سوڭعى كەزدەرى الەۋمەتتىك جەلىلەردە قازاقستاننىڭ «ايماقتارىنا كوروناۆيرۋستىڭ تارلۋىنا بيلىك جاۋاپتى» دەگەن پىكىر كوبەيە باستادى. كارانتينگە الىناتىنى ەكى كۇن بۇرىن حابارلانىپ، ءتورت كۇن بويى ەلدىڭ كىرىپ-شىعۋىنا رۇقسات ەتىلگەن استانا مەن الماتىدان وڭىرلەرگە اعىلعان جۇرتتىڭ اراسىنان «تاراتۋشى ناۋقاستار» انىقتالدى.
بۇگىنگە دەيىن 402 ناۋقاس انىقتالسا، ونىڭ 26-سى دەرتىنەن ساۋىعىپ شىققان. وكىنىشكە قاراي، ۇشەۋى دەرت مەڭدەپ قايتىس بولدى. 1ا ساناتقا جاتاتىن ەلدەردەن كەلگەن 1952 ادام اۋرۋحاناداعى، 1ب ساناتى بويىنشا 8903 ادام ۇيدەگى كارانتيندە جاتىر. جالپى جيىنى 28 مىڭداي ادام تەكسەرىستەن وتكەن. كوروناۆيرۋسقا شالدىققان ناۋقاستاردىڭ جارتىسى استانادان. رەسپۋبليكا كولەمىندە تىركەلگەن ناۋقاستاردىڭ سانى:
- ەل استاناسى – 191;
- الماتى قالاسى – 90
- شىمكەنت قالاسى – 3
- اقمولا وبلىسى – 19
- اقتوبە وبلىسى – 4
- الماتى وبلىسى – 9
- اتىراۋ وبلىسى – 18
- شىعىس قازاقستان وبلىسى – 2
- جامبىل وبلىسى – 5
- باتىس قازاقستان وبلىسى – 2
- قاراعاندى وبلىسى – 21
- قىزىلوردا وبلىسى – 25
- ماڭعىستاۋ وبلىسى – 1
- پاۆلودار وبلىسى – 1
- سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى – 6
- تۇركىستان وبلىسى – 5
ناۋرىزدىڭ 19-ى العاش كارانتينگە جابىلعان ەكى قالادان بولەك ايماقتاردا قازىرگى تاڭدا جۇزدەن استام ينفەكتسيا جۇقتىرۋ جاعدايى تىركەلدى. مۇنى كوپشىلىك «استانا مەن الماتى قالاسىنىڭ كارانتينگە جابىلاتىنى تۋرالى ەكى كۇن بۇرىن حابارلاۋدىڭ كەسىرىنەن» دەپ سانايدى. 17 ناۋرىز تۇستەن كەيىن ساعات 16:16-دا توتەنشە جاعدايدى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى مەمكوميسسيا ەكى مەگاپوليستە كارانتين جاريالاۋعا شەشىم شىعاردى. سول كۇنى كەشكىسىن ەكى قالانىڭ اكىمدەرى تەلە-ۇندەۋ جاساپ، پرەزيدەنت توقاەۆ Twitter جەلىسىندەگى پاراعىندا قاشىقتان جۇمىس ىستەۋگە كوشۋدى ۇسىندى.
دەسە دە الماتىدا 19 ناۋرىزدا ەمەس، تەك 22 ناۋرىز ساعات 00.00-دەن باستاپ قالاعا ادامدار مەن ترانسپورتتىڭ كىرۋىنە جانە شىعۋىنا تولىقتاي تىيىم سالىندى. دەدلاينعا دەيىن ەكى قالادان جۇزمىڭداعان ادام كەتىپ ۇلگەردى.
قوعام پىكىرى «قارا شاڭىراققا قايتۋ-قايتپاۋ» ماسەلەسىندە ەكىگە جارىلدى. ءبىرى – قوزعالىسى شەكتەلگەن قالادا «جۇمىسسىز، قول قۋسىرىپ وتىرعاننان گورى اۋىلعا قايتايىق» دەسە، ەكىنشى جاعى – وتىز شاقتى ناۋقاس انىقتالىپ ۇلگەرگەن قالادان ەلگە بارۋدى «قيىن تاۋەكەل» ساناپ، قايتپاۋعا، وڭىردەگى تۇرعىندارعا جۇقتىرۋدان قاۋىپتەنىپ قالۋعا ۇگىتتەدى. سوڭعى پىكىر جاقتاۋشىلارى الەۋمەتتىك جەلىدە كوپتەپ جازدى. دەگەنمەن «اعايىن اراسىنا» بارعاندار قاتارى دا از ەمەس.
قىزىلوردا وبلىسىندا تىركەلگەن 24 ادامنىڭ ءبىرى، قارماقشىداعى ناۋقاس الماتى قالاسىنان كەلگەنى رەسمي تۇردە راستالدى. ودان 23 جاستاعى مەدبيكەگە جۇقتى. ءوڭىردىڭ باس سانيتار دارىگەرىنىڭ قاۋلىسىنا سايكەس 31 ناۋرىزدان باستاپ «قىزىلوردا قالاسىندا كارانتين جانە وبلىس اۋماعى بويىنشا شەكتەۋ شاراسى ەنگىزىلدى». ناۋرىز ايىنىڭ سوڭعى سەيسەنبىسى دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى جاقسىلىق ابدۋسامەتوۆ ىندەت جۇقتىرعاندارمەن 388 ادامنىڭ, ونىڭ 101-ءى جاقىن قارىم-قاتىناستا بولعانىن مالىمدەدى. اقش پەن وڭتۇستىك كورەيادان كەلگەن ەكى ادامنان ايماقتاعى ازاماتتارعا جۇققان. ال مۇنداي ەلدەردەن كەلۋشىلەر الماتى قالاسى نە استانا ارقىلى ۇشادى.
سونىمەن قوسا تۇركىستان وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ساكەن قالقامانوۆ ايماقتاعى اۋرۋ جۇقتىرعان ءۇش ادام استانادان كەلگەن ايەلمەن قارىم-قاتىناستا بولعانىن حابارلادى. ماسەلەن، جەتىساي اۋدانىندا انىقتالعان ناۋقاس 23 ناۋرىزدا استانادان كەلگەن. ول ۇيىنە جەتكەنشە ەكى مارتە پوەزد اۋىستىرىپ، شىمكەنتكە جەتكەن سوڭ تاكسي كولىگىمەن بارعان. ءۇش كۇن بويى دەنە قىزۋى كوتەرىلىپ اۋىرعان.
اتىراۋ وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى ءباسپاسوز قىزمەتى دە كەشە، 31 ناۋرىز ينفەكتسيا جۇقتىرعان 49 جاستاعى ايەلدىڭ 21 ناۋرىز الماتى-اتىراۋ رەيسىمەن ۇشىپ كەلگەنىن راستادى.
ال سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ تايىنشا اۋدانى كەللەروۆكا ەلدى مەكەنىندە تۇراتىن 40 جاستاعى ايەلدىڭ قايدان جۇقتىرعانى بەلگىسىز. رەسمي اقپارعا قاراعاندا، «ناۋقاس وبلىس اۋماعىنان ەشقايدا شىقپاعان». كوروناۆيرۋستىڭ ادامنان ادامعا جۇعاتىنىن ەسكەرسەك، ايماققا دەرتكە شالدىققان بىرەۋدىڭ سىرتتان كەلگەنىن باعامداۋعا بولادى.
اقتوبە وبلىسىندا تىركەلگەن ناۋقاستىڭ ءبىرى 13-19 ناۋرىز ارالىعىندا مىسىردا بولىپ، 19 ناۋرىزدا الماتىعا كەلگەن. ال كەيىن 20 ناۋرىز كۇنى اقتوبەگە ۇشىپ كەلىپ، ۇيدەگى كارانتينگە الىنعان. ارادا توعىز كۇن وتكەندە اۋىسىنىپ، جەدەل جاردەم شاقىرتقان. اناليز ناتيجەسى ونىڭ دەرتكە شالدىققانىن كورسەتكەن بويدا ارنايى بوكسقا جاتقىزىلىپتى.
قوعام بەلسەندىلەرى «بيلىكتىڭ مۇنداي شەشىمگە نەلىكتەن كەلگەنىن تۇسىنبەيتىنىن» ايتىپ سىنعا الدى. مەمكوميسسيانىڭ الدىن-الا حابارلاماسى، قالادان كەتۋگە مۇرسات بەرۋىنىڭ نەگىزى ءالى كۇنگە دەيىن تۇسىندىرىلمەدى. ماماندار ادەتتە ىندەتكە بايلانىستى كارانتين رەجيمى جاريالانعان بويدا شەكتەۋ ەنگىزىلۋى ءتيىس دەيدى.
22-سىنەن كەيىن، ارادا ءبىر اپتا وتپەي جاتىپ ايماقتاردان بىرتىندەپ ءارتۇرلى فاكتى تىركەلە باستادى. ايتپەسە بۇعان دەيىن ينفەكتسيا جۇقتىرۋ جاعدايى تەك استانا مەن الماتى قالاسىندا عانا تىركەلگەن ەدى.
قازاقستاندا كوروناۆيرۋستى جۇقتىراتىندار سانى مەن ونىڭ شارىقتاۋ مەرزىمىنە قاتىستى بولجام كوپ. كيبەر شابۋىلداردى تالداۋ ورتالىعى ساراپشىلارىنىڭ قايتا ەسەپتەۋىنشە، ماتەماتيكالىق زاڭدىلىق پەن ەلدەگى جاعدايدىڭ نەگىزىندە ءساۋىردىڭ 10-25 ارالىعىندا ناۋقاستار سانى 20 مىڭعا جەتۋى مۇمكىن. ال دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەلجان ءبىرتانوۆ وتكىزگەن بريفينگتە «ءساۋىر، مامىر ايلارىندا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى 3,5 مىڭنان اسپايدى» دەدى.
شەتەلدەن اۋرۋ جۇقتىرىپ كەلگەندەر تۋرالى قايسىبىرى قىتايدان ەكەنى ايتىلمادى. رەسمي دەرەكتەرگە سەنسەك، ناۋقاستاردىڭ كوبى ەۋروپا، رەسەي جانە وڭتۇستىك كورەيا ت.ب. ەلدەردەن ورالعان. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ رەسمي وكىلدەرى كوروناۆيرۋسقا «مىقتاپ قامدانعانىن، دەرتتىڭ ەلگە كەشتەتىپ كەلۋى – پروفيلاكتيكانى كۇشەيتىپ، دايىندالۋعا مۇمكىندىك بەرگەنىن» ءجيى ايتادى. الايدا ايماقتاردا اۋىرعاندار سانى كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى.