Foto: Res Publica

Qırğızstanda bilik basına Sooronbay Jeenbekov kelgeli beri jemqorlıqpen küres bwrın soñdı bolmağan qarqınmen jürude. Qatardağı qarapayım şeneunikten bastap, prem'er-ministrge deyin tergeuge alınıp, üstilerinen qılmıstıq is qozğaluda. Osığan baylanıstı bügin biz resmi Bişkek mañında bolıp jatqan «bilikke talas nemese jemqorlıqpen küres» attı sayasi epopeyağa qısqaşa toqtaludı jön kördik.

Sooronbay Jeenbekov bilik basına 2017 jıldıñ qazan ayında keldi. Saylau kezinde onıñ kandidaturasın sol kezdegi prezident Almazbek Atambaevtıñ özi qoldadı. Köpşilik Jeenbekovqa «Atambaevtıñ mwrageri, sonıñ bastağan isin jalğastıruşı» - dep bağa berdi. Biraq is jüzinde olay bolmay şıqtı. Ol prezident bolıp saylanğan sätten bastap mañayın Atambaevtıñ adamdarınan tazarta bastadı.

Alğaşqılardıñ biri bolıp Jeenbekovtıñ qarauılına Wlttıq qauipsizdik komitetine qarastı jemqorlıqqa qarsı is-qimıldar qızmetiniñ basşısı ilikti. Köp wzamay ol qızmetin öz deñgeyinde atqarmağanı üşin ornınan ketti. Bwğan qosa Jeenbekov işki ister ministrligi, sot, prokuratura, salıq jäne keden qızmetin jemqorlıqqa belşesinen batqan organdar dep atap, küştik qwrılımdardağı Atambaev adamdarın birinen soñ birin jwmıstan qudı. Bir sözben aytqanda Jeenbekov eñ birinşi bolıp kez kelgen memlekettiñ küre tamırı bolıp sanalatın küştik qwrılımdarğa öz adamdarın qoydı.

Küştik qwrılımdarğa Jeenbekov komandası kelgen sätten bastap osı uaqıtqa deyin el basqaruda Almazbek Atambaevqa kömektesip kelgen prezident äkimşiliginen bastap, ministrler kabinetine deyingi aralıqtağı vedomstvalardıñ barlığınan jemqorlar men paraqorlar lek-legimen tergeuge alına bastadı. Olardıñ aldı şetel asıp, artı türmege toğıtıldı. Alğaşqılardıñ biri bolıp prezident äkimşiligi basşısınıñ orındasarı Ikramjan Il'miyanov şetel astı. Jergilikti BAQ ökilderiniñ mälimetinşe, qazirgi tañda Il'miyanov Türkiyada jür. Al onıñ otbası AQŞ-tı panalauda. Il'miyanovpen qatar vice-prem'er Asqarbaek Şodiev ta şetel asqan. Qazirgi tañda oğan «qızmetin asıra paydalandı» degen ayıp tağılıp, barlıq dünie-mülki tärkilengen.

Bwdan bölek jemqorlıqpen küres nätijesinde prem'er-ministr Sapar Isakov pen Bişkek qalasınıñ merı Quanıçbek Qwlmatovtar da qızmetinen ketti. Olar qızmetinen tınış qana ketip qoyğan joq. Ekeuiniñ de üstinen qılmıstıq is qozğaldı. Qwlmatovqa «mektep qwrılısına bölingen 2 million dollardı alayaqtıq jolman jımqırdı» degen ayıp tağılıp, üstinen qılmıstıq is qozğalsa, Isakovqa «Bişkek jılıtu qazandığın modernizaciyadan ötkizude şeteldik kompaniyağa tenderdi jeñip aluğa kömektesken» degen ayıp tağıldı.

Qırğızstandıq sarapşılardıñ sözinşe, Atambaev pen Jeenbekov arasındağı teketires ayaqtaluğa jaqın jäne bwl teketires eks-prezidenttiñ jeñilisimen ayaqtaladı. Sebebi jaqında Joğarı keñes deputattarı Isqaq Masaliev pen Qwrmanqwl Zwlwşev «eks-prezidentterdi jauapqa taruğa» qatıstı zañ jobasın äzirleude. Eger de atalmış zañ jobası qabıldanatın bolsa, onda köp wzamay Almazbek Atambaevtı da jemqorlıqqa qatısı bar küdiktilerdiñ qatarınan köruimiz ğajap emes.

“The Qazaq Times”