Körneki suret. Foto: Vladislav Vodnev

Soñğı kezderi äleumettik jelilerde Qazaqstannıñ «aymaqtarına koronavirustıñ tarluına bilik jauaptı» degen pikir köbeye bastadı. Karantinge alınatını eki kün bwrın habarlanıp, tört kün boyı eldiñ kirip-şığuına rwqsat etilgen astana men Almatıdan öñirlerge ağılğan jwrttıñ arasınan «taratuşı nauqastar» anıqtaldı.

Büginge deyin 402 nauqas anıqtalsa, onıñ 26-sı dertinen sauığıp şıqqan. Ökinişke qaray, üşeui dert meñdep qaytıs boldı. 1A sanatqa jatatın elderden kelgen 1952 adam auruhanadağı, 1B sanatı boyınşa 8903 adam üydegi karantinde jatır. Jalpı jiını 28 mıñday adam tekseristen ötken. Koronavirusqa şaldıqqan nauqastardıñ jartısı astanadan. Respublika köleminde tirkelgen nauqastardıñ sanı:

  • El astanası – 191;
  • Almatı qalası – 90
  • Şımkent qalası – 3
  • Aqmola oblısı – 19
  • Aqtöbe oblısı – 4
  • Almatı oblısı – 9
  • Atırau oblısı – 18
  • Şığıs Qazaqstan oblısı – 2
  • Jambıl oblısı – 5
  • Batıs Qazaqstan oblısı – 2
  • Qarağandı oblısı – 21
  • Qızılorda oblısı – 25
  • Mañğıstau oblısı – 1
  • Pavlodar oblısı – 1
  • Soltüstik Qazaqstan oblısı – 6
  • Türkistan oblısı – 5

Naurızdıñ 19-ı alğaş karantinge jabılğan eki qaladan bölek aymaqtarda qazirgi tañda jüzden astam infekciya jwqtıru jağdayı tirkeldi. Mwnı köpşilik «astana men Almatı qalasınıñ karantinge jabılatını turalı eki kün bwrın habarlaudıñ kesirinen» dep sanaydı. 17 naurız tüsten keyin sağat 16:16-da Tötenşe jağdaydı qamtamasız etu jönindegi memkomissiya  eki megapoliste karantin jariyalauğa şeşim şığardı. Sol küni keşkisin eki qalanıñ äkimderi tele-ündeu jasap, prezident Toqaev  Twitter jelisindegi parağında qaşıqtan jwmıs isteuge köşudi wsındı.

Dese de Almatıda 19 naurızda emes, tek 22 naurız sağat 00.00-den bastap qalağa adamdar men transporttıñ kiruine jäne şığuına tolıqtay tıyım salındı. Dedlaynğa deyin eki qaladan jüzmıñdağan adam ketip ülgerdi.

Qoğam pikiri «qara şañıraqqa qaytu-qaytpau» mäselesinde ekige jarıldı. Biri – qozğalısı şektelgen qalada «jwmıssız, qol qusırıp otırğannan göri auılğa qaytayıq» dese, ekinşi jağı – otız şaqtı nauqas anıqtalıp ülgergen qaladan elge barudı «qiın täuekel» sanap, qaytpauğa, öñirdegi twrğındarğa jwqtırudan qauiptenip qaluğa ügittedi. Soñğı pikir jaqtauşıları äleumettik jelide köptep jazdı. Degenmen «ağayın arasına» barğandar qatarı da az emes.

Qızılorda oblısında tirkelgen 24 adamnıñ biri, Qarmaqşıdağı nauqas Almatı qalasınan kelgeni resmi türde rastaldı. Odan 23 jastağı medbikege jwqtı. Öñirdiñ bas sanitar därigeriniñ qaulısına säykes 31 naurızdan bastap «Qızılorda qalasında karantin jäne oblıs aumağı boyınşa şekteu şarası engizildi». Naurız ayınıñ soñğı seysenbisi densaulıq saqtau basqarmasınıñ bastığı Jaqsılıq Äbdusämetov indet jwqtırğandarmen 388 adamnıñ,  onıñ 101-i jaqın qarım-qatınasta bolğanın mälimdedi. AQŞ pen Oñtüstik Koreyadan kelgen eki adamnan aymaqtağı azamattarğa jwqqan. Al mwnday elderden keluşiler Almatı qalası ne astana arqılı wşadı.

Sonımen qosa Türkistan oblısı äkiminiñ orınbasarı Säken Qalqamanov aymaqtağı auru jwqtırğan üş adam astanadan kelgen äyelmen qarım-qatınasta bolğanın habarladı. Mäselen, Jetisay audanında anıqtalğan  nauqas 23 naurızda astanadan kelgen. Ol üyine jetkenşe eki märte poezd auıstırıp, Şımkentke jetken soñ taksi köligimen barğan. Üş kün boyı dene qızuı köterilip auırğan.

Atırau oblıstıq densaulıq saqtau basqarması baspasöz qızmeti de keşe, 31 naurız infekciya jwqtırğan 49 jastağı äyeldiñ 21 naurız Almatı-Atırau reysimen wşıp kelgenin rastadı.

Al Soltüstik Qazaqstan oblısınıñ Tayınşa audanı Kellerovka eldi mekeninde twratın 40 jastağı äyeldiñ qaydan jwqtırğanı belgisiz. Resmi aqparğa qarağanda, «nauqas oblıs aumağınan eşqayda şıqpağan». Koronavirustıñ adamnan adamğa jwğatının eskersek, aymaqqa dertke şaldıqqan bireudiñ sırttan kelgenin bağamdauğa boladı.

Aqtöbe oblısında tirkelgen nauqastıñ biri 13-19 naurız aralığında Mısırda bolıp, 19 naurızda Almatığa kelgen. Al keyin 20 naurız küni Aqtöbege wşıp kelip, üydegi karantinge alınğan. Arada toğız kün ötkende auısınıp, jedel järdem şaqırtqan. Analiz nätijesi onıñ dertke şaldıqqanın körsetken boyda arnayı boksqa jatqızılıptı.

Qoğam belsendileri «biliktiñ mwnday şeşimge nelikten kelgenin tüsinbeytinin» aytıp sınğa aldı. Memkomissiyanıñ aldın-ala habarlaması, qaladan ketuge mwrsat beruiniñ negizi äli künge deyin tüsindirilmedi. Mamandar ädette indetke baylanıstı karantin rejimi jariyalanğan boyda şekteu engizilui tiis deydi.

22-sinen keyin, arada bir apta ötpey jatıp aymaqtardan birtindep ärtürli fakti tirkele bastadı. Äytpese bwğan deyin infekciya jwqtıru jağdayı tek astana men Almatı qalasında ğana tirkelgen edi.

Qazaqstanda koronavirustı jwqtıratındar sanı men onıñ şarıqtau merzimine qatıstı boljam köp. Kiber şabuıldardı taldau ortalığı sarapşılarınıñ qayta esepteuinşe, matematikalıq zañdılıq pen eldegi jağdaydıñ negizinde säuirdiñ 10-25 aralığında nauqastar sanı 20 mıñğa jetui mümkin. Al Densaulıq saqtau ministri Eljan Birtanov ötkizgen brifingte «säuir, mamır aylarında koronavirus jwqtırğandar sanı 3,5 mıñnan aspaydı» dedi.

Şetelden auru jwqtırıp kelgender turalı qaysıbiri Qıtaydan ekeni aytılmadı. Resmi derekterge sensek, nauqastardıñ köbi Europa, Resey jäne Oñtüstik Koreya t.b. elderden oralğan. Densaulıq saqtau ministrliginiñ resmi ökilderi koronavirusqa «mıqtap qamdanğanın, derttiñ elge keştetip kelui – profilaktikanı küşeytip, dayındaluğa mümkindik bergenin» jii aytadı. Alayda aymaqtarda auırğandar sanı kün sanap artıp keledi.

"The Qazaq Times"