Äzimbay Ğali. Foto: Qazaquni.kz

" ... Bayağıda ministrlikte otırğan bir dosım mağan: «Äzimbay, til mäselesin sayasilandırudıñ qajeti joq. Til mäselesi sözdik pen oqulıqtıñ mäselesi» degen. Ras, sözdik pen oqulıq kerek. Biraq olar mäseleniñ 30 payızın ğana qamti aladı. Demek, mwnda memlekettiñ küşi kerek. Äkimşiliktiñ pärmeni kerek. Bayağıda sözdik boldı ma? Mısalı, XIX ğasırda. Qazaqstandağı orıstar tügel qazaqşa söyley bastağan. Olar sol küyi qazaq bop keter edi patşa ükimeti olardı küştep saqtamağanda. Biz özimiz de kuämiz. Meniñ bes jasımda körşimiz orıstar bolğan. Äke-şeşesi balalarımen qazaqşa söylesetin. Öytkeni balaları tolıq tüsinbeytin orıs tilin. Öytkeni bizben oynaytın. Sondıqtan til mäselesin, otarsızdandıru mäselesin sayasattandıru kerek. Onı bilikke keludiñ qwralı etu kerek. Mısalı, qazaq mäselesin köterip, qazaqşa söylemegen bilikke kele almaytınday boluı kerek. Sonı wğındırğanda ğana işki qajettilik, qazaq tilin biluge degen qajettilik küşeye tüsedi.

Biz jalpı, qazir sayasi assimilyaciyanı ayaqtadıq. Qazaqstan egemen el bolğanda bwl eldiñ azamattığın alğısı kelmegender ketip qaldı. Endi biz tildik assimilyaciyanı jürgizuimiz kerek. Qazaqşa söyletuimiz kerek bärin. Sosın wlttıq assimilyaciyanı jürgizemiz. Ol kezde qazaqstandıqtıñ bärin qazaq dep ataytın bolamız. Mısalı, orıstarğa «seniñ wltıñ – qazaq, tegiñ – orıs» deytin bolamız. Öytkeni ol – zañdılık. Reseydiñ wltşıldarınıñ birazı qazir «tegim – ukrain»,« tegim – evrey» dep jür..."

BAQ-qa bergen swhbatınan.

«The Qazaq Times»