baspa maşinası. Foto: el.kz.

Bügingi jaña tehnologiyalar däuirindegi tuğan balalar ärip tani sala smartfondardı paydalana bastaydı. Biraq adamzattıñ bwl jetistigine deyin qanday basqıştardı basıp ötkeni turalı oylanatındar az. Aytalıq jazu maşinkaları. Bwl qwrılğını orta jastağı nemese odan joğarı adamdar jaqsı biledi. Tipti ol bir däuir wrpaqtarına bügingi komp'yuterdiñ qızmetin atqardı. Al bügin onıñ ornı tek mwrajaylar men qoymalarda. BBC-diñ onlayn qızmeti jazu maşinkasınıñ 145 jıldığın eske aldı.

Bwl turalı zertteuşilerdiñ aytuınşa, jazu maşinkası 52 ret jañartudan ötken. Jazu maşinkasınıñ birinşi wrpağınıñ biiktigi 2,5 metr bolğan eken. Al ekinşisi tolıqtay ağaştan jasalıptı. Bwl qwrılğınıñ eñ alğaşqı patent qwqığı 1714 jılı angliyalıq Genri Millge bwyırğan eken. Biraq tolıq qwrılğını 1808 jılı italiyalıq Turri Pellegrino jasap şığarğan. Degenmen, olar jasağan jazu qwrılğısınıñ ülgileri bizdiñ zamanımızğa deyin saqtalıp qalmadı, tek osı qwrılğılarda basılğan jazular ğana jetti.

Bolaşaq «Remington» dep atalatın qwrılğınıñ üşinşi nwsqasın 1868 jılı Kristofer Şuliz degen adam jasap şığarıp, ükimetter men ziyalı qauımdı qızıqtırğan. Keyin, 1973 jılı 1 naurızda amerikalıq «Remington» qwral-jaraq firması baspa maşinkasınıñ seriyasın jasap şığara bastağan. Şuliz bolsa, pernetaqtanı ornalastıru qağidası –QWERTY-di oylap taptı. Bwl bügingi komp'terler de qoldanılıp keledi.

Jazuşı, publicist Mark Tven. Foto: Wikipedia.

Jazu maşinkasın alğaş ret paydalanğan jazuşı –  Mark Tven attı amerikalıq tanımal jazuşı.

Bir qızığı, «Remington» firması bwl jazu maşinkaların äyelder qoldanadı dep boljağan, äri onıñ sırtın äyelderdiñ közin jaulap alatınday ädemi etip bezendirgen eken. 1910 jılğa kelgende jazu maşinkasın istetetinderdiñ 19 payızı erler bolğan. Bwl şama birtindep köbeye bergen.

Barbara Blekbern. Foto: Deutsche Welle.

 

Baspa maşinkası Ginnes kitabına jaña esimderdi engizdi. Sonıñ biri, teksti eñ tez terumen rekordtar tizimine engen Barbara Blekbern. Ol bir minutta 750 belgini tere alğan.

Adamzat qoğamına ğasırdan astam qızmet etken baspa maşinkasın ötken ğasırdıñ soñında payda bolğan jaña tehnologiyalar almastırdı.

“The Qazaq Times”