Tramp Qıtay sauda mäselesi turalı qaytalay eskertti. Foto: VOA.

25 mausım küni Beyjiñde, Jetinşi retki EO-Qıtay sauda –ekonomikalıq keñeytilgen kelissözi ayasında EO törağasınıñ orınbasarı Katninen Qıtay prem'er-ministri Li Kıçyañ kezdesu ötkizdi. Kezdesude belgili bolğanday, EO lauazımdıları, Tramp ükimetiniñ Qıtayğa bağıttağan sauda-sattıq qısımın keşiruge boladı dep qaraydı. Sebebi, AQŞ-tıñ memlekettik subsidiyaları men tehnologiyaların ötkerip alu Qıtay sauda sayasatınıñ negizgi bağıtı bolıp qaldı. Alayda, eki el arasındağı bwl qayşılıqtardı Düniejüzilik Sauda Wyımı ayasında şeşuin ümit etedi.

EO törağasınıñ orınbasarı men Qıtay prem'eri kezdesti. Foto: VOA.

AQŞ ükimeti Qıtaydı köp jıldan beri ädiletsiz sauda sayasatın jürgizip keldi dep ayıptaydı. Aytalıq, birlesken amerikalıq käsiporındardıñ tehnologiyaların qıtaylıq kompaniyalarğa ötkizip berudi mindetteydi. Sonımen birge, AQŞ-tıñ tehnologiya jañalıqtarın, ziyatkerlik menşik qwqığın wrlaydı degen ayıptar taqqan.  

Kezdesuden keyin Katninen BAQ ökilderine bergen mälimetinde: «Biz DSW-nı jetilderu joldarın keñesu barısında, memlekettik önerkäsip subsidiyaların aşıq talqığa saldıq. Bwl bügingi künniñ bastı probleması. Äri biql investiciyanıñ qarqınına twsau saladı. Bwdan tıs, tehnologiyanı ötkizip beru sındı ädiletsiz sauda sayasatı da söz boldı», – dedi.  

Katninenniñ aytuınşa, osı atalğan eki mäselemen birge tağı birqatar negizgi mäseleler Qıtay men AQŞ arasındağı sauda soğısın tudırıp otır. Sondıqtan, bwnday mäselelerdi DSW sekildi köpjaqtı kelisimder negizinde şeşu kerek.  

Al, AQŞ ükimeti bwl jöninde, Beyjiñ biligi wzaq uaqıttan beri Qwrama Ştatpen ädiletsiz sauda sayasatın jürgizip keldi, AQŞ bwl mäselelerdi DSW ayasında şeşuge qwlşınıs jasağan, alayda, DSW bwl mäselege tım atüsti qaradı, äri key jağdayda Beyjiñniñ äreketterine köz jwma qaradı. Sondıqtan da, bwl jäne köpjaqtı kelisimder arasındağı özgeristermen şeşilmeydi, kerisinşe wzaq merzimdi şielenisterge alıp keledi dep sanaydı.

Tramp 2017 jıldıñ qañtarında bilikti qolına alğannan keyin, DSW men Qıtay arasındağı osı mäselelerdi qolğa alatının eskertken. Sol boyınşa jıl basınan beri jüzdegen milliard qwnğa ie qıtaylıq tauarlarğa keden salığın salu turalı şeşim qabılağan.

Tramp düysenbi küni keş Oñtüstik Karolinada söylegen sözinde: «Men Qıtaymen dostıq qarım-qatınasta boluğa tırısamın, biraq biz belgili bir balansqa wmtıluımız kerek. Mäsele neğwrlım mwqiyat şeşilu tiis, biraq eñ mañızdısı ädildik boluı kerek», – dedi.

Şın mänisinde, EO-da AQŞ-qa wqsas, Qıtaydıñ wzaq uaqıttan beri jürgizgen ädiletsiz sauda sayasatına riza emes. Biraq, EO tarabı sauda soğısınan köri DSW-ğa reforma jasap, sol arqılı Qıtaymen sauda mäselesin birge şeşuge dayın ekenin bayqatqanday boldı.

Qıtaydıñ ädiletsiz sauda sayasatına baylanıstı AQŞ pen EO eki türli joldı tañdadı. Degenmen, EO-sız da, AQŞ-tıñ 200 mlrd AQŞ dolları kölemindegi Qıtay tauarına salatın salığı, Qıtay ekonomikası üşin ülken kedergi. Tramp bolsa, Beyjiñ öz sayasatınan bas tartqanda ğana, Qıtay tauarlarına bağıttalğan qısımdı toqtatatının aşıq aytıp otır.

“The Qazaq Times”