Japoniyanıñ Osaka qalasında ötken kezdesu barısında Wlıbritaniya prem'er-ministri Tereza Mey Resey prezidenti Vladimir Putinge qarata «Resey Wlıbritaniya men onıñ odaqtastarına qauip töndiruge bağıttalğan qızmetin toqtatqanğa deyin ekijaqtı qarım-qatınastardı qalıpqa keltiru mümkin emes», – dep, «jalğan sayasattı» toqtatuın talap etti.
Mey sözinde Skripal'derdiñ ulanuına toqtalıp ötti. Skripal'derge qarsı şabuıldı Reseydiñ wyımdastırğanın aytqan Mey, kinäliler sot aldında jauap berui tiis dedi. Mey sonday-aq Birikken Korol'dik «barlıq toptar üşin demokratiya men teñdikti wstanatının» atap ötti.
Resey prezidentiniñ baspasöz hatşısı Dmitriy Peskovtıñ aytuınşa, britandıq prem'er Skripal'derdi ulağandardı tabudı talap etken.
«Resey öz azamattarın bermeydi, biraq osı eki qılmıskerdi twtqındauğa europalıq order berildi. Eger olar Reseyden tıs jerge şıqsa, biz sot şeşimin qataytu üşin barlıq küş-jigerimizdi jwmsaymız», – dep mälimdedi Mey.
Söz soñında Wlıbritaniya prem'er-ministri: «Resey öz is-äreketin moyındap, mwnday keleñsizdiktiñ aldın aluğa mindetti. Jäne bükil älem boyınşa jürgizip otırğan basqa da twraqsızdandıratın qızmetine, mäselen dezinformaciya men kiberşabuıldardı paydalanudı tübegeyli toqtatuı tiis», – dedi.
Üş jılda alğaş ret
Mey men Putin soñğı üş jılda birinşi ret Japoniyadağı «Ülken jiırmalıq» sammitinde kezdesip otır. Olardıñ soñğı tolıq formattı kelissözderi 2016 jıldıñ 4 qırküyeginde Qıtayda, sonday-aq G20 sammitinde bolğan.
Japoniyağa barar jolda jurnalisterge swhbat bergen Mey: «Eger Mäskeu älemdik sayasatta ädil bağıt wstanğanda, biz baylanısımızdı üzbeytin edik. Resey Halıqaralıq kelisim-şarttardı bwzudı jäne wjımdıq qauipsizdikke nwqsan keltiruin toqtatuı tiis», – dedi.
Putin Solsberi turalı
Resey prezidenti jaqında osı taqırıp turalı britaniyalıq «Financial Times» gazetine bergen swhbat berdi. Öz sözinde ol: «Jalpı, satqındıq – jer betindegi eñ ülken qılmıs jäne satqındar jazalanuı tiis. Solsberide orın alğan jağday tärizdi jazalau kerek dep ayta almaymın. Biraq, satqındar jazalanuı kerek. Bwl mırza, yağni Skripal' bwrın da jazalanğan. Ol qamauğa alındı, merzimin ötep, ketip qaldı. Ol jazalandı jäne eşqanday qızığuşılıq tudırmadı. Degenmen, satqındar jazalanuı tiis. Satqındıq – elestetuge qiın eñ auır qılmıs», – dep mälimdedi. Al Wlıbritaniya men Resey qarım-qatınasına qatıstı: «Meniñ oyımşa, Resey de, Wlıbritaniya da qos tarap qarım-qatınasın tolıq formatta qalpına keltiruge müddeli. Öz basım qanday da bir alğaşqı qadamnıñ jasalatınına ümittenemin. Mey hanım lauazımınan ketetin jariyaladı. Sondıqtan ol qazir qanday da bir işki sayasi saldarlar turalı oylamay, dwrıs, mañızdı jäne qajet dep sanaytın äreketterge qadam basuı tiis», – degen bolatın.
4 naurızda Resey Federaciyası Barlau qızmetiniñ bwrınğı qızmetkeri Sergey Skripal' men qızı YUliya Skripal' «Noviçok» jüyke-sal auruın tudıruşı zattegi arqılı ulanğan bolatın. Asa qauipti himiyalıq qarudıñ Reseyde jasalınğanı anıqtalıp, AQŞ pen Wlıbritaniya bwl iste tikeley Reseydi ayıptadı. Atalğan oqiğadan soñ 30 mausımda Wlıbritaniyanıñ Eymsberi qalasındağı üyde erli-zayıptı Çarli Rouli men Don Sterdjess te däl osı zattekpen ulanğanı belgili boldı.
Resey prezidenti Putin bwlar qılmısker emes, qarapayım reseylik azamattar degen. Küdiktilerdiñ özderi Solsberide turister retinde jürgenin mälimdegen. Bellingcat zertteu wyımınıñ payımdauınşa, Reseydiñ bwrınğı äskeri agenti Sergey Skripal'ge şabuıldı London ortalığındağı qonaqüyden reseylik GRU oficeri Denis Sergeev baqılap otırğan. Bwğan deyin aqparat qwraldarı «GRU-da jwmıs isteytin Sergeevti Qazaqstanda tuğan Resey azamatı» dep jazğan.
Bellingcat täuelsiz zertteu tobı jaqında jariyalağan esebinde «Skripal'derdi ulau operaciyasın Resey bas barlau basqarmasınıñ (GRU) qazirgi qızmetkeri Denis Sergeev baqılap, basqarıp otırğan. Bizde telefon qoñıraularınıñ jazbası bar» dep jazdı.