Naurızdıñ bas şeninde Reseydiñ bwrınğı barlau qızmetkeri Sergey Skripal' men onıñ 33 jastağı qızı belgisiz bireuler jağınan qastandıqqa wşırağan edi. Bwl turalı habarlarda qasköyler Skripal' men onıñ qızına jüyke jüyesin auır zaqımdaytın ulı därini darıtqanı aytıladı. Keşe Wlıbritaniyanıñ prem'er-ministri Tereza Mey mälimdemesinde bwl qastandıq isin Mäskeudiñ wyımdastıruı mümkin eken ayttı. Osı isti BBC zerttep kördi.
Tereza Mey sözinde, qastandıqqa wşırauşılar Reseydiñ äskeri zerthanasında jasalğan zatpen ulanğanın alğa tarta kelip: «Mäskeu seysenbige deyin ilandırarlıq jauap qaytarmasa, Britaniya tarabı bwl iske «Reseydiñ zañsız küş qoldanuı» degen qorıtındı şığaradı», – dedi. Ol jäne: «Bwl is tolıqtay Resey tarabınıñ elimizge qol salu isi. Oğan qosa, Resey ükimeti eñ qauipti degen ulı zatqa baqılauın joğaltıp, ol özgelerdiñ de qolına tüsken», – dep ayıptadı. El prem'erimen birge Wlıbritaniyanıñ SİM-i de Reseydiñ sol eldegi elşisin şaqırıp, tüsinikteme berudi talap etken.
Qastandıq isinde «noviçok» dep atalatın asa ulı zat qoldanğan. Bwl zat adamnıñ jüyke jüyesin öte tez äri auır därejede zaqımdaydı. Keñes odağı 1970-80 jıldarda zerttep jasağan. Ol osığan deyin bwl tekti qastandıq isterinde belgili bolğan XV zatınan 8 esege ulı.
Britaniya prem'eri eldi bayıptı şara köruge dayın boluğa şaqırdı. Onıñ aytuınşa, Resey büginge deyin layıqtı jauap bermese, Wlıbritaniya parlamenti särsenbi künnen bastap Reseyge pärmendi jauap berudi talqılamaq. Mey sözinde «novinçoktıñ» qoldanıluı bir Skripal'ğa qaratılğan şabuıl emes, bwl barlıq wlıbritaniyalıqtarğa qarata jasalğan qastandıq dep bağaladı. «Sebebi, bwl elimizdegi azamattardıñ tınış ömirine ürey tuğızdı», – dedi.
Sergey Skripal' degen kim?
Sergey Skripal' 1951 jılı Resey jerinde tuğan. Reseydiñ barlau agenttiginde wzaq jıl qızmet istegen jäne osı salada polkovnik şenine jetken. Keñes odağınıñ soñğı jıldarı jäne RF-nıñ alğaşqı jıldarında ol barlau isterinde ülken qızmetter atqarğan. Mälimetterge qarağanda ol Britaniyağa 1995 jıldar şamasında qonıs audarğan. 2006 jılı memleketke opasızdıq jasadı degen ayıppen sottalğan jäne 2012 jılı tağı eki reseylik azamatpen birge keñşilik alğan. Keyin Resey bwl barlau agentterin AQŞ-ta qolğa tüsken reseylik agentterimen almasqan eken.
Britaniya ğana emes, AQŞ-tı qamtığan köptegen Batıs elderi atalğan qastandıq jasau isine Reseydi ayıptı degen pikirde. Osı is turalı sözinde AQŞ memlekettik hatşısı Reks Tillerson: «Biz qılmıstı äreketke bwyrıq bergender jäne onı atqarğandar jazağa tartıluı kerek degen sözge qosılamız. Biz bwl iste Wlıbritaniyanı qoldaymız jäne odaqtas retinde ıntımaqtastıqtı jalğastıra beremiz», – dedi.
Franciya prezidenti Emmanuel' Makron da Tereza Meymen telefon arqılı söylesip, Londonnıñ poziciyasın jaqtaytının aytadı.
NATO bas hatşısı da bwl isti Britaniyamen ortaq mämilede şeşim jasaytının mälimdedi.
Britaniyanıñ Qauipsizdik jönindegi keñesşisi Lord Rikkets bwl mäselede NATO jäne EO-men birlese otırıp qarsı şara qoldanu köbirek ıqpaldı bolatının ayttı.
Mäskeu tarabı bwl isti Resey men Britaniya arasına iritki salu üşin jasalğan is dep mälimdedi jäne Reseyge jabılğan jala dep bağaladı. Resey SİM basşısı Sergey Lavrov Reseyge qaratılğan ayıptaulardı qisınsız degen pikirin bildirgen.