Taulı qarabaq mäselesi qazirgi tañda älem nazarın audarğan mäsele bolıp otır, soñğı künderi şağın taulı aymaqta kürdeli äskeri sayasi özgerister bolıp ülgerdi. Äzirbayjannıñ oñtüstigindegi Horadiz qalasında armyandardıñ qaruınan bir adam qaza tauıp, üşeui jaralandı dep Äzirbayjan prokuraturası habarlağan. Äzirbayjan etnikalıq armyan küşteri Madagiz bağıtında şabuıldar jasau arqılı joğalğan jerlerin qalpına keltiruge tırsqan, biraq Äzirbayjan äskerileri şabuılğa toytarıs bergen.
Särsenbidegi qaqtığıstarda armyandıq BAQ Taulı Qarabaqtağı Martakert qalaşığında oq atudan üş beybit twrğın qaza tauıp, birneşe adam jaralandı dep habarladı. Armeniya Äzirbayjan armiyası tün işinde bükil maydan şebin atqanın jäne Azirbayjannıñ eki dronı Taulı Qarabaqtıñ üstinen atıp tüsirilgenin ayttı. Armeniya öziniñ SU-25 äskeri wşaqtarınıñ birin seysenbi küni türik istrebiteli atıp tüsirdi dep mälimdedi, biraq bwl habardı Türkiya men Äzirbayjan tarabı joqqa şığardı.
Türkiya tarabı
Bwğan deyin Türkiya prezidenti Erdoğan bauırlas Äzirbayjan elin aşıq türde qoldap, kerek bolğan jağdayda kömek körsetetinin mälimdegen bolatın. Osı tüsta Süriyada jürgen 4000-ğa tarta türik sarbazdarın Äzirbayjanğa kömekke kelgeni turalı Armeniya tarabı habarladı, alayda bwl aqparattı Ankarra men Baku joqqa şığardı.
Qarabaq qaqtığısı bastalğan şaqta dauğa Erdoğan aralasıp bauırlas elin qoldaytının ayttı. Osı twsta armiyan tarabı Putinnan kömek swradı. Bwl dauğa eki iri derjava aralasıp soğıs saldarınan halıq zardap şegui jäne älemdik mwnay-gaz salası sındı bir qatar mäsele men qosa aymaqtıñ twraqsıqdıqqa aparıp soğama dep älem elderi alañdauşılıq bildirip otır.
Särsenbide Türkiya sırtqı ister ministri Mevlüt prezident Erdoğannıñ sözin qaytalay otırıp, Äzirbayjan swrasa, Ankara äskeri qoldau körsete me, joq pa degen swraqqa «biz qajet närseni jasaymız» dedi.
Keyin Äzirbayjan prezidenti Il'ham Äliev Türkiyağa körsetken qoldauı üşin alğıs ayttıp, Baku äzirge äskeri kömekke mwqtaj emes dedi. Eger armyan küşteri «bizdiñ jerimizdi bosatıp şıqsa, atıs toqtaydı », - dedi ol.
Türkiyanıñ NATO-dağı keybir odaqtastarı Ankaranıñ Äzirbayjannıñ işinde bölingen aymaq, biraq eşbir el onı täuelsiz respublika retinde moyındamaytın Taulı Qarabaqqa qatıstı wstanımına alañdauşılıq bildirude.
Resey tarabı
Seysenbide Resey prezidenti Vladimir Putinmen söylesken Armeniya prem'er-ministri Nikol Paşinyan postkeñestik qauipsizdik şartı boyınşa Reseyden kömek swrağanın ayttı, bwnı Erevan tarabı joqqa şığarmadı. Kreml' Resey äskerileri bwl oqiğalardı mwqiyat qadağalap otırğanın ayttı.
Beysenbide Resey prezidenti Vladimir Putin Äzirbayjan men Taulı Qarabaq aymağındağı etnikalıq armyan küşteri arasındağı qaqtığıstı tez arada toqtatuğa şaqırdı. Francuz ben orıs biligi Türkiyanıñ Taulı Qarabaqqa Siriyadağı sarbazdarın jiberu turalı äreketine baylanıstı alañdauşılıq bildirdi.
Sonmen qatar, ötken täulikte Reseydiñ sırtqı ister ministrligi, siriya jäne liviyadağı zañsız qarulı top küşteri Taulı Qarabaq aymağına jiberilip jatqanın habarladı.
Resey Sırtqı ister ministri Sergey Lavrov Mäskeu Armeniya men Äzirbayjannıñ sırtqı ister ministrlerin kelissözder jürgizu üşin qabıldauğa dayın ekenin mälimdedi. Ol eki sırtqı ister ministrlerimen de jeke telefon arqılı söylesip äskeri qaqtığıstı toqtatuğa şaqırğan.
Lavrov resmi Mäskeu qaqtığısta beytaraptıqtı saqtap Europa qauipsizdik jäne ıntımaqtastıq wyımınıñ (EQIW) Minsk tobınıñ basqa elderimen birlesip jwmıs istey beretindigin ayttı.
Parij, Mäskeu jäne Vaşington bastağan elder qaqtığıstıñ beybit jolmen şeşiluin qalaytının mälimdedi, bwl qatarda elimizde eki eldi beybitşilikke şaqırdı. EurOdaqtıñ köşbasşı elderi de bwl mäseleni osı aptanıñ soñında ötetin sammitte de talqılamaq.
Taulı Qarabaq mäselesi Äzirbayjan men Armeniya üşin ğana emes, öñirge öz oyın erejesin ornatqısı keletin aymaqtıq derjavalar üşin de mañızdı. Oñtüstik Kavkaz öñirinde jaña oyın alañı aşıluı eñ aldımen Resey üşin tiimsiz boları dausız. Belarus', Ukraina, Baltıq elderi, Süriya mäseleleri Reseydiñ territoriyasın dau-damaymen qorşap kele jatqanday. Endi qaqtığıs jäne dau-şar Resey jerine birtaban jaqındap Oñtüstik Kavkaz mañına keldi. Bwl Mäskeudiñ wyqısın şayday aşatın oqiğa. Solayda, Kreml' öziniñ aymaqtağı poziciyasın bermeytinin körsetip, qasarıp baqpaq. Degenmen, aynalasındağı elder men aymaqtardıñ poziciyasın kütip, äliptiñ artın bakğıp otırğanğa wqsaydı. Al, Türkiya bolsa öziniñ aymaqtıñ derjava retinde deleldeudiñ tağı bir orayı tuğanday, Taulı Qarabaq dauına belsendilik tanıtıp otır. Tipti, Äzirbayjanğa barlıq resurstarı arqılı kömek beretinderinde aşıq bildirdi. Bwnısı özine berilgen jäne senimdi bauırlas elimen tolıq şekralasıp, Ortalıq Aziya men Parsı şığanağına, qala berdi Oñtüstik Kavkaz ben Kaspiy öñirine jaqın aymaqta öziniñ ıqpal kölemin asırudı közdese kerek.