Tağı da AUĞANSTAN. Onda eldi şariğatpen basqarıp, äsire dini wstanımdağı el qwrğısı keletin «Taliban» qozğalısınıñ ıqpalı bwrın ay, jıl sanap artsa, qazir kün sanap keñeyude. Sebebi, elde resmi ükimetke qoldau körsetip twrğan şeteldik küşter bwrınğıdan azaydı. Qalğan AQŞ pen özge de şet eldik qarulı küşter Auğanstannan mamırğa deyin şeginip ketui tiis. Donal'd Tramp prezidenti bolıp twrğan kezde «Taliban» qozğalısımen jasasqan kelisim solay. Biraq, osı mäseleni Uaşingtonnıñ jaña biligi qayta qarauğa tırısıp jatqanday. Mamırğa deyingi sanaulı aylar şeşimdi tübegeyli özgertuge azdıq etedi, sondıqtan tälipterdi qayta kelisimge şarıqu qiın.

Jaqında Uaşingtonnıñ Auğanstan isi boyınşa arnayı ökili Zalmay Halizat Kabul men Dohağa saparlap ketkenin jazğan bolatınbız, äri Halizat saparınan keyin Auğanstanda birqatar eleuli özgerister boluı mümkin degen boljamımızdı da ortağa salğamız. Qazir, Bayden äkimşiligi Auğanstan isimen şındap aynalısa bastadı.

Baydenniñ bas diplomatı, yağni, AQŞ mem. hatşı Blinken Auğanstan prezidenti Aşraf Ğaniğa hat joldap, tälipterdiñ jazğı qarulı şabuıldarğa dayındalıp jatqan eskertipti.  Rasında da, mamır ayında elden NATO bastatqan şeteldik küşter şığıp ketse, Auğanstan jağdayı qanday bolatının qazirşe elestetu qiın.

Mamırğa deyni uaqıt az degenimizben, Bayden biligi üşin tälipterdi kelisimge şarıqıruğa sebep köp. Bir ğana kelisim şarttarın atqaru boyınşa da «Taliban» öz uädesin orındap otırğanı bayqalmaydı. Bwl da sebep. Kelisim boyınşa, eldegi şeteldik küşter şığarıluına jauap etip, eldegi ekstremistik toptardıñ şabuılına, şeteldik elşilikter men azdağan äskeri nısandarğa şabuıldı boldırmauğa, eldegi twraqtılıqtı saqtauğa jauap beretin bolıp kelisken. Bügingi Auğanstan jağdayınan tälipterdiñ mwnday jauapkerşiligin sezinip jatqanı joq.

Blinkenniñ prezident Ğaniğa jazğan hatın BBC jariya etti. AQŞ memlekettik hatşısınıñ sözderin Ğani biligi men tälipterge qatar qısımdı tüsiru dep sanaytındar da bar. BBC bolsa «Şetel äskerleri şığıp ketisimen elde azamattıq soğıstıñ örşip ketuinen alañdaydı» dep saraptaptı. AQŞ rasında da Auğanstandağı azamattıq soğıstan alañday ma? Ne üşin alañdaydı? Bwl swraqtarğa atalğan ağılşın aqparat alıbı tarabınan berilgen jauaptı körmedik. Degenmen, onı özimizşe tüsindiruge boladı. Anığında, Qwrama Ştattar Auğanstanda belgili deñgeyde qaqtığıstardıñ toqtamauına müddeli. Auğanstanda tınıştıq ornatu maqsatında bolğan el 19 jıl soğıstı nätijesiz ayaqtatıp, ketip qalmas edi. Onıñ köp sebepteriniñ biri Qıtay, biri Resey, osı ekeuine şektesip jatqan Ortalıq Aziya jäne Qıtaydıñ mañızdı odaqtası Päkistan.

Auğanstanda qaqtığıstar ondağı biliktiñ quatın kemitip, ekstremistik, separatistik, terrorlıq toptardıñ küşeyuine alıp keledi. Bwl Qıtaydıñ batıs irgesi, äsirese wyğırlardıñ tarihi ortalığı Qaşqardıñ janınan quattı jarılğış qoyğanmen birdey. Soğan qosa Orta Aziya men Päkistannıñ da mazası ketedi, Bwl Resey men Qıtaydiñ jüykesin jwqartatın jağday. Osınıñ özi anau Auğanstanda bizdiñ de müddelerimizge qatıstı isterdiñ bolıp jatqanın körsetse kerek.

“The Qazaq Times”