QR Bilim jäne ğılım ministri Ashat Aymağambetov. Foto: Ükimet efiri

Astana tañımen talasa bastalğan «Qazaqstan Respublikasında bilim berudi jäne ğılımdı damıtudıñ 2016–2019 jıldarğa arnalğan memlekettik bağdarlamasın iske asırudıñ aldın-ala qorıtındıları turalı» ükimet sağatın kirpik qaqpay qarap baqıladıq. Ädette samarqau äm beytarap otıratın deputattar bw jolı partiya basşısı Nazarbaevtıñ qamşılauınan ba, älde apta basındağı tıñayğan energetikadan ba eken, äyteuir belsendi körindi. Swraq astında qalğan elimizdiñ bas wstazı Ashat Aymağambetov pen otırısqa qatısuşalar qazaqstandıq bilim beru salasına qatıstı birşama naqtı aqparattarmen bölisti.

  • Elimizde 160-tan astam apattıq jağdaydağı jäne üş auısımda oqıtatın mektepter bar.
  • Auıldıq mektep oquşılarınıñ körsetkişi qala oquşılarınan 20 ballğa tömen. Sınıp joğarılağan sayın ayırmaşılıq ta arta tüsken. Auıldağı bilim oşaqtarın 41%-ın şağın jinaqtalğan mektepter qwraydı.
  • Ükimet sağatında Ashat Aymağambetov qazaqstandıq bilim halıqaralıq reyting IMD jahandıq bäsekege qabilettilik reytinginde «Bilim» subfaktorı boyınşa älemniñ 64 eliniñ arasında Qazaqstan 26-şı orında ekenin ayttı. Sonımen qatar, 2019 jılğı Düniejüzilik ekonomikalıq forumnıñ Jahandıq bäsekege qabilettilik indeksinde (DEF JBI) «Dağdılar» faktorı boyınşa Qazaqstan 140 eldiñ işinde 57-orınğa ie boldı.
  • 2018 jılğı TALIS halıqaralıq zertteui  boyınşa, qazaqstandıq mwğalimderdiñ ortaşa jası – 41 jas, bwl EIDW elderiniñ köptegen mwğalimderinen 3 jılğa jas eken-mıs.
  • Qazirgi tañda 27 JOO kommerciyalıq emes AQ-ğa auısuıp jatır.
  • 486 kolledj 30 mıñnan astam studenti dual'di-praktikalıq* bilim beru boyınşa 4000-nan astam käsipkerlik mekemelerde bilim aluda. Bilim ministriniñ sözinşe «Biznes dual'di oqıtuğa moyın bwrmay otır». Sondıqtan vedomstvo jan basına qarjılandıru ädistemesin dayarladı.
  • 4 jäne 9 sınıptarda bilim deñgeyi tömen, 11 sınıpta joğarı boluı – oylandırarlıq mäsele.
  • Kolledjderdiñ 5%-ı ğana arnayı qwral-jabdıqtarmen qamtamasız etilgen.
  • Funkcionaldı sauattılıqqa basımdıq beretin jañartılğan mazmwnğa köşken kezde jattandı aqparattı ğana bağalauğa arnalğan VOUD sırttay bağalau mehanizmin qayta qarap, tiisti ülken özgerister engizu kerek. Ministrlik jattandı bilimdi zerdeleuge arnalğan bügingi ülgiden bas tartıp, profilaktikalıq bağalauğa auıstırıp jatır desedi. Testileu mäselesin engize otırıp, swraq mazmwnın kürt özgertemiz. Jattandı saualdan göri mändi tapsırmalardı qamtu üşin.
  • Qazaqstanda 3-6 jastağı balalardıñ 95,2%-ı mektepke deyingi wyımdarmen qamtılğan. Äytse de, 500 mıñnan astam bala öz kezegin kütip otır. Onıñ 437 mıñı 1-3 jas aralığındağı balalar.
  • Elimizde 10 673 mektepke deyingi wyımdar jwmıs jasap twr. Onıñ işinde balabaqşalar – 6 470, şağın ortalıqtar – 4 203. Kontingent 775 164 adamdı qwraydı (2015 j. – 758 772 adam). Eldegi mektepke deyingi wyımdardıñ 38,2% (4082) jeke menşik bolıp otır.

*Dualdı bilim beru – käsipkerlik salağa beyim käsibi mamandar dayarlau üşin oqu qabırğasında praktikamen selbese oqıtu.

"The Qazaq Times"