Wlttıq kompaniyalar jekeşelenuge öte bastadı. Koladj. QT.

Bügin QR Qarjı ministri Baqıt Swltanov Europalıq qayta qwru jäne damu bankiniñ Kiprde ötken otırısında, Qazaqstandağı eñ iri 3 wlttıq kompaniyanıñ  jekeşelendiruge qaşan qatısatının ayttı.

Reuters agenttiginiñ mälimetinşe, 2019 jılı «Eyr Astana», «QazMwnayGaz» jäne«Qazatomprom» kompaniyalarınıñ akciyaları satılımğa şığadı. Kompaniyadağı ülester IPO arqılı saudağa şığarıladı.

Al, 2020 jılğa qaray İRO-ğa 7 iri kompaniyanıñ akciyaların şığaru josparlanğan. Olar:  «Qazaqstan Temir Jolı», «QazMwnayGaz», «QazAtomProm», «Samwrıq-Energo», «Tau-Ken Samwrıq», «Qazpoşta» jäne «Eyr Astana».

Al, mwnday wlttıq kompaniyalardı jekeşelendirudiñ paydası men ziyanı qanday?

Prezident Nwrswltan Nazarbaev 2017 jılğı Joldauında Ükimetke käsiporındardı jekeşelendirudi tezdetip, onı 2018 jıldıñ soñına deyin ayaqtaudı tapsırğan . Al, aqpan ayında memleket basşısı «Samwrıq-Qazına» qorınıñ basşısı Ömirzaq Şökeevten jekeşelendirudiñ üşinşi kezeñinde, şeteldikterdiñ qızığuışılığı nege az ekenin swrap, jekeşelendiru jwmısına köñili tolmaytının aytqan.

Jalpı, 2016 jıldıñ tamız ayındağı aqparat boyınşa, jekeşelendiruden respublikalıq byudjetke 6 mlrd 994 mln teñge, oblıstıq byudjetterge – 4 mlrd 685 mln teñgeden astam, holdingterge— 67 mlrd 416 mln teñge, ÄKK — 6 mlrd 201 mln teñge tüsken.

Bwdan memllekettik qazınanıñ biraz tolıqqanın bayqauğa boladı. Äri keybir azamattar memleket menşigindegi müliktiñ qwndı qağazdarına ie bola aldı. Bäsekelestik payda boldı. Ekonomikadağı artıqşılıqtarı köp, ärine.

Ekonomisterdiñ aytuınşa, memlekettik menşiktiñ jeke sektorğa ötui önerkäsiptiñ bäsegeke qabilettiligin arttırıp, sırttan investiciya tartuğa ıqpal etedi. Bwl byudjetke tüsetin salmaqtı azaytıp, kapital közin ärtaraptandırıp, qor narığın damıtuğa kömektesedi.

Kemşiligi sol, jekeşelendirilgen nısandardıñ kimniñ qolına ötkenin bilmeymiz. Sebebi, jekeşelengen nemese alda jekeşelendiriletin nısandar turalı aqparat aşıq emes. Strategiyalıq mañızı bar iri käsiporındar bäsekekelestik qabileti tömen firmalarğa satılıp ketu qaupi joğarı.

Al, keybir sarapşılar memlekettiñ menşigin tek qazaqstandıq oligarhtar satıp aluı mümkin degendi aytadı.

«Elimizde iri käsiporındardı satıp ala alatın adamdar az. Oğan özimiz biletindey tek Forbes tizimindegilerdiñ ğana mümkindigi bar», – dep pikir bildirgen mediamagnat Armanjan Baytasov radiotochka.kz saytına.

Ekonomist Mağbat Spanov bolsa, jekemenşikke şığarılğalı jatqan kompaniyalarğa köbine "Samwrıq-Qazına" qorında jwmıs isteytinder nemese solarmen birikken biznesmender ielik etui mümkin deydi.

Sonımen  aytpağımız ne? Memleket kvazimemlekettik kompaniyalardıñ bärin birdey jekeşelendiruge şığarğan künde, onı öz baqılauında wstauı tiis. Sebebi, strategiyalıq mañızı bar industriyalı nısandardı satudan memlekettiñ qauipsizdigine zalal kelui mümkin. Tek kimge, qayda satılsa da halıqtıñ senimin aqtasa bolğanı....

"The Qazaq Times"