فوتو: ۆۆس

دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ ساراپشىلار توبى «كوروناۆيرۋس ۋحان جۇقپالى زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ زەرتحاناسىنان شىقتى» دەگەن نۇسقانى ءىس جۇزىندە جوققا شىعاردى. ساراپشىلار SARS-CoV-2 قىتايدا تىركەلىپ، ادامدارعا جانۋارلار ارقىلى جۇققان بولۋى مۇمكىن دەگەن قورىتىندىعا كەلدى. شەتەلدىك ساراپشىلار «ۆيرۋستىڭ ناقتى قايدان شىققانىن انىقتاۋ قيىن، سەبەبى بەيجىڭ تاراپىنان قاتاڭ باقىلاۋ مەن قۇپيا كوپ»، دەيدى.

حالىقارالىق عالىمدار توبى بۇكىل الەمگە ورنى تولماس زيان كەلتىرگەن پاندەميانىڭ پايدا بولۋى مەن تارالۋىنىڭ كوزىن انىقتاۋ ءۇشىن ۋحانعا بارعان بولاتىن. ولار قالاداعى نەگىزگى نىسانداردى ارالاپ، جەرگىلىكتى عالىمدارمەن، العاشقى پاتسيەنتتەرمەن جانە ولاردىڭ ەمدەۋشى دارىگەرلەرىمەن اڭگىمەلەسكەن. الايدا، شەتەلدىك باسىلىمدار ددۇ زەرتتەۋ توبى ۆيرۋستىڭ ناقتى قايدان شىققانىن انىقتاي المادى دەيدى.

تەرگەۋدىڭ العاشقى قورىتىندىلارىنا ارنالعان ارنايى ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا ساراپشىلار بۇعان دەيىنگى مالىمەتتەر 2019 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋ گەوگرافياسىنان الدەقايدا كەڭ بولعانىن ايتتى. عالىمداردىڭ مالىمەتىنشە، سول كەزدە SARS-CoV-2 ۋحانداعى ازىق-تۇلىك بازارىنان تاراعاندىقتان، قازىر پاندەميانىڭ ەپيتسەنترىنە اينالعان.

قىتاي بيلىگى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ وكىلدەرىنە جان-جاقتى قولداۋ كورسەتەمىز دەپ سەندىرگەنمەن، كۇمان كوپ. سەبەبى بەيجىڭ 2,1 ميلليون ادامنىڭ ءومىرىن قيعان ۆيرۋستىڭ پايدا بولۋىن زەرتتەگىسى كەلگەن حالىقارالىق توپتىڭ ۇسىنىسىن نارازى كۇيدە قابىلداعان. حالىقارالىق عالىمدار توبىنا قويعان تالاپتارى ءۇشىن جانە ءتۇرلى بولجامدى العا تارتىپ، ايىپتان جالتارۋعا تىرىسقانى ءۇشىن دە قىتاي سىنعا ۇشىرادى.

ۋحان ۆيرۋسولوگيا ينستيتۋتى 2003 جىلى قىتايدان كوپتەگەن ەلدەرگە تارالعان SARS پاندەمياسىنان بەرى جارقاناتتار كوروناۆيرۋستارىنىڭ گەنەتيكالىق ۇلگىلەرىنىڭ كەڭ مۇراعاتىن ساقتاپ وتىر. ال ءۋحاننىڭ جاڭا بولىگىندە ورنالاسقان حۋانان تەڭىز ونىمدەرى بازارىندا ءتىرى قۇستاردان باستاپ بالىق، باۋىرىمەن جورعالاۋشىلار، تىپتەن جابايى اڭدارعا دەيىن ساتىلعان. بىراق 2019 جىلى جەلتوقساننىڭ سوڭعى اپتالارىندا ۆيرۋستىڭ ءورشۋى تۋرالى ەسكەرتۋلەر كۇشەيگەن كەزدە دارىگەرلەر الدىمەن جاڭا زاڭدىلىققا نازار اۋداردى – پاتسيەنتتەردىڭ كوپشىلىگى حۋانانداعى تەڭىز ونىمدەرى بازارىندا جۇمىس ىستەگەن. 31 جەلتوقساندا ۋحان دەنساۋلىق ساقتاۋ كوميسسياسى بەيجىڭگە العاشقى رەسمي ەسەپتى ۇسىندى. كەلەسى كۇنى بازار كارانتينگە جابىلدى.

بازارداعى ادامداردان دا، ءتىرى جانۋارلاردان دا الىنعان COVID-19 سىنامالارى وڭ ناتيجە بەرگەنىن ەسكەرۋىمىز كەرەك. الايدا ۋحانداعى مەديتسينا ماماندارىنىڭ ايتۋىنشا، ادامدار اراسىندا كوروناۆيرۋستىڭ ەڭ ءبىرىنشى جاعدايى ىندەت تولىق تاراماي تۇرىپ ءتورت اپتا بۇرىن انىقتالعان. قىتاي ۇكىمەتى رەسمي مالىمەت رەتىندە ۇسىنعان العاشقى دەرەك 1 جەلتوقساندا تىركەلگەن.

"The Qazaq Times"