Foto: National Business

Bir eki kün bwrın Qazaqstannıñ BAQ qwraldarı "Qazaqstannıñ Twrğın üy qwrılıs jinaq banki" AQ osı jıldıñ soñına deyin jekeşelendirilui mümkin ekeni turalı habarladı. Bwğan "Bäyterek" wlttıq basqaruşı holdinginiñ basqarma törağasınıñ orınbasarı Ğalımjan Tädjiyaqovtıñ mälimdemesi sebep. Jalpı Qazaqstanda "Twrğın üy qwrılıs jinaq bankiniñ" jekeşelenetini turalı 2015 jıldan bastap aytılıp keledi. Sebebi sol jılı teñge erkin aynalımğa jiberilip, dağdarıs küşeygen twsta bank jekeşelenetin kompaniyalar tizimine engen bolatın. Osı sätten bastap köpşiliginiñ kökeyinde "banktiñ jekeşelengeni dwrıs pa, depozit jinaqtarımızğa ne boladı?" degen swraqtar qılañ bergeni anıq. Eki jıl ötkennen keyin bwl swraq osı aptada halıq arasında qayta payda bola bastadı.

Degenmen "Qazaqstannıñ Twrğın üy qwrılıs jinaq banki" AQ basqarma törağası Läzzat Ibragimova mälimdeme jasap, "bank akciyalarınıñ tek minoritarlıq böligi ğana satıladı" dep josparlanıp otırğanın habarladı.

2018 jıldıñ 16 qañtarında Astanada ötken ükimet otırısı barısında Läzzat Ibragimova: "Memleket basşısı öz joldauında Twrğın üy qwrılıs jinaq banki jüzege asırıp otırğan twrğın üy qwrılıs jinaq jüyesiniñ tiimdiligin erekşe atap ötken bolatın. Bwl jüye halıqtıñ ülken böligi üşin baspananı qoljetimdi etip otır. Qazirgi kezde bank izdestirip jatqan strategiyalıq seriktes osı bağıttağı jwmıstı jaqsartuğa kömektesedi. Mwnday wyım retinde biz Twrğın üy qwrılıs jinaq bankiniñ arı qarayğı sapalı damuın qamtamasız etetin, halıqaralıq täjiribesi bar, osı salada mamandanğan, twraqtı qarjı institutın körip otırmız. Bwl mämileden birinşi kezekte bizdiñ klientter wtadı, sebebi olar tehnologiyalıq twrğıdan damığan qızmetti alıp, eñ tiimdi degen önimderdi paydalanatın boladı, - dep tüsindirdi.

Jalpı atalğan bank turalı şeteldik halıqaralıq reyting agenttikteriniñ bağası ärtürli. Mısalı Fitch reyting agenttigi banktiñ deñgeyin  BBB- nemese "Qalıptı" dep bağalasa, Moody’s Baa3 nemese "jağımsız" dep körsetken.

Al 2017 jıldıñ 31 jeltoqsandağı esebi boyınşa banktiñ aqşa qarajatı (auditten ötpegen) 62 mln 700 mıñ 038 teñgeni qwrağan. Klientterdiñ kreditteri men avanstarı - 158 mln 421 mıñ 169 teñge. Klientter qarajattarı 526 mln 795 mıñ 764 teñgeni qwrağan. Salımdar sanına keler bolsaq, 2017 jıldıñ qırküyegindegi aqparat boyınşa millionğa juıqtağan. Sonday-aq, salıq salğanğa deyingi paydası 27 mln 228 mıñ 701 teñge, payda salığı boyınşa şığıstarı 1 mln 566 mıñ 300 teñgeni qwraydı.

Twrğın üy qwrılıs jinaq banki  negizi twrğın üy qwrılısı salasındağı iri memlekettik bağdarlamalar operatorı retinde belgili. "Nwrlı jol", "Nwrlı jer" sındı bağdarlamalar da TWQJB arqılı jüzege asıp keledi. Mısalı ötken jılı  osı bağdarlamalarmen bank arqılı 8 672 päterden twratın 145 üy paydalanuğa berilgen.

Mine, halıqtı osılay baspanamen qamtudı qolğa alıp otırğan banktiñ jekeşelenui mümkin ekeni sol bankte salımı bar nemese ipotekağa üy alğandardı alañdatpay qoymağanı anıq. Öytkeni bank özgeniñ qolına ötse, halıqtıñ jaylı baspana üşin jinap tergeni men ipoteka arqılı äne-mine qol jetkizim dep otırğan üyi "közden bwlbwlday wşpasına" kim kepil?! Memlekettiñ özi  halıqqa tiesili keybir qarjığa äreñ ie bolıp otırğanda sırttan kelgen adamğa senim bolmauı mümkin ğoy?! Al sarapşılar pikiri qanday?

«Qarjılıq erkindik» qamqorşılıq keñesiniñ basşısı Botagöz Jwmanova banktiñ jekeşelenui dwrıs dep esepteydi. "Bankti jekeşelendiru dwrıs qadam dep esepteymin. Äytpese memlekettik bank ipotekalıq önim boyınşa jeke narıqpen bäsekeles bolır otır. Ekonomikanıñ barlıq salasında mwnday kemşilik bar. Bastısı investor şeteldik jäne twrğın üy jinaq salasında täjiribesi bolu kerek, bwl kreditteudi damıtuğa ülken üles qosadı. Äri ol bankte täjiribe men jaña tehnologiyalar jäne bedel qalıptastıra aladı", - deydi ol.

Al ekonomist Maqsat Halıq  bankti jekeşelendirude "memleket ülesiniñ saqtaluı mañızdı" degendi aytadı. "Negizgi akciya paketi memlekettiñ ülesinde boladı, sondıqtan meniñ oyımşa onda qorqınış joq. Jıl sayın memleket tarapınan beriletin 20%-dıq sıyaqı mañızdı, sebebi banktiñ öziniki 2% ğana, sondıqtan memlekettiñ ülesi basım boluı mümkin. Halıqqa ipotakalıq nesie beru jağınan da payızı salıstırmalı türde eñ azı osı bankte, sondıqtan memlekettiñ ülesiniñ saqtaluı mañızdı dep oylaymın", - deydi ol.

Ne de bolsa bwl osı jıldıñ küzinde şeşiletin jağday. Mümkin bank jekeşelenbeytin de şığar. Öytkeni keyde memlekette aytqanı bir basqa, istegeni müldem basqa dünieler bolıp jatadı. Bastısı jekeşelengen künniñ özinde qarapayım halıqtıñ ızasın tudırıp almay, sarapşılar aytqanday bedelin arttırsa bolğanı.

“The Qazaq Times”