Fotokollaj. Foto: aşıq derekköz

36 mıñnan astam jwmısşınıñ keşiktirilgen 5,1 milliard teñge kölemindegi jalaqısı qaytarıldı. 

Eñbek jäne halıqtı äleumettik qorğau ministri Birjan Nwrımbetov  ükimet bastığınıñ orınbasarı Berdibek Saparbaevtıñ Qostanay qalasına jwmıs saparı ayasında ötken komissiya otırısında käsiporındardıñ tek qızmetkerlerge 6 milliard teñgege juıq qarızdar ekeni aytıldı.

Eñbek jäne halıqtı äleumettik qorğau ministri jalaqını uaqtılı töleudi birinşi mäsele dep atadı.

– Ağımdağı jılı eñbek inspektorları jalaqı boyınşa bereşegi 5,7 milliard teñgeden asatın eldegi 1700 käsiporındı anıqtadı. Qabıldanğan şaralardıñ nätijesinde 36 mıñnan astam jwmısşınıñ qwqığı qorğalıp, jalaqıları boyınşa 5,1 milliard teñge qarızdarın qaytarıldı. Bügingi künde jalpı qarız soması 1,42 mlrd teñgeni qwraydı jäne jıl basınan beri ol 28%-ğa nemese 560 million teñgege azaydı. Sonımen birge ağımdağı jäne merzimi ötken bereşek soması 2700 qızmetkerge 733 million teñgeni qwraydı, – dedi Birjan Nwrımbetov.

Onıñ aytuınşa, eñ köp qarız astanağa, Almatı jäne Aqtöbe oblıstarına tiesili. Bereşekke jol bergen käsiporın basşılarına 59 wyğarım berilip, 25 million teñge köleminde ayıppwl salındı. Al jalaqını birneşe ret keşiktirgeni üşin 6 käsiporın basşısınıñ üstinen qılmıstıq is qozğaldı.

Ministrdiñ sözine qarağanda, eñbek qatınastarın retteudegi ekinşi negizgi mindet –wjımdıq eñbek daularınıñ aldın alu. «Dağdarısqa qarsı ştabtar men äleumettik seriktestik jönindegi öñirlik komissiyalardıñ twraqtı jwmısına qaramastan, ärdayım eñbek janjaldarınıñ aldın alu mümkin bola bermeydi. Ağımdağı jıldıñ basınan beri respublikada 9 eñbek dauı orın aldı. Onıñ 7-i şeteldikterdiñ qatısuındağı eldiñ batıs öñirlerindegi mwnay-gaz jäne mwnay-servis käsiporındarında bolğan. Janjaldardıñ negizgi sebepteri jalaqını köteru, jergilikti jäne şeteldik jwmısşılardıñ eñbek pen twrmıs jağdaylarınıñ teñsizdiginen tuındadı», – dedi Birjan Nwrımbetov.

Bwdan bölek, vedomstvo basşısı şeteldik jwmıs küşin tartatın käsiporındardağı jağdayğa erekşe nazar audardı.

«Prezident tapsırması boyınşa qazaqstandıq jäne şeteldik qızmetkerler arasında eñbekaqı töleudegi säykessizdikti boldırmauğa qatıstı prokuratura organdarımen birlesip, 30 adamnan asatın şeteldik jwmıs küşin tartatın 95 käsiporında tekseru jwmıstarı ayaqtaldı. Eñbek jäne köşi-qon zañnamasın bwzudıñ 930 faktisi anıqtaldı, onıñ işinde 25 käsiporında 474 eñbekaqı töleudegi säykessizdik faktisi belgili boldı. Tekseru qorıtındısı boyınşa 89 wyğarım berilip, 92 million teñge somasına 383 äkimşilik is qozğaldı, 681 rwqsat keri qaytarıldı, 393 şeteldik qızmetker elden şığarıldı», – dep habarladı ministr.

Ministrdiñ sözinşe, biılğı 10 ayda öndiriste 1069 adam zardap şegip, onıñ işinde 129 adam qaytıs bolğan. Öndiristik jaraqattanudıñ ösui Aqmola, Jambıl oblıstarında jäne elordada jii bayqaladı.

Jiındı qorıtındılağan vice-prem'er Berdibek Saparbaev:

– Ökinişke qaray, jauaptı memlekettik organdar eñbek daularınıñ aldın alu, boldırmau bağıtında jwmıs istemeydi. Käsipodaq wyımdarı problemalardı biledi, biraq olar da ünsiz. Eñbek inspekciyası aldın ala şaralar qabıldamaydı. Biz ört söndiruşiler siyaqtımız. Eñbek qaqtığısı payda bolağannan keyin oqiğa ornına barıp, jwmısqa kirisemiz. Eñbek qaupi kartası ne üşin qwrıldı? Keşiktirilgen jalaqınıñ, öndiristik jaraqattıñ, eñbek jağdayınıñ saqtalmauınıñ barlıq faktilerimen jeke jwmıs jasau kerek, – dedi.

Ol jergilikti atqaruşı organdar ökilderine eñbekaqı töleudiñ keşiktiriluine jol bermeudi qatañ türde eskertti. Äsirese, astana men Almatığa, sonday-aq Aqtöbe jäne Almatı oblıstarına käsipodaq qwru, şeteldik-otandıq mamandardı alalau mäselesin kün tärtibine engizudi tapsırdı.

«Biz bwl mäseleni Ükimettiñ qarauına engizemiz. Bir sözben aytqanda, bwl mäselede biz nükte qoyuımız kerek. Bizde bilikti kadrlar bar, sondıqtan eñbekaqı töleu men eñbek jağdaylarındağı ayırmaşılıqtar bolmauı tiis. Qazir törtinşi sanat boyınşa kvotanı tömendetu mäselesin qarastırudamız», – dep tüyindedi Saparbaev.

"The Qazaq Times"