Qıtaylıq jäne Resey kompaniyaları kelisimge otırdı. Foto: BBC/GETTY IMAGES7

Qıtay basşısı Reseydegi üş kündik saparı kezinde eki el arasındağı birqatar mañızdı kelisimderge qol qoydı. Solardıñ qatarında reseylik MTS men qıtaylıq «Huavey» kompaniyaları arasındağı 5G tehnologiyasın jüzege asıru turalı kelisim de bar.

Köpşilikke belgili, qıtaylıq tehnologiya alıbı sanalatın «Huavey» bwğan deyin Qwrama Ştattardı qamtığan Batıs elderi jağınan tıñşılıqpen aynalısatın jäne kommunistik Qıtay ükimetiniñ müddesi üşin jwmıs isteytin kompaniya retinde ayıptalıp kelgen. Qwrama Ştat tarabı öziniñ birqatar odaqtastarına qıtaylıq tehnologiya kompaniyasınıñ wlttıq qauipsizdikke qater töndiretinin eskertip te kelgen.

Alayda, Şi Jinpiñniñ Mäskeuge ertip barğan delegaciyası «Huaveydiñ» Reseydegi jolın aşıp berdi. «Huavey» Reseydiñ telekommunikaciyalıq kompaniyasımen selbese otırıp, kelisilgen jobanı bir jıldıñ işinde jüzege asırmaq.

5G tehnologiyası älemniñ birneşe elinde sınaqtan ötkizilude. Atalğan jaña tehnologiyanı Oñtüstik Koreya älemde birinşi bolıp (Qwrama Ştattan sanaulı sağattar bwrın ğana) iske qosqan. Sarapşılardıñ aytuınşa qazirgi internetten 10 esege jıldam 5G tehnologiyası älemge, adamzat qoğamına ölşeusiz jañalıqtar, ülken bwrılıstar alıp keledi dep qaraydı. Mamandardıñ sözine sensek, 5G adamzat ömirin tübegeyli özgertpek eken.

Atalğan jaña tehnologiyanıñ infraqwrılımdarı qıtaylıq «Huavey» kompaniyasınıñ qatısuımen tüzilgendikten, keybir elder wlttıq qauipsizdikke jaña qater alıp keledi dep alañdaydı. AQŞ birneşe jıldan beri Huawei kompaniyasınıñ tıñşılıqpen aynalısatının däleldeuge tırısıp keledi. Bwl turasında birqatar mälimetter de jariya etken. AQŞ-tıñ mälimdeuinşe, Huawei Beyjiñniñ bwyrığın orındaydı, tehnologiya wrlaydı jäne halıqaralıq erejelerdi bwzadı. Al, atalğan qıtaylıq kompaniya bwl ayıptardı teristeumen keledi.

AQŞ-tıñ ıqpalımen Australiya jäne Jaña Zelandiya qatarlı elder «Huavey» wsınğan 5G tehnologiyasınan bas tarttı. Alayda, keybir sarapşılar, «Huavey mäselesi» şın mänisinde tehnologiya soğısı dep qaraydı. Aytalıq, amerikalıq jäne qıtaylıq tehnologiya alıptarınıñ jaña tehnologiyalardıñ narığın ieleuge degen bäsekelestigi degen pikir bildiredi. Ol «Huavey» wyalı telefondarımen jasalğan birde-bir tıñşılıq äreketteriniñ tirkelmegenin alğa tartadı.

Degenmen, «Huaveydiñ» Resey kompaniyalarımen ıntımaqtastıq ornatuınıñ mañızı da, sayasi mağınası da mülde basqa deuge boladı. Soñğı jıldarı älemdik sayasatta «üyekke bölinu» ürdisi qayta beleñ aldı. Bwl üyekter AQŞ bastağan batıs elderi men Resey, Qıtay, Iran sekildi şığıstıq avtoritarizmge beyim rejimder dep ekige bölingendey. Kezekti Qıtay basşısınıñ Mäskeu baruına da Batıs elderi bwl twrğıda basa nazar audarıp otır.

“The Qazaq Times”