Almatı qalası köşeleriniñ birindegi bilbordta betperde tağuğa ündeytin körneki aqparat. Naurız 2021 jıl. Foto: QT / Kültegin Aspanwlı

Densaulıq saqtau ministrliginiñ resmi mälimetinşe, elde 28 naurız koronavirus jwqqan 1492 adam, al 27-si küni koronavirus pnevmoniyasına şaldıqqan 22 adam tirkeldi. Qazir elde 24 mıñğa juıq  adam (U07.1 nemese KVI+ boyınşa 21 691, U07.2 nemese KVI- boyınşa 2106) auırıp jatır.

#U07.1 PTR testi arqılı koronavirus jwqqanı rastalğan nauqastardıñ jartısınan astamı Almatı qalası (415) men astanada (346) tirkeldi. Odan keyingi qatarda eñ köbi – Almatı oblısı (120), BQO (94), Atırau (81), Qarağandı (88), Atırau (75), Aqtöbe (61) öñirlerinde. Ötken täulikte aurudan ayıqqan 788 adam üyine jiberilgen. Bwdan özge senbi küni, anığı naurızdıñ 27-si jiını 20 adam qaytıs bolğan.

#U07.2 27 naurız aqparatı bir täulikke keşigip beriletin koronavirus pnevmoniyasına şaldıqqan 22 nauqas esepke alındı. Vedomstvo dereginşe, Almatı oblısı (6) men qalasında (4), Aqtöbe (3), ŞQO (2), Jambıl (2) oblıstarında jäne astanada (2) tirkelgen. Sonımen qosa, 217 adam ayığıp şıqqan, ökiniştisi eki adam köz jwmğan.

#Jalpı  DenMin-niñ resmi mälimetinşe, emdelip jatqan 23 797 nauqastıñ 8102-si auruhanada, 15 695-i ambulatorlıq baqılauda. Ahualı naşar 351 nauqastıñ jağdayı qiın, ondağı 79 adamnıñ häli öte auır. Bwdan özge 48 sırqat ökpeni jasandı jeldetu apparatımen tınıstap jatır.

Osılayşa äzirge virustıñ taralu qateri jağınan Aqtöbe, Almatı jäne Qarağandı oblıstarı «sarı», al Atırau, BQO, Almatı qalası men astana «qızıl aymaqta» twr.

Ay bastalğalı bir ğana Almatı qalasında 8 mıñnan asa nauqas tirkelip ülgerdi. Qalada naurız ayınıñ alğaşqı dekadasında täuligine jüzden kem emes jağday tirkeldi, 10-ınan beri bwl san eselenip ösude. Osığan deyin bas sanitar Bekşin bir künde auruhanağa 500-den asa nauqas tüser bolsa, tolıq lokdaun engiziletinin eskertken. 21 naurızdan bastap qatañdatılğan karantin rejimi 12 säuirge deyin wzartıldı.

Sonday-aq, sırqattar köbeygen aymaqtar qatarında astana (4991) jäne Almatı (2460), Qarağandı (2121), BQO (1887), Aqmola (1642), Pavlodar (1493), Qostanay (1394), Atırau (1380) oblıstarı bar. Osı sebepti astana men Almatıda karantin şarası küşeytilip, demalıs künderi birqatar nısandardıñ jwmısına tıyım salınıp, qoğamdıq kölikterdiñ grafigi şekteldi.

Naurız ayınıñ 28 küninde 30 mıñğa tayau (KVI+ 28 442, KVI- 1126) keys anıqtalğan.

Resmi aqparatqa süyensek, jıl bastalğalı naurız ayında ölim körsetkişi ösken. 1-i men 27-si aralığında 296 adam (KVI+ 242, KVI- 54) köz jwmğan.

Keybir sarapşılar halıqaralıq äue reysterin jii qabıldaytın Almatı qalasındağı jağdaydıñ birden uşığuın şetelden jaña ştamm kelgen boluı mümkin dep boljağan. Ötken aptada Aleksey Coy men Jandarbek Bekşin genomdıq zertteu nätijesinde britandıq jäne oñtüstikafrikalıq ştamdar naqtı tirkelgenin mälimdedi.

Elde qañtar ayınıñ ekinşi jäne aqpan ayınıñ alğaşqı jartısında nauqastar qatarı kürt köbeygen. Aqpan ayınıñ ekinşi jartısında birşama kemigen edi, dese de naurızda qayta arttı.

Bıltır qıs tüser twsta bas memlekettik sanitar-däriger Erlan Qiyasov Qazaqstanda kezekti tolqınınıñ şarıqtau kezeñi qañtar-aqpan aylarına, al ministr Aleksey Coy naurız ayınıñ soñına qaray twspa-tws keletinin mälimdegen. Aqpan ayınıñ basında Coydıñ birinşi vice-ministri Marat Şoranov säuir ayında 20 mıñğa tarta adam COVID-19 dertin jwqtıruı mümkin degen. Degenmen ötken aylarda keminde 20 mıñ jağday tirkelgeni sebepti bwl cifr Qazaqstanğa aytarlıqtay jañalıq emes. Naurız ayınıñ ortasında ministr Coy säuir ayında täuligine 500 ben 1700 aralığında nauqas tirkelui mümkin ekenin eskertti.

Jalpı ötken qısta 88 mıñğa juıq adamnan auru anıqtalğan. Toqsan künge sozılğan qıs mezgilinde auırğandardıñ 81 mıñnan astamı koronavirus, qalğan 6,8 mıñı pnevmoniya pacientteri. Jeltoqsan jäne aqpan ayları aralığındağı barlıq körsetkişterdi mezgilge arnalğan qorıtındı materialdan bile alasız.

Osığan deyin aqparat ministrliginiñ coronavirus2020.kz saytı men Densaulıq saqtau ministrliginiñ media resurstarında jariyalanğan derekter birneşe aydan beri qate berilip kelgeni jaylı materialdar jariyalap, aqparat qwraldarına eskertkenbiz.
(!) Pandemiya moderatorı – ministrlik tek senbi-jeksenbide ğana emes, mereke künderi de statistikanı tolıqtay jürgizuge qauqarsız. Mäselen, jeltoqsan ayınıñ 1, 16, 17, 18-i jäne 19-ına, 1-4, 7 qañtar, 8, 21-24 naurızğa tiesili derekter eselep kemigen. Küzdiñ ortasında sol kezdegi DenMin-niñ resmi-erikti ökili Bağdat Qojahmetov ekinşi tolqında demalıs künine qaramastan statistikanı tolıq kölemde jürgizuge uäde bergen edi. Biraq is jüzinde olay bolmay şıqtı. 

Bıltır 13 naurızdan beri COVID-19 infekciyasın jwqtırğandar qatarı 242 mıñğa jaqındasa, 1 tamızdan bılayğı koronavirus pnevmoniyası 50 mıñnan asqan. DDSW derekqorı men Wlttıq statistikada Qazaqstanda auırğandar sanı 292 mıñğa jetken. Degenmen Ükimet koronavirus pen onıñ pnevmoniyasın eki bölek esepteydi.

Pandemiya bastalğalı jalpı virus jwqqandardıñ 5146-sı (KVI+ / U07.1 – 3014, KVI- / U07.2 – 682, ilespe aurulardan – 1450) qaytıs bolğan. Alayda Qazaqstan biligi boyınan koronavirus tabılsa da, basqa aurulardıñ sebebinen qaytıs boldı delingen 1450 adamdı jalpı statistikağa engizbeydi. Bwğan qarsı sarapşılardıñ sözine qarağanda, koronavirustıñ janama äserinen qaytqandardıñ jartısınan astamınıñ sebebi qan aynalımı jüyesiniñ auruları bolğandıqtan, oğan infekciya dert qozdıruşı faktor retinde ölimge äkep soqtırğan. Eskerer jayt, ministrlik KVI- statistikasın esepke almas bwrın jıldağıdan üş esege ösken pnevmoniyanıñ 256 mıñ jağdayınan (qañtar-şilde aralığındağı) koronavirustıq türin anıqtap-zertteuden bas tartqan. Sarapşılar osı keysti zerdelegen jağdayda şınayı esep qazirgiden äldeqayda köp boların alğa tartadı. Demek joğarıdağı san da naqtı bolmauı mümkin.

Qazaqstan virus taraluı boyınşa älemde Worldometers derekqorı, Djons Hopkins universiteti jäne DDSW tizimindegi 221 el men aymaqtıñ arasında 49-orında twr.

Ötken qıs mezgilinde redakciya prezident Toqaev birneşe ret sınasa da özgere qoymağan resmi statistikadağı kemşilikterdi tüzetuge mwrındıq boldı. Ministrlik ökilderi jäne esep jürgizuşi mamandarımen aptalap aytısuğa tura keldi.

Osı uaqıtqa deyin KVI+ diagnozı boyınşa jaña anıqtalğan nauqastar aymaqtardağı körsetkişi kündelikti, al KVI- deregi tek jiıntıq mände berilip kelgen.
Ministrlik redakciya talabınan keyin statistikadağı kemşilikti moyındap, 26 jeltoqsannan beri resmi habarlamada pnevmoniyanıñ bir täulikke keşigip jariyalanatının rastap merzimin körsetetin boldı. 2 aqpannan koronavirus pnevmoniyası anıqtalğan nauqastardıñ aymaqtardağı körsetkişi qosa kündelikti berile bastadı. Al aqpannıñ 18-i koronavirus pen onıñ pnevmoniyasınan qaytıs bolğandardıñ esebin kün sayın jariyalauğa köşti. Biraq soñğı statistikada merzim jağınan qayşılıq bayqaldı. Redakciya mwnı da ministrlikke birneşe märte eskertuge mäjbür boldı. Osılayşa KVI+ pen KVI- dignozınan köz jwmğandardıñ tirkelgen küni erteñine emes, bir künnen keyin jariyalanıp kelgeni belgili boldı. Qate degenimiz – aqparat qwraldarı kündelikti statistikanıñ naqtı bolmauınan koronavirustan qaytqandardı ötken künge telip habarlauğa mäjbür bolğan. 26 aqpan osı uaqıtqa deyin koronavirustıñ rastalğan türinen «ötken küni» qaytıs boldı delingen qate aqparat tüzetilip, «aldıñğı täulik» retinde körsetile bastadı. Resmi mälimetke süyensek, Qazaqstan Ükimeti tek PTR arqılı rastalğan derekterdi uaqıtılı jariyalaydı, al qalğan negizgi körsetkişter (yağni, pnevmoniyağa şaldıqqandar, koronavirus pen pnevmoniyadan qaytıs bolğan adamdar sanı – QT) bir täulikke keşigip beriledi. Bwğan densaulıq saqtau salasındağı aqparattıq jüyeniñ jetilmeui sebep.

Ükimettiñ 29 naurızdağı resmi mälimetine qarağanda, Qazaqstanda 122 mıñ adam koronavirusqa qarsı  reseylik «Sputnik V» vakcinasınıñ alğaşqı dozasın alğan.

"The Qazaq Times"