ءبىر ۋاقىتتا ءۇش اۋە-تاسىمال كەمەسى: اقش قىتايعا قارسى اسكەري ارتىقشىلىعىن كورسەتۋدە

ءار ەلدىڭ ستراتەگتەرى، ساراپشىلارى سوڭعى كەزدە بولىپ جاتقان ءۇندى-تىنىق مۇحيتى ايماعىنداعى وزگەرىستەرگە باسا نازار اۋدارىپ وتىر. سوندىقتان دا بۇل تاقىرىپقا مۇمكىندىگىنشە كۇن سايىن سوعىپ وتىرۋعا تۋرا كەلەدى. كەشە، پەنتاگون USS Nimitz اۆيا-تاسىمال كەمەسىن جانە ونىڭ شابۋىل توبىن ءۇندى-تىنىق مۇحيتى ايماعىنا جىبەرگەنىن مالىمدەدى. وسىمەن اقش-تىڭ ءۇشىنشى الىپ كەمەسى قىتايعا جاقىن تەڭىز-مۇحيتقا كىردى. وسىنىڭ ءوزى مۇددەلى ەلدەردىڭ ستراتەگتەرىنە وڭىردەگى جاعدايدى باعامداۋعا جەتكىلىكتى.

وڭىردەگى قازىرگى جاعدايدى قىسقاشا بىلاي تىزبەلەۋگە بولادى: بەيجىڭ تايۋانعا (تايۆان) اسكەري، ديپلوماتيالىق، ەكونوميكالىق قىسىمىن كۇشەيتتى، اسكەري ۇشاقتارىمەن تايۋان كەڭىستىگىنە قاۋىپ توندىرۋدە; ميانمادا بيلىك اسكەريلەردىڭ قولىنا ءوتتى; ۆەتنامدا بيلىك اۋىستى; اۋستراليا وڭىردەگى ىقپالىن ارتتىرۋ ءۇشىن ايماق ەلدەرىمەن ءتۇرلى باعدارلامالاردى جۇزەگە اسىرۋعا تالپىنىپ جاتىر; جاپونيا تىنىق مۇحيتىنىڭ باتىسىندا ەۋروپالىق تەڭىز دەرجاۆالارىمەن اسكەري جاتتىعۋلارعا دايىندالۋدا; قىتايدان شەگىنگەن ءىرى كومپانيالار شىعىس وڭتۇستكى ازيا ەلدەرىنە ورنالاسۋدا، بۇل ءوڭىردىڭ جاھاندىق ەكونوميكالىق ماڭىزىن كۇشەيۋدە; وڭىرگە قىتاي مەن اقش ءوز ىقپالىن ورناتۋعا تالاس ءجۇرىپ جاتىر.

بايدەن ۇكىمەتى قىتايدىڭ سىن-قاتەرىنە قارسى تۇرۋ ءۇشىن وداقتاستارىمەن تىعىس جۇمىس ىستەيتىنىن بايقاتتى. قىزمەتكە كىرىسە سالىسىمەن پەنتاگون مەن اقش مەم. دەپارتامەنتتىڭ جاڭا جەتەكشىلەرى وستين مەن بلينكەن ءوزىنىڭ اۋستراليا، جاپونيا، كورەيا جانە ۇندىستانداعى ارىپتەستەرىمەن وڭىردەگى ستراتەگيالىق قادامدار تۋرالى ءسوزدى ءپىسىرىپ العانى كەزەكتى اقش قادامدارىنان بايقالۋدا. وڭىردەگى بولىپ جاتقان وزگەرىستەردىڭ دە ءتۇبى اقش-تاعى بيلىك الماسۋعا بارىپ تىرەلىپ جاتقانى انىق.

اقش پەن جاپونيا قورعانىس مينيسترلەرىنىڭ سويلەسۋىندە سەنكاكۋ ارالدارى (قىتاي ءدياوۇيداۋ دەپ اتايدى) ەكى ەلدىڭ ورتاق قورعاۋىندا بولاتىنىن ايتقان. ال، بلينگەن قىزمەتىنە كىرىسكەن العاشقى كۇنىا-ق فيليپپين ءسىم باسشىسىمەن سويلەسكەندە ءفيليپپيننىڭ قارۋلى كۇشتەرى، ۇكىمەتتىك كەمەلەرى مەن ۇشاقتارى تىنىق مۇحيتىندا قارۋلى شابۋىلعا ۇشىراعان جاعدايدا اقش پەن فيليپپين اراسىنداعى ءوزارا قورعانىس شارتى ناقتى قولدانىسقا تۇسەتىنىن، بۇعان ءتىپتى قىتاي تالاسىپ وتىرعان وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى دە كىرەتىنىن ايتقان.

بۇدان كەيىن قىتاي شەنەۋنىكتەرىنىڭ ءسوزى ءسال جۇمسارعانداي بولدى. ايتالىق، دۇيسەنبىدە قكپ ورت.كوم سىرتقى ىستەر جونىندەگى ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى ياڭ جيەشى سوزىندە: «قىتاي اقش-پەن قايشىلىقسىز، سوعىسسىز، ءوزارا سىيلاسىمدى جانە تابىستى ىنتىماقتاستىق جاساۋعا دايىن»، – دەپ ءبىلدىردى. بىراق، سونىمەن قاتار اقش-قا تايۋان مەن وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى سياقتى قىتايدىڭ ەگەمەندىگى مەن تەرريتوريالىق تۇتاستىعىنا قاتىستى ماسەلەلەر «قول تيگىزبەۋ» تۋرالى ەسكەرتتى.

بۇدان ءبىر كۇن وتكەننەن كەيىن اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىنىڭ وكىلى: «ءبىز قىتايدىڭ اگرەسسيالىق جانە ماجبۇرلەۋ ارەكەتتەرىنە قارسى تۇرامىز، نەگىزگى اسكەري ارتىقشىلىقتارىمىزدى شوعىرلاندىرامىز، دەموكراتيالىق قۇندىلىقتاردى قورعايمىز، وزىق تەحنولوگيالاردى زەرتتەۋگە جانە دامىتۋعا قاراجات سالامىز، سونداي-اق ماڭىزدى ىنتىماقتاستىق جوبالارىن قالپىنا كەلتىرەمىز»، – دەپ اشىق ايتتى.

“The Qazaq Times”