7 qırküyek Almatı qalasında jeti sağat boyı «Halıq qwrıltayı», izinşe beybit şeruge wlasqan auqımdı qarsılıq şarası bolıp ötti.
Bügin Almatıda kündiz sağat 11-de «Halıq qwrıltayı» bastaldı. Osımen ekinşi ret ötip jatqan alqalı jiınğa 500-ge tarta azamat qatıstı. Qwrıltayda oppoziciyalıq sayasatkerler bas moderator Baltaş Twrsımbaev, Serikbolsın Äbdildin, Rısbek Särsenbaywlı, Hasen Qojahmet, Jasaral Quanışalin, Ermwrat Bapi jäne özge de azamattar boy körsetti.
Serikbolsın Äbdildin öz sözinde qazirgi bilik qatelikterine taldau jasap, eñ ülken qatelik – «Nazarbaevtıñ 30 jılğa juıq uaqıt boyı avtoritarlıq biligi» dedi. Sonday-aq ol eks-prezidenttiñ bilikten tolıq qol üzbegenin «olqılıq» retinde bağalap, 1993 jılı qabıldanğan alğaşqı Konstituciyanı qaytaru jayında ötkir pikirin bildirdi.
Azamattıq qoğamnıñ är türli äleumettik toptarında körinip jürgen belsendiler bas qosqan «Halıq qwrıltayında» eldiñ «Qıtay ekonomikasına kiriptarlığı, täueldiligi» jayında söz boldı. Qolına mikrofon tigen belgili ekonomist Aydar Älibaev Qazaqstannıñ qarjılıq-ekonomikalıq ahualı turalı arnayı söz söylep, bilikti QHR-dan qarız almauın talap etti. Onıñ aytuınşa, Qıtaydan alınğan qarız «eldiñ täuelsizdiginen ayrıluına aparadı». Oğan mısal retinde Qıtaydıñ bergen nesiesin uädeli uaqıtında ötey almağan Şri-Lankanıñ teñiz portın beruge mäjbür bolğanın eske tüsirdi.
Jeltoqsanşı, qoğam qayratkeri Hasen Qoja-Ahmet öz kezeginde joğarıdağılar "jeltoqsanğa deyin halıq talabın eskermese, bilikten bas tartıp, Konstituciyada körsetilgendey özin-özi basqaru jüyesine köşu kerektigin» qadap ayttı.
Astana, Taldıqorğan, Şımkent, Atırau, Semey, Şardara, Oral, Sarıağaştan kelgen belsendiler men almatılıqtar qatısqan jiında negizinen eldegi sayasi özgerister, jemqorlıq, avtoritarizm, Konstituciyanıñ 1993 jılğı nwsqasın qaytaru, äleumettik jağday, jastar sayasatı, demokratiyalıq principterdi ornıqtıru, ekonomikalıq derbestik, BAQ men söz bostandığı, Qıtay eskpansiyası mäseleleri keñinen talqılandı. Jäne eñ bastı köterilgen taqırıptar qatarında prezidenttik basqaru jüyesinen arılıp, tolıq parlamenttik respublika qwru men sayasi twtqındardı bosatu, WQK törağası K.Mäsimov pen Qauipsizdiñ keñesiniñ hatşısı Q.Qasımovtı otstavkağa jiberu boldı.
Qwrıltaydıñ resmi böliminiñ soñına qaray dauıs beru arqılı «Halıq talabı qwjatı» atalatın arnayı qarar qabıldandı, onda joğarıda aytılğan 15 şaqtı bölimnen twratın şart-talaptar tizbegi qamtılğan. R.Särsenbaywlınıñ sözinşe, kezekti rezolyuciya Prezident äkimşiligi men tiisti vedomstvolarğa joldanadı. Şımkentten kelgen ökilderdiñ wsınısı boyınşa kelesi qwrıltay üş aydan soñ Türkistan ne Ordabası jerinde boluı mümkin ekendigi aytıldı.
Qwrıltaydıñ qarar qabıldau kezeñinen soñ köpşilik B.Twrsımbaev pen R.Särsenbaywlınıñ bastauımen ğimarattan şığıp, trotuar boyımen Täuelsizdik monumentine qaray şeruletip jürdi. Äkimdikke qarama-qarsı eskertkiş mañına jiılğan azamattar arnayı şeñber tärizdes tizbek qwrıp, qoğamdı biriguge şaqıratının mälimdedi. Mwnda el täuelsizdigi üşin qwrban bolğan azamattarğa qwran bağıştaldı.
Alañğa toptasqan qwrıltay qatısuşıları öz pikirlerin ayttı. Jas belsendilerdiñ biri «qwrıltay şaqıru beybit künde emes, el basına kün tuğan şaqta, jau şapqanda keñesu üşin aşılatın» eske salıp, mwnı «Nwr Otannıñ» äbden jalıqqan forumınday künde-künde ötkize beruge bolmaydı, sözden naqtı iske köşu kerek» dep äreketşildikke meñzedi.
Narazılar qoldarına «Sayasi twtqındarğa bostandıq!", "Qıtay ekspansiyasına jol joq", "Küş birlikte", «M.Jäkişevke, A.Atabekke bostandıq» degen jazuı bar plakattar wstap şıqtı. Artınşa toptıñ bir böligi şerulet Arbatqa bet aldı. Qwrıltay artınan beybit şeruge wlasqan narazılıq qatısuşıları jılına bir märte ötetin dästürli «Kitap festivaline» kelip, qalıñ jwrtqa qarata öz wstanımdarın bildirip, qosıluğa şaqırdı.
Bayqağanımızday özgeris talap etken jiında jas sayasatker-sarapşılar az boldı.
Şeruletip bara jatqan qwrıltay qatısuşıları. 7 qırküyek 2019 jıl. Foto: QT
Özgeris talap etetin narazılar. 7 qırküyek 2019 jıl. Foto: QT