Qazirgi tañda kün jüyesiniñ qalay payda bolğandığı jayında türli boljamdar bar. Biraq düniejüzi ğalımdarı äli künge deyin bir twjırımğa kelgen joq. Biıl AQŞ-tıñ Çikago universitetiniñ ğalımdarı «kün jüyesi alıp ğarış şarınıñ işinde ornalasqan» degen jañalıq aştı.

Osı uaqıtqa deyin adamzat balası kün jüyesi birneşe milliard jıl bwrın jaña jwldız jarılısınan keyin payda boldı dep eseptep keldi. Biraq Çikago universitetiniñ ğalımdarı wsınğan model' boyınşa, kün jüyesi jaña jwldız jarılısınan emes, Vol'fa-Raye klassına jatatın künnen 40-50 ese ülken jwldızdıñ jarıluı nätijesinde payda bolğan. Atalmış klassqa jatatın jwldızdar eñ ıstıq ğarış deneleriniñ qatarına kiredi. Vol'fa-Raye jwldızdarı jarılğanda odan öte köp mölşerdegi himiyalıq elementter bölinedi. Olar jwldız betindegi jelmen reakciyağa tüsu arqılı alıp şar payda boladı. Qazirgi kün jüyesi sol alıp şardıñ işinde ornalasqan.

Çikago universitetiniñ professorı, geofizik Nikolas Doffastıñ sözinşe, Jaña model' «kün jüyesi jaña jwldızdıñ jarıluınan payda boldı» degen gipotezadan özgeşe. Sebebi ol basqa teoriyalar tüsinikteme bere almaytın tüsiniksiz aspektini tüsindirip bere aladı. Bwl aspekt öte mañızdı, öytkeni ol bizdiñ kün jüyemizdiñ qalğan galaktikalardan aytarlıqtay özgeşe ekendigin däleldeydi. Atap aytqanda, bizdiñ kün jüyemizdegi keybir izotoptardıñ üles salmağınıñ şamadan tıs köp nemese kersinşe, şamadan tıs az boluına osı uaqıtqa deyin eşbir ğılımi eñbek tüsinikteme bere almağan.  Mısalı: 2015 jılğa deyin düniejüzi ğalımdarı kün jüyesindegi alyumini -26 izatobınıñ ne sebepti şamadan tıs köp ekendigin nemese temir-60 izotobınıñ ne sebepti az bolatınına jauap taba almay kelgen. Bwl tüsiniksiz dünielerdiñ barlığına Çikago universitetiniñ ğalımdarı özderiniñ «Volfa-Raye» ğılımi eñbeginde jauap beruge tırısqan.

Olardıñ oyınşa, Volfa-Raye jwldızı jarılıs kezinde alyumini-26 izatobın şamadan tıs bölip şığarğan. Keyinnen olar tartılıs küşiniñ äserinen bir jerge toptasıp kün jüyesin qalıptastırğan. Biraq Çikago ğalımdarı Volfa-Raye jwldızınıñ jarılıstan keyingi jay-küyi jayında jäne temir-60 izatobınıñ kün jüyesinde ne sebepti özge galaktikalarmen salıstarğanda az mölşerde ekendigine tolıqqandı tüsinikteme bere almağan.

“The Qazaq Times”