فوتو: Tobyl-torgai.kz

ءبىر تاۋلىكتىڭ ىشىندە ۇلتتىق ۆاليۋتا بىردەن 5 تەڭگەگە قۇلدىراعان. 

قازاقستان قور بيرجاسىندا (KASE) ەسەپتەسۋى T+0 تەڭگەمەن اقش دوللارىنىڭ ورتاشا سارالانعان باعامى ءبىر دوللارعا 325,77 (+4,05 تەڭگە) تەڭگەنى، ال ساۋدا-ساتتىق كولەمى – 160 800 مىڭ USD (+73 000 مىڭ USD) قۇرادى.

تەڭگە باعامىنىڭ بۇل كورسەتكىشى وسى جىل باستالعالى بەرگى ەڭ تومەنگى ناتيجەلەردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. جىل باسىندا 310-312 شاماسىندا بولعان تەڭگەنىڭ كۇن سايىن تومەن ءتۇسۋى نەگە بايلانىستى بولۋى مۇمكىن؟

مامانداردىڭ پىكىرىنشە، جەلتوقسانى ايىنىڭ سوڭىنا قاراي جانە جىل باسىندا تەڭگەنىڭ نىعايۋىن مىناداي فاكتورمەن تۇسىندىرۋگە بولادى. اي سايىن، توقسان  سايىن جانە جىل سوڭىندا كومپانيالار مەن فيرمالار مەملەكەتتىك سالىق ورگانىنا ەسەپ بەرەدى، جۇمىسشىلارىنا جالاقى تولەي باستايدى. جالاقى دا، سالىق تا تەڭگەمەن تولەنەتىنى بەلگىلى. ال جىل سوڭىندا كەيبىر كومپانيالار مەن فيرمالاردىڭ سىياقى ۇلەستىرەتىنى تاعى بار. مۇندايدا تەڭگەگە دەگەن سۇرانىس ارتادى دا، دوللار السىرەيدى. ارينە، بۇل جانە ۇلتتىق بانكتىڭ ادەيى تەڭگە تاپشىلىعىن تۋدىراتىن وتپەلى كەزەڭ.

ارتىنشا تەڭگە باعامى تىكەلەي اسەر ەتەتىن فاكتورلارعا تاۋەلدى بولادى دا ءوزىنىڭ شىنايى قالپىنا ورالادى. ولاي بولسا، «تەڭگەنىڭ دوللارعا شاققانداعى شىنايى باعامىن قالاي ەسەپتەۋ  كەرەك؟» دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرۋ ماڭىزدى. بۇل سۇراقتىڭ جاۋابىن كورشى رەسەي ۆاليۋتاسى ءرۋبلدىڭ ديناميكاسىن باسشىلىققا العان دۇرىس. مۇنىڭ بىرنەشە سەبەبى بار: قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ جالپى سيپاتى رەسەيگە ۇقساس. ەكى ەلدىڭ دە بيۋدجەتى مۇناي مەن گازدىڭ باعاسىنا تاۋەلدى. ونىڭ ۇستىنە قازاقستان ءوزىنىڭ سىرتقا ساتاتىن مۇنايى مەن گازىنىڭ باسىم بولىگىن ەۋروپا ەلدەرىنە رەسەي ارقىلى تاسىمالدايدى. ياعني، رەسەيدىڭ سىرتقا ساتاتىن شيكىزات باعاسىنىڭ وزگەرىسى قازاقستاننىڭ مۇنايى مەن گازىنىڭ بەلگىلى ءبىر ۋاقىت ارالىعىنادا قانشاعا ساۋدالانىپ جاتقانىن ءدال كورسەتەتىن ينديكاتار. ولاي بولسا، ءرۋبلدىڭ وزگەرىس ديناميكاسى تەڭگەگە سايكەس كەلەدى دەگەن ءسوز.

“The Qazaq Times”