Foto: rus.azathabar.com

Qazaqstanda prezidenttiñ «Ruhani jañğıru: Bolaşaqqa bağdar» maqalası jarıqqa şıqqalı beri «eñbektegen baladan eñkeygen qartqa deyingi» jwrt jaña bağdarlamanı japatarmağay talqıladı, qoldadı, qolpaştadı, sonıñ ayasında türli şaralar ötkizdi. Bir sözben aytqanda barlığı bir auızdan «Ruhani jañğıratın uaqıt jetti» dedi. Biraq bügin bizdiñ aytayın dep otırğanımız bwl emes. Bügin biz osığan wqsas biraq Türkimenstan basşısı Qwrbanğwlı Berdimwhamedovtıñ avtorlığımen düniege kelgen «Alıp küş jäne baqıt däuiri» bağdarlamasına qısqaşa toqtalatın bolamız.

Qazirgi tañda Türkimenstan halqı el prezidenti Qwrbanğwlı Berdimwhamedovtıñ wlı ideyası «Alıp küş jäne baqıt däuiri» bağdarlaması negizinde ömir sürude. Osı bağdarlama ayasında Respublika boyınşa türli şaralar ötude, atqaminerler «Alıp küş jäne baqıt däuiri» bağdarlamasın auızınan tastamay jatqa soğuda. Bir sözben aytqanda Qazaqstandağı jağday ayna qatesiz qaytalanuda. Bwnıñ barlığı ärine jaqsı dünieler. Prezidentin eli qoldap jatsa onıñ nesi ayıp?! Biraq bwl şın mäninde osılay ma? «Alıp küş jäne baqıt däuirinde» ömir sürip jatqan türkimen halqınıñ qazirgi jağdayı qanday? Türkimenstan jwrtı qanşalıqtı «baqıttı»? Endi osı swraqtarğa jauap izdep körsek.

«Baqıt däuirinde» ömir sürip jatqan Türkimenstannıñ memlekettik qızmetkerleri 2016 jıldıñ qañtar ayınan bastap aylıq jalaqısın ekige bölip aladı. Onıñ jartısı wlttıq valyuta manat türinde, qalğan jartısı memlekettik obligaciya türinde beriledi. Bwdan bölek 2016 jıldıñ aqpan ayınan bastap qarapayım halıqqa dollar, euro sındı qanday da bir şeteldik valyutanı satıp aluğa tıyım salınğan. Al bwl öz kezeginde elde azıq-tülik tapşılığın tuğızumen qatar, qara narıqtıñ "güldenuine" alıp kelgen. Bwl «baqıt däuirindegi» Türkimenstannıñ bir jağı ğana. Endi ekinşi jağına köz salsaq.

Bwl jerde eldi 2006 jılğa deyin basqarğan Saparmwrat Niyazovtıñ istep ketken jwmıstarına toqtaluğa tura keledi. Sebebi Saparmwrat Niyazov «Türkimenbası» atağın eñ alğaş alğan adam. Odan keyin Ortalıq Aziyada «Elbası», «Wlt köşbasşısı», «Türki äleminiñ aqsaqalı» degen ataqtar «jauınnan keyingi sañırauqwlaqtay» qaptap ketti. Biraq bwl jerde mäsele onıñ atağında emes, onıñ istep ketken jwmısında ekendigin ayta ketken jön. Ol 1993 jılı "Türkimenbası" atanğannan keyin birden «Altın ğasır» (Qazaqstandağı «Mäñgilik el», «Wlı dala» jobalarına wqsas) bağdarlamasın jüzege asıruğa kiristi. Türkimen halqın künine eki sağatqa ğana beriletin tegin auız su, gaz jäne twzben qamtamasız etti. Biraq «zeynet jasındağı azamattarğa zeynetaqı tölemeymiz, qartayğan ata-anasın bala-şağası baqsın» dep mälimdedi. Biraq keyinnen öziniñ artıq ketip bara jatqanın bayqadı ma, joq älde türkimen qarttarınan wyaldı ma belgisiz, äyteuir barlığın tastap tabiğatqa jaqsılıq jasauğa kiristi. Eldiñ soltüstiginde «Altın ğasır» dep atalatın köl jasamaqşı boldı. Alayda oğan ömiri jetpey 2006 jılı dünieden ozdı. Osıdan keyin bilik basına «Altın ğasırdı» artqa tastağan, «Alıp küş jäne baqıt däuiri» bağdarlamasın bastağan Qwrbanğwlı Berdimwhamedov keldi. Ol kele salıp «elde benzin tegin boladı» dep jar saldı. Jwrttıñ barlığı tegin benzinge wmıtıldı, atqaminerler Berdimwhamedovqa da Türkimenbası atağın berdi. Osılay toy toylap jürgende tegin benzin közden bwl-bwl wşıp, janarmay bağası bwrınğıdan birneşe esege biraq qımbattadı. Artınşa 2013 jılı eki sağatqa beriletin tegin gaz ben su kvotasınan bölek aqılı tarif bağası 10 esege köterildi. Bir qızığı türkimen halqı el biliginiñ bwl äreketine de eşqanday qarsılıq körsetken joq. Kersinşe, prezidentimen birge ekendigin bildirdi.

Qorıta kelgende Ortalıq Aziya elderinde bwnday ğalamdıq deñgeydi qamtıytın memlekettik bağdarlamalardıñ qaşan ayaqtalatını bizge belgisiz. Belgilisi bir ğana dünie. Ol eldiñ ekonomikalıq körsetkişterin jaqsartıp, halıqtıñ twrmıs deñgeyin tiisti deñgeyge kötermeyinşe kez kelgen jobanıñ qwrdımğa ketetindigi. El halqınıñ twrmısı men ruhani tärbiesine köñil bölmeyinşe «Altın ğasırdan» bastap, «Alıp küş jäne baqıt däuirine» deyingi aralıqtıñ barlığı qwr nauqanşıldıq jäne öz özin aldau.

“The Qazaq Times”