Abay Qwnanbaev

Bügin, 10 tamız qazaqtıñ wlı aqını hakim Abaydıñ tuğanına 172 jıl toldı.  Qazaq jazba ädebietiniñ negizin qalauşı, filosof, kompozitor, danışpan-oyşıl. Ol aqındıq şığarmalarında qazaq halqınıñ äleumettik, qoğamdıq, moral'dıq mäselelerin arqau ete bilgen wlı twlğa.

Jalpı Abaydıñ qay küni düniege kelgenine baylanıstı kereğar pikirler köp. Biri wlı aqındı 10 tamızda düniege kelgen dese, endi biri 23 tamızda tuğan degen pikir aytadı. Degenmen aqın eski jıl qayıru boyınşa 10 tamızda tuğan. Al 1917 jıldan bastap, bwl 23 tamızğa säykes keledi eken. Bwdan bölek qazaq ziyalılarınıñ tuğan künine qatıstı keyingi kezderi qarma-qayşı pikirler köp. Al häkim Abaydıñ 100 jıldıq, 125 jıldıq, 150 jıldıq mereytoyları 10 tamızda toylanğanın da eskergen jön. Tipti mektep oqulıqtarında aqın 1845 jılı 10 tamızda dünie esigin aştı dep jazılğan.

Ne desek te, wlılarımızğa jıl on eki ay tağzım etip, wlıqtau artıqtıq etpeydi. Al olardıñ tap qay jılı, qay küni tuğanı turalı tereñirek aytu derekti fil'mder, bolmasa tarihi zertteulerdiñ enşisinde. Tek, twtas köşpeliniñ adamzat qoğamına qosqan wlı twlğası Abaydı, aldağı wrpaqtıñ sanasına qwlıptastay bädizdeu bügingi buınnıñ borışı.

Qadirli Abay däuir men däuirdiñ, zaman men zamannıñ, tipti twtastay adamzat oy-tanımınıñ jañğırıp  jañarğan kezeñde ömir sürdi de, soyı basqa, bögenayı bölek jaña uaqıt kezeñinde eline jol siltegen şıraqşı boldı. Tipti, tuğan halqı ğana emes, adamzatqa ortaq jauap izdegen ol, arğı bergi däuirdiñ wlı twlğalarımen oy arqılı tildesti. Wlt pen jekeni adamzattıq izgi qwblağa bastau üşin de Abayday wlı twlğası joq wlttıñ basar jolı tarğalañ. Sondıqtan da, qoğamdı qwrağan ärbir kletkadan tartıp oy jügirtken Abaydıñ qadir-qımbatı, sır men sımbatı jıl ötken sayın arta tüsedi.

“The Qazaq Times”