تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، قازاقتىڭ كورنەكتى تاريحشىلارىنىڭ ءبىرى تالاس وماربەكوۆ 73 جاسقا قاراعان شاعىندا الماتىدا كوز جۇمدى. تاريحشىنىڭ قازاسىن قالامداس قاتارى، وزگە دە زيالى قاۋىم قازاق تاريح عىلىمىنىڭ مەزگىلسىز قازاسى، ورىنى تولماس قايعىسى رەتىندە باعالاپ وتىر.
تاريحشى تالاس وماربەكوۆ جامبىل وبلىسىنىڭ بايزاق اۋدانىندا دۇنيەگە كەلىپ، 1971 جىلى اباي اتىنداعى قازپي-دە تاريح فاكۋلتەتىندە وقۋ تاۋىسقان. ەڭبەك جولىن جۋالى اۋدانىندا وقىتۋشىلىقتان باستاپ، قازاق تاريح عىلىمىنا مۇحاممەد قايدار دۋلاتي مۇرالارىن زەرتتەۋمەن سونى ەڭبەكتەر الا كەلگەن.
مارقۇم تالاس وماربەكوۆ ءوزىنىڭ عىلىم جولىنداعى قاجىر-قايراتىن وتكەن عاسىرداعى ۇلت تاريحىنىڭ اقتاڭداقتارىنا كوبىرەك ارنادى. ستاليندىك رەپرەسسيا، اشارشىلىق زۇلماتى، بايلاردى تاركىلەۋ مەن كۇشتەپ ۇجىمداستىرۋ كەزدەرىنىڭ ۇلتقا تيگىزگەن زارداپتارى تۋرالى اشىپ كورسەتكەن تاريحشى رەتىندە بەلگىلى بولدى.
تاۋەلسىز ەلدىڭ تاريحي ساناسىن تىكتەپ، تانىمىن تەرەڭدەتۋگە دە ايانباي تەر توككەن تالاس وماربەكوۆ ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن «قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن تولىق اقتاۋ» جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيانىڭ مۇشەسى رەتىندە دە مول ەڭبەك ەتكەن ەدى.
ورىنى تولماس قازاعا وراي مارقۇمنىڭ وتباسىنا، تۋعان-تۋىس، دوس-جارانىنا، قالامداس قاتارلاستارىنا، جالپى قازاق حالقىنا قايعىرا وتىرىپ كوڭىل ايتامىز! الدى بەيىش، ارتى كەنىش بولسىن!
مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى جاسارال قۋانىشالين ومىردەن وزدى
استانادا قالعان جاڭاوزەندىك جۇمىسسىزدار "قازمۇنايگاز" كەلىسسوزدى توقتاتىپ تاستادى دەيدى
فبر پەنتاگوننىڭ قۇپيا قۇجاتتارىنىڭ جاريالانۋىنا قاتىسى بار كۇدىكتىنى قامادى
موڭعوليا استاناسىندا جاپپاي نارازىلىق شەرۋلەرى ءوتتى
ەكىباستۇزدا جىلۋ جەلىسىندەگى اقاۋعا "ستانتسيا قىزمەتكەرىنىڭ قاتەلىگى" سەبەپ بولعانى ايتىلدى