Älemdegi är qaysı eldiñ özindik wlttıq müddeleri, damu bağıtı men maqsattarı, türli strategiyaları bolğanına qaramastan, olar qazir bärine ortaq bir halıqaralıq situaciya astında twr. Ol bolsa – älemniñ birinşi jäne ekinşi ekonomikasın ielegen, sonday-aq quattı armiyaları bar AQŞ pen Qıtaydıñ qayşılığı. Kez-kelgen el öziniñ müddesin alğa jıljıtu üşin osı bir iri ekonomikası bar eldermen qarım-qatınas ornatuğa, sauda-ekonomikalıq baylanıstardı damıtıp, investiciyalar tartuğa tırısadı. Biraq, olardıñ arasındağı teke-tires jağdayınan aynalıp ötu qiınğa soğuda.

Qalıptasqan jağday älem elderiniñ, äsirese ortaşa jäne naşar damığan elderdiñ köp vektorlı sayasat wstanuına qiındıqtar alıp kelude. Tipti, keyibir elder, köbinese Qıtaydıñ ekonomikalıq ıqpalındağı elder üşin AQŞ pen Qıtaydıñ birin tañdauğa tura kelip jatqan jağday da bar. Mwnday tañdau jasau täueldilikke alıp kele me degen alañdauşılıq sol eldegi sayasatkerlerdiñ basın qatıruda. Bwnday qatınas barğan sayın dami tüsse älemdi köp üyektilikten eki üyekke jiktep tastauı mümkin degen közqarastar payda boluda. Ärine, qoğamınıñ är salası damığan, azamattarınıñ ömir süru deñgeyi joğarı, adamdardıñ qwqıqtarı qamtamasız etilgen Batıs elderin tañdau arqılı üyektiñ «jarqın jağında» bolu qiın emestey körinedi. Biraq, Qıtaydıñ soñğı äreketteri keybir elderdiñ tañdau jasauın qiındata tüsetindey. Tap qazirgi jağdayda jan alqımnan alıp twrğan mwnday jağday joq. Degenmen, barğan sayın beytarap qaluğa mümkindik bermeytin, tañdau jasau qiınğa soğatın bwl qayşılıqtıñ probleması küşeye tüsetindey.

Adam qwqığın qorğau, demokratiyanı qoldau boyınşa Amerika Qwrama Ştattarı älemge ülgi jäne köşbasşısı retinde tanılıp keldi. Bwl qatarda Britaniya, Franciya sekildi Europa elderi de AQŞ-pen bir sanatta twrğanı belgili. AQŞ pen Qıtay-dıñ qayşılığı ekonomikalıq müddelerden alqıp şıqqannan tartıp Batıs elderi Qıtaydağı adam qwqığınıñ bwzıluı boyınşa dälelderdi alğa tarta otırıp, Beyjiñniñ halıqaralıq imidjin barınşa tömendetti. Qıtay biligin adam qwqığın, azamattardıñ dini nanım-senim bostandığın qwrmettemeytin, wlttıq dästürlerin bwzuğa tırısatın tipti qıtay emes wlttarğa genocid jasaytının bilik retinde äşkereledi. Älem elderi tañdau jasarda ärine örkenietti elderdiñ jağında boluğa tırısadı, halıqaralıq imidji tömenderegen, demokratiya men adam qwqıqtarı jönindegi bağası tım naşar Qıtaymen jaqtas bolu Batıs elderiniñ qarsı aldınan şığumen birdey sanalmaq. Älem ekonomikasınıñ basım köbin ielengen bwl elderge qarsı tarapta bolu kez-kelgen el üşin de oñay bolmaq emes.

Biraq, Qıtay AQŞ-tıñ tap osı talmau jerinen soqqı berudi oylastırıp jatqanı belgili boldı. Qwrama Ştattardıñ Qıtaydağı adam qwqığı men demokratiya jağdayın sınğa alıp kelgeni sekildi endigi jerde Qıtay AQŞ-tağı adam qwqıqtarınıñ bwzıluı faktilerin jipke tizgendey körsetip, Amerika qwndılığına aynalğan osı bir demokratiya jäne adam qwqığı mäselesin AQŞ-tıñ özine qarsı qoldanuğa tarıspaq. Qıtaydıñ bwl qadamı aldağı uaqıttağı halıqar qatınastardıñ jaña qalıbın belgiligendey boldı. YAğni, Beyjiñ «adam qwqığın alğa tartıp tek AQŞ pen Europa elderi ğana ayıptay almaydı. Kerek bolsa, biz de olardağı adam qwqığınıñ bwzıluı, demokratiyağa qayşı äreketterdi aşıp körsete alamız» degen jaña halıqaralıq jağdaydı qalıptastırğalı otır.

Qıtay 2020 jılğı AQŞ-tağı adam qwqıqtarınıñ bwzılu faktilerin jinaqtay otırıp, jaña mälimdeme jasamaq. Bwl mälimdeme AQŞ-tağı keybir näsilşildik faktilerdi de öz işinde qamtuı mümkin. Sonday-aq, Beyjiñniñ mälimdemesi qatqıl boladı dep kütilip otır. Keybir täuelsiz sarapşılar, Beyjiñniñ bwl qadamı AQŞ pen Qıtaydıñ qayşılığın jaña deñgeyge köterui mümkin dep sanaydı. Sonday-aq, bwl jağday AQŞ pen Europa elderiniñ adam qwqığı men demokratiya jönindegi monopolistik orındarına da keri äseri etui mümkin dep sanaydı.

“The Qazaq Times”