi zertteumen aynalısqanı üşin «memlekettik qwpiya qwjattarğa qol saldı» degen ayıp tağılğan bolatın. Zertteu maqalaları üşin bas bostandığınan ayırılğan jurnalisterdiñ biri 32 jastağı Ko Va Lon bwrındarı «Myanmar Times» gazetinde jwmıs istegen. 2016 jıldan beri  Reuters agenttiginiñ ştatında tilşi. Ekinşi jurnalist 28 jastağı Ko K'ya So Oo. Mälimetter boyınşa, Rakhayn ştatındağı jağdaydı zertteude Reuters agenttigine kömektesken. Eki tilşi de rohindja mwsılmandarına qarsı jasalğan operaciyanı zerttegen.

Reuters jurnalisteri Rakhayn ştatındağı äskerilerdiñ qatısuımen bolğan 10 rohindjalıqtıñ ölimin zertteumen aynalısqan. Sol kezdiñ özinde ömirin qwtqarıp qalu üşin 700 mıñ adam M'yanmadan bas sauğalağan edi. 2017 jıldıñ jeltoqsanında jurnalister qwqıq qorğau organdarınıñ ökilderimen kezdesip, «memlekettik qwpiya qwjattardı» tapsırğan. Osı jayttan keyin jergilikti policiya tilşilerdi birden twtqındadı. Sotta  policiya tarapınan şaqırtılğan kuäger oqiğanıñ qasaqana wyımdastırılğanın moyındasa da, M'yanma sotı tilşilerdi jeti jılğa bas bostandığınan ayırdı.

Bügin BWW Bas hatşısı Antoniu Guttereş bilik ökilderinen ükimdi dereu arada qayta qaraudı talap etip, M'yanma biligine eskertu jasadı. «Human rights watch» wyımınıñ ökili Fil Robertson M'yanma sotınıñ bwl şeşimin barlıq tilşilerge qatañ belgi retinde qarau kerektigin ayttı. Biraq, zañı joq elde tilşilerdiñ qwqığın taptatıp otırmaytınının, AQŞ biligi qoldan kelgenşe şeşimdi özgertetinin aytqan.

Ko Va Lon bwl şeşimdi «Bwl – eldegi demokratiya men baspasöz erkindiginiñ bwzıluı. Ädiletsiz ükimdi qayta qaratu üşin qolımızdan kelgendi jasaymız. Biz zañdı bwzğan joqpız jäne tosın äreketke barğan joqpız», – dedi. Al Reuters agenttiginiñ bas redaktorı Stiv Adler bwl şeşimdi «M'yanma men älem baspasözi üşin qayğılı kün» dep atadı. Sonday-aq ol öz mälimdemesinde «M'yanmanıñ demokratiya jolında artqa basqan ülken qadamnıñ kesirinen adam qwqığı taptaldı. Bärimiz biletinddey, ol elde zañ men söz erkindigi atımen joq. El biligi bwl olqılıqtıñ ornın toltıruğa mindetti. Jurnalisterimiz ädiletsizdikten japa şegip jatqanda qol qusırıp otırmaymız. Bwl ükimge biz ğana mese, halıqaralıq wyımdar, europalıq joğarı şendi diplomattar jäne qwqıq qorğauşılar da tübegeyli qarsı», – dep ayttı.

Qazirgi uaqıtta külli älem M'yanmağa qarsılıq tanıtıp, sot ükimin qayta qaraudı talap etse de, bilik ökilderi äli de ünsiz otır. Atışulı jağdaydı jahan talqılau üstinde. Rakhayn aymağındağı rohindja halqına qatıstı adam qwqıqtarınıñ bwzılğanı jaylı habarlağanı üşin twtqındalğan qos jurnalistiñ jağdayı Amerikanıñ baqılauında. Qwrama Ştattarı men BWW kez kelgen erkin memlekette baspasöz ökilderiniñ qızmeti halıqtı eldegi jağdaylarmen, bilik ökilderiniñ äreketimen habardar etu ekenin alğa tartıp otır. Ädildik izdep, tıñ derekterdi jariyalauğa talpınğan qos tilşini jeti jılğa türmege toğıtu arqılı M'yanma biligi özderiniñ nağız ayuandığın körsetti deydi. Jan-jaqtı pikirlerdi tüyinder bolsaq, M'yanma demokratiyalıq el boluı üşin, adam qwqığı men BAQ ökilderiniñ erkindigin qwrmetteui tiis degen twjırım şığadı.

"The Qazaq Times"