قىتايدىڭ «سۇر ءتۇستى ايماق» تاكتيكاسى: گونكونگ تىنىشتالدى، ەندىگى كەزەك تايۆان

گونكونگ ءوزىنىڭ جەتكىلىكتى دەڭگەيدەگى نارازىلىعىن كورسەتتى. رەكوردتىق سانداعى شەرۋشىلەر ءبىر جاز بويى حاڭكوڭ كوشەلەرىن بوساتپاي، تۇتاس الەم نازارىن وزىنە اۋداردى. امال نە، تەگەۋرىندى كوممۋنيستىك رەجيم ءوز شەڭگەلىن سالىپ، بۇل كۇندە حاڭكوڭدا ءوز دەگەنىن جاساي باستادى. ارينە، قازىر دە نارازى توپ بارلىق مۇمكىندىكتەرىن پايدالانىپ، قارسىلىعىن بىلدىرۋدە. ايتكەنمەن، كوپ وتپەي بەيجىڭ بيلىگى حاڭكوڭداعى  وزىنە قارسى كۇشتەردى تولىق باقىلاۋىنا الادى دەپ كۇتىلۋدە. وسىلايشا قىتاي ىرگەسىندەگى «باتىس قاقپاسى»، «دەموكراتيا كورىگى»، «ازيانىڭ جۇلدىزى» قكپ-نىڭ شىلاۋىنا كەتپەك. ەگەر پروتسەسس ەش توسقاۋىلسىز جالعاسا بەرسە، كەلەسى كەزەك تايۋانعا (تايۆان) كەلگەلى تۇر.

قىتاي حالىق-ازاتتىق ارمياسىنىڭ قازىرگى ارەكەتتەرىنەن قىتايدىڭ كەلەسى نىساناسى تايۋان ەكەنىن تۇراقتاندىرۋعا بولادى. سوڭعى ۋاقىتتاردا قىتايدىڭ اۋە كۇشتەرى تايۋان كەڭىستىگىنە ءجيى كىرىپ، ارالعا جاقىن كەڭىستىكتەگى بەلسەندىلىگىن ارتتىردى. سونىڭ قاتارىندا قىتايدىڭ ءىرى بومبالاۋشى ۇشاقتارى مەن قۋاتتى شابۋىلشى جاۋىنگەرلىك ۇشاقتارى دا بار. بۇل ارينە، تايۋان قورعانىس كۇشتەرىنە قىسىمدى اۋىرلاتادى. تىنىمسىز اۋە قاۋپىنە قارسى ارەكەتتەر تايۋاننىڭ شابۋىلعا قارسى ەرىك-جىگەرىن السىرەتۋى مۇمكىن. اقش پەن تايۋاننىڭ بۇرىنعى اسكەري شەندىلەرى جاعىنان بۇل «سۇر ايماق» تاكتيكاسى دەپ اتالعان.

شىن مانىسىندە، قىتاي-تايۋان اراسىنداعى قاقتعىس قاۋپى سوڭعى ون جىلدىقتاعى ەڭ جوعارى دەڭگەيدە تۇر. قىتايدىڭ اسكەري ۇشاقتارى دەرلىك كۇن سايىن تايۋان كەڭىستىگىنە كىرەدى، كەي كۇندەرى بىرنەشە رەت قايتالانادى.  تايۋان قورعانىس مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساعان Reuters اگەنتتىگى قىركۇيەكتەن بەرى قاراي قىتاي ۇششاقتارى بۇنداي وپەراتسيالاردى 100-دەن استام رەت ورىنداعان ەكەن. قىتاي حالىق-ازاتتىق ارمياسىنىڭ قازىرگى ارەكەتتەرىن باعالاعاندا، تايۋانعا باعىتتالعان اۋە قىسىمدارى الداعى ۋاقىتتا تەڭىز اسكەري-جاتتىعۋلارى، كيبەر-شابۋىل جانە ديپلوماتيالىق وقشاۋلاۋ ارەكەتتەرىمەن قوستالۋى مۇمكىن.

اتالعان «سۇر ءتۇستى ايماق» تاكتيكاسى قىتاي ءۇشىن ءتيىمدى ەكەنى بايقالادى. قىتايدىڭ قورعانىس بيۋدجەتى قازىر الەمدە ەكىنشى ورىندا. ءوزىنىڭ زور مۇمكىندىكتەرىن پايدالانا وتىرىپ، تايۋان سىندى شاعىن ەلدىڭ كەڭىستىگىنە تىنىمسىز اسكەري ۇشاقتارىن جىبەرىپ، قارسىلاسىن قورعانىس شىعىندارىنا باتىرادى جانە بۇل ارەكەت ۇزاق ۋاقىتقا جالعاسسا تايۋاننىڭ قارسى كۇرەسۋگە دەگەن كۇش-جىگەرى السىرەيدى.

قىتايدىڭ قازىرگى باسشىسى شي جينپيڭ بيلىككە كەلگەننەن كەيىن ەلدىڭ اسكەري قۋاتىن قارقىندى دامىتتى. اسىرەسە، تەڭىز جانە اۋە كۇشتەرى قىتاي تاريحىنداعى ەڭ الەۋەتتى دەڭگەيگە جەتتى. شي ءوزىنىڭ وكىلەتتى كەزەڭىندە تايۋاندى قىتايعا تولىقتاي باعىندىرۋ ارقىلى تاريحتا قالعىسى كەلەتىنى انىق كورىنىپ كەلەدى. كەيبىر اقپارات قۇرالدارى بولىسكەن اسكەري ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنە قاراعاندا، قازىرگى اسكەري قۋاتىمەن قىتاي تايۋاندى ءبىر كۇن ىشىندە جاۋلاپ الۋعا قابىلەتتى. ارينە، بۇل تەك قىتاي حالىق-ازاتتىق ارمياسىنىڭ قۋاتىن نەگىز ەتكەندەگى باعالاۋ. بۇل ارادا تايۋاننىڭ دا وزىندىك قورعانىس قابىلەتىن باعالاماۋعا بولمايدى.

بيىل قىتاي كوممۋنيستىك بيلىگى ءوزىنىڭ ۇلتتىق مۇددەلەرىنە قاتىستى كەيبىر ماسەلەلەردە شىن كەسپىرىن كورسەتتى. گونكونگ، ءۇندى-قىتاي شەكارا جانجالى، تايۋان، وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى، اقش-پەن بولعان مامىلەلەر دە بەيجىڭ بيلىگى بىرجاقتى ۇستانىمىن قورعاۋدان باس تارتپايتىنىن بايقاتتى. ايتالىق، بۇعان دەيىن تايۋانعا «قارۋ ارقىلى نەمەسە قارۋسىز باعىندىرۋ تەوريالارى» پىكىرتالاستى كۇيدە بولعان. ال، قازىر بۇنداي پىكىرتالاس توقتاپ، تايۋاندى قارۋ ارقىلى باعىندىرۋدىڭ ىقتيمال جوسپارلارى ءتۇزىلىپ جاتقانى انىق. بۇنداي بولجامدى تايۋان قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنىڭ اعا كەڭەسشىلەرى دە راستاپ وتىر. «رەيتەر» اگەنتتىگىنە بەرگەن پىكىرىندە ولار «قىتاي بيلىگى قازىر اسكەري ءىس-قيمىلداردىڭ ىقتيمال جوسپارلارىن تالقىلاۋ جانە تۇجىرىمداۋ كەزەڭىندە» دەگەن كوزقاراستارىن بولىسكەن.

دەگەنمەن، قىتايتىڭ تايۋان ىستەرى جونىندەگى كەڭەسى بۇنداي پىكىرلەردى تەرىستەپ مالىمدەمە دە جاساعان.  ولار قىتاي ءالى دە بۇرىنعى ۇستانىمىندا، تايۋانمەن بەيبىت جولمەن بىرگىۋ ۇستانىمىن قولداپ كەلەدى دەگەن. بىراق، تايۋان ۇلتتىق قورعانىس مينيسترلىگى قىتايدىڭ «سۇر ءتۇستى ايماق» تاكتيكاسىنا قارسى تۇرۋ تەڭىز جانە اۋە پاترۋلدەرىن كۇشەيتىپ، جاۋىنگەرلىك دايىندىقتى ارتتىراتىندىعىن مالىمدەدى. تايۋان اسكەرلەرى «ارانداتپاۋ جانە جاۋدان قورىقپاۋ» ۇستانىمدارىن بەكەمدەۋگە تىرىسۋدا.

تايۋان مەن قىتاي اراسىنداعى ىقتيمال سوعىس قاتەرىنىڭ تالداۋعا، ساراپتاۋعا تۇراتىن تۇستارى مەيلىنشە كوپ. قازىرشە، ەكى ەلدىڭ اراسىندا قاقتىعىس قاتەرىنىڭ ەڭ جوعارى دەڭگەيدە تۇرعانىن ايتۋدىڭ ءوزى جەتكىلىكتى. تايۋان تاقىرىبى ءبىر قاراعاندا بىزدەن الىس، قاتىسسىز تاقىرىپتىڭ ءبىرى كورىنەدى. انىعىندا ولاي ەمەس، ەگەر قىتاي ءوزىنىڭ شىعىسى مەن شىعىس وڭتۇستىگىندەگى بارلىق ماسەلەلەرىن ءوز مۇددەسىنە شەشسە، كەزەك ورتالىق ازياعا كەلەرى ءسوزسىز.

“The Qazaq Times”