Qazaq tuın kötergen qazaqtar. Foto: forbes.kz

Özge elderde özbek, qıtay, nemis, orıs degen sekildi ha­lıqtıñ atımen atalatın auıldar bar ma?..

Al bizde bar eken.

Tayauda Almatıdan Jambıl oblısına barar jolda atı abajaday taqtayğa jazılıp twrğan «Qazaq» auılı kädimgidey köñilimizdi audardı.
Kez kelgen atau, ärine, el ja­dında qalsa degen nietpen qoyıladı. Astanada 2007 jılğa deyin «Qazaq köşesi» degen köşe bolğanı da bäri­mizdiñ esimizde. Ol sonau bodan jıldarımızdağı erteñge degen eleñ-alañnıñ bir belgisindey bolğan. Al Jambıl oblısındağı Qazaq auılı Qırğızstanmen şekaralas audanda ornalasqan eken. Soğan qarap, el basına kün tuğan alasapıran zamanda ılği qazaq bir jerge qonıstanıp, eldi meken sol halıqtıñ atımen atalıp ketken degen boljam jasauğa boladı.

Hoş. Jetpis jıl otar bolğan Qazaqstan üşin Qazaq degen sözdiñ köşe atauı bolıp berilui de, twtas auıldıñ Qazaq ataluı da azdap iştegi mwñdı qozğap qoyatını bolmasa, qisını bar närse. Tarih üşin.

Al, siz qazaq degen sözdi ata­tegim dep qwjatına jazdırıp alğandardı körip pe ediñiz? Türkistan şaharındağı Q.A.YAssaui atındağı qazaq-türik universitetinde bilim alğan Mwhamed Qazaq degen azamattı men körgem. Mwhammed Qazaq Iordaniyada tuğan. Qazir Türkiyada twradı. «Sizderdegi qalıptasqan dästürge salsam, meniñ tegim Mwhamed Salihwlı Oraz bolar edi, – deydi Mwhamed. – Biraq, men Iordaniyada tuğam ğoy. Ol jaqta mıñdağan qazaq otbası bar. Atalarımız erterekte tağdırdıñ aydauımen sol eldi panalap barıp, qalıp qoyğan. Biraq, kele-kele wrpağımız jergilikti halıqqa siñisip, şıqqan tegin wmıtıp kete me dep qauiptenipti. Söytip, ülken kisiler balaların qwjatqa «Qazaq» degen atatekpen jazdıruğa köşken».

Mehmet Kazak. Foto: feysbuk paraqşasınan alındı.

Mwhamedtiñ aytuınşa, Iordaniyada mwnday tekpen jürgender köptep kezdesedi eken. Qazaq sözin qwjatına jazdırğandar Türkiyada, Iranda, Türkimenstanda, tağı basqa elderde de bar. Iordaniyalıq qazaq bauırımız aytqanday, mwnday atatek barlıq Qazaqqa öziniñ şıqqan tegin, wltın, tüp-tamırın, qısqası, öziniñ kim ekenin wmıtıp qalmasın degen oymen qoyılğan eken.

Mwhamed Qazaqpen äñgime­leskenimizde, ol aldağı uaqıtta da öz wrpağın Qazaq dep jazdıra beretinin aytıp jatır.

Bizdiñ tüsingenimiz, şette tuğan şermende qazaq balası üşin bwl – ülken mwrat.

Al biz üşin şe?..

«Qazaq» sözi Qazaqstanda joyılıp ketedi degen qauip bar ma?

Qiırdağı qazaqtar «Qazaq» sözin qasterlep, soyım dep, qwjatına jazdırsa da, jarasadı. Al Qazaqstanda Qazaq auılı bolğanı oyğa oğaştau emes pe?..

Jas wrpaqtıñ eñsesin tikter jaña ataudı tarihımızdıñ altın däuirlerinen izdesek qayırlıraq bolar ma edi? Qalay oylaysız?

Näzira Bayırbek

«The Qazaq Times»