Foto ğalamtordan alındı (vtomske.ru) materialğa qatısı joq

Birinşi äñgimeniñ jalğası

Ekinşi äñgime...

Men keterimde jañağı vagon deposı bastığınıñ telefon nömirin aldım jäne oğan «men sağan telefon soqpay kabinetiñnen şıqpaytın bol, qaşan bosaytınıñdı özim habarlap aytamın, oğan deyin sen twtqındağı adamsıñ» dep, közine şwqıp eskertip kettim. Onıñ qarsı söz aytuğa jağdayı joq bolatın. Beti bozarıp, közi alayıp «tüsindim, tüsindim, ornımnan qozğalmaymın» dedi eki qolın tas töbesine qoyıp.

Üşeumiz salıp wrıp, Turçankağa jettik. Kelgen soñ körsetilgen meken-jay boyınşa älgi jolseriktiñ üyin tauıp aldıq. Endigi mäsele onı üyinen eşbir sekem aldırmay şığarıp alu. Eger ol artına quğın tüskenin bilse, bireulerge habar berip qoyadı, ne qaşıp ketedi. Osını oylağan men miliciya Batırhandı onıñ üyine kirgizdim. «Qalay da alıp şığatın bol» dep tapsırğanmın. «Qazir üyinen suırıp alıp, jelkesinen dedektetken küyi alıp kelemin» dep, Batekeñ erlenip ketken. Aldındağıday emes, meniñ bastıqtı qorqıtqanım oğan da jal bitirse kerek, Batekeñ atına say batır bolıp alğan. Biraq, eki-üş minutqa jetpey ol sülkini tüsip qayta şıqtı.

– Au, ne boldı, tez şıqtıñ ğoy, ne dedi?

– Orıstıñ boğauız sözinen birneşeuin ayttı da, «ket bwl jerden» dedi.

Mınanıñ qorlığı tipti aşulandırdı. Qazir mıqtı ekeniñdi köremiz dep oyladım işimnen. Sodan älgi türikti añdıp, on-jiırma minuttay küttik. Alayd,a onıñ şığatın türi bayqalmaydı. Bwl jerde köp twrsaq, közge tüsip, basqalardıñ nazarına ilinuimiz mümkin. Onda bizge jaqsılıq joq. Sodan men tağı da bir aylağa köştim. Öytkeni, vagon deposındağılardıñ jwmıs jüyesinen habarım bar, aldında swrap alğan edim. Sonımen, kiimimdi alqam-salqam qılıp kiip, betime azdap may-swy, şañ-topıraq jaqtım, şaşımdı da wypa-twypa qılıp qoydım. Söyleu mänerimdi de özgerttim. Qolıma onıñ atı-jöni jazılğan qağaz wstap, şaqıruşı keypine endim. Vagonda jolserikter jetispey qalğanda osınday adamdardı jiberip, olardı depoğa qayta şaqıratın. Osını paydağa jaratpaq bolğan men onıñ üyine özim kirdim.

– Sen kimsiñ, jañağı miliciyamen birge jürgen joqsıñ ba? – dedi ol kirgen jerden mağan ejireye qarap.

– Joq, ol qanday miliciya? Men sizdi jwmısqa şaqırıp kelip otırmın. Bastıq jiberdi, – dedim.

Anau da bir qu ayaq eken, mağan birden senbey, swraqtıñ astına ala bastadı.

– Bizde isteytin kimderdi bilesiñ?

– Meni kadr bölimi jwmısqa alğan, onda Farida Tügenbaeva isteydi, –dep atın zırıldattım.

Öytkeni, beri şığarda depoda isteytin bastıqtardıñ birazının atı-jönin jazıp alğanmın.

– Bizdiñ starşiy kim?

– Bälenşe Tügenşeev.

Bärin saqıldatıp aytıp twrmın.

– Öziñ qay jerdensiñ?

– Mataydanmın, – dep ädeyi özim biletin jerdi ayttım.

– Matayğa kire qalğanda ne bar?

– Matayğa kire beriste ülken köpir bar.

– Odan keyin ne bar?

– Odan keyin internat bar, mına jerde su mwnarası, ana jerde vokzal bar.

Ol mağan sendi. Özi otız bes jastar şamasındağı türik jigit eken. «Qazir kiinip şığamın» dedi. Sodan ekeumiz avtobusqa otırdıq. Batırhandar maşinamen bizden bölek ketti. Avtobuspen bir ayaldamağa deyin jürgen soñ men onı şap berip wstap, qolına kisen saldım da «sen twtqındaldıñ» dedim. Jäne kisenniñ ekinşi basın öz qolıma salıp aldım. Ol «tırp» ete almay qaldı. Aldanğanın bilip, qorıqqanınan közi alarıp sala berdi. Men onı salğan boyı vokzalğa äkelip, miliciya bölimine kirdim de, wstau bwyrığı bar qağazdı körsettim. Olar jañağı türikti kamerağa qamap tastadı. Köp ötpey Batırhandar da keldi. Ol kelgen soñ biz älgi jolserikti Şuğa alıp jürdik. Jolda ebin tauıp qaşqısı keldi-au deymin, ol «därethanağa baramın, büytemin, söytemin» dep bwltalaqtadı. Biraq, men kisenniñ bir basın qolımnan şığarmay, onı qayda baram dese de, qasınan qalmay qoydım. Şuğa tayağanda basqa amalı qalmağan ol endi meni paramen şırğalamaq bolıp, qaltasınan bir buda aqşa wsındı. «Osını alıp meni qoya berseñşi, qatelik jasap, kinäli bolğan şığarmın, biraq bir jolğa keşirim jasap, qoya bere salsañşı» dep aldamaq boldı. Alayda, men onısın eleñ qwrlı kömedim. «Olay bolmaydı, men memlekettiñ adal qızmetkerimin, kapitan şenim bar, qılmıskerdi wstap, ädil jazasın aluına qızmet etemin» dedim.

Şuğa keldik te, onı kamerağa toğıtıp jiberdik. Söytip, twp-tura üş kün degende Sarışağanğa jetip, jwmısıma da ülgerdim.

Keyin älgi türiktiñ istegen qılmısın moynına qoyıp, tört jılğa sottap jiberdi. Ol tek meniñ ağamdı ğana emes, baqa da adamdardı wrıp-soqqan eken. Sodan qaytıp jañağı poyızda bwrınğıday qılmıs jasau şort toqtadı. Qazaqta «mıñ asqanğa bir tosqan» degen söz bar ğoy. Jañağı jolserik älinen asıp, asqaqtap alğan eken. Jäne özin jönge salatın jigitine kezikpey jürgen sekildi. «Öziñnen zor şıqsa, eki köziñ sonda şığadı» degen. Men onıñ özinen zor şığıp edim, jının alğan baqsıday, sümireydi de qaldı. Tipti, tört jılğa sottalıp kete bardı.

Sonımen, miliciyanıñ qolınan kelmegen isti namıstıñ jeteginde men istedim. Şını kerek, ötiriktiñ özine senbe, ebine sen deydi ğoy, meniñ jañağıday obrazğa kirip, jasanğan jağdayımdı ekiniñ biri istey aladı dep ayta almas edim. Onıñ özine ep pen qatar, jürektilik jäne jiger qajet. Ayla men ädis, oraydı döp basatın qağılezdik te kerek. Özimdi maqtağanday bolmayın, biraq keler wrpaq osıdan bir sabaq ala jürsin dep aq qağazğa tüsirip otırğan jayım bar. Aytpaqşı, sol operaciyamız üşin men alğıs hatpen marapattaldım, al Batırhan şeni ösip, kapitan boldı. Ol kisimen keyin de ünemi qarım-qatınas jasap twrdıq. Üyimizge de talay kelip, qonıp ketetin. «Äy, Kenday sen nağız iskersiñ ğoy, seniñ qasıñda Moskvadağı barlauşılar tük te emes, seniñ täjiribeñnen mağan kişkene bolsa da berse ğoy, ä!» deuşi edi marqwm. Özi biraz uaqıt bwrın dünie saldı.

Kenday Ahmetovtıñ "Mereyli otbası" kitabınan alındı

Soñı

«The Qazaq Times»