ناۋرىزداعى ونلاين سامميت. فوتو: Quad

ەكى اپتادان كەيىن اقش، جاپونيا، اۋستراليا جانە ءۇندىستان تورتتىگىنىڭ ليدەرلەرى العاش رەت بەتپە-بەت سامميت وتكىزەدى. كەشە ءۇندىستان ۇكىمەتى سامميتكە قاتىستى دايىندىق جۇمىستارىنىڭ سوڭعى كەزەڭگە وتكەنىن مالىمدەدى. بۇل جينالىس بولاشاقتا ءۇندى-تىنىق مۇحيت ايماعىندا وسى اتالعان تورتتىكتىڭ قىتايعا قارسى قالاي ارەكەت ەتەتىنىن شەشەتىن ماڭىزدى وتىرىس بولماق.

جاپوننىڭ «كيودو» جاڭالىقتار قىزمەتى حابارلاعانىنداي، «تورتتىك وداق» (قازىرشە وسىلاي اتاۋعا بولادى) باسشىلارى ۋاشينگتوندا 24 قىركۇيەك كۇنى باس قوسادى. بۇل سامميت بارىسىندا ءتورت ەل جەكە-جەكە دە كەزدەسۋلەر وتكىزىپ، قاۋىپسىزدىك وداققا اينالعالى تۇرعان جاڭا اليانستىڭ ىشكى بەرەكەسىن نىعايتا تۇسەدى دەپ كۇتىلۋدە.

وسى ارادا قوسىمشالاي كەتەيىك، يوشيحيدە سۋگا مىرزا جاپونيانىڭ باس ءۋازىرى رەتىندە سوڭعى رەت امەريكا قۇراما شتاتتارىنا ساپارمەن بارادى. پرەمەر-مينيستر قىزمەتىن اتقارۋشى بولىپ وتىرعان ول الداعى سايلاۋعا قاتىسپايتىنىن وتكەن اپتادا مالىمدەگەن ەدى. بۇرىنعى پرەمەر شيندزو ابە مىرزانىڭ دەنساۋلىق جاعداينا بايلانىستى يوشيحيدە سۋعا 30 قىركۇيەككە دەيىن ونىڭ قىزمەتىن اتقارۋعا وكىلەتتى بولعان جاپوننىڭ جاڭا باس ءۋازىرى 29 قىركۇيەكتەگى سايلاۋدا بەلگىلى بولادى.

جاپون باسىلىمدارىنىڭ حابارىنا قاراعاندا، سۋگا مىرزانىڭ اقش ساپارىنا كوزقاراقتى جاپون قوعامى ايرىقشا نازار اۋدارىپ وتىر. كەلەسى پرەمەر-مينيستر كىم بولسا دا جاپون-اقش قاتىناسىن نىعايتۋعا كۇش سالادى دەپ ۇمىتتەنەدى، سوندىقتان دا سۋگا مىرزانىڭ كەزەكتى ساپارى بولاشاق ۇكىمەت جەتەكشىسىنىڭ ديپلوماتياسىنا جول اشادى دەپ سانايدى.

ال، ماناعى «تورتتىك وداققا» كەلەتىن بولساق، اقش پرەزيدەنتى جو بايدەن، جاپون باس ءۋازىرى يوشيحيدە سۋگا، اۋستراليا پرەمەرى سكوتت مورريسون مەن ءۇندىستان پرەمەر -ءمينيسترى نارەندرا مودي ناۋرىز ايىندا ونلاين سامميت وتكىزگەن بولاتىن. وندا دا قىتاي تاقىرىبى تالقىنىڭ نەگىزگى مازمۇنىندا تۇرعان. ولار بەيجىڭنىڭ بارعان سايىن ارتىپ بارا جاتقان اسكەري قاتەرى مەن وزگە دە ىقپال-اسەرلەرىنە، جاھاندىق كليمات ماسەلەسىندە، پاندەمياعا قارسى كۇرەس ىستەرىندە، سونداي-اق، قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىندە ىنتىماقتاسا تۇسۋگە ۋادەلەسكەن ەدى.

بەتپە-بەت جۇزدەسىپ، بەرىلگەن ۋادەنى بەكەمدەۋدى اقش پرەزيدەنتى بايدەن ۇسىنعان بولاتىن. سوندىقتان الداعى رەسمي كەزدەسۋدە ءتورت ەلدىڭ ىنتىماقتاستىق ارەكەتتەرىن تەرەڭ ۇيلەستىرۋ ماسەلەسى قارالادى. وندا دا ورتاق مۇددەلەر مەن قاۋىپسىزدىككە قاتىستى ماسەلەلەر اشىق تالقىلانباق. ايتا كەتەيىك، بۇل ءتورت ەلدى «اشىق جانە ەركىن ءۇندى-تىنىق مۇحيت ايماعى» دەگەن گەوساياسي ۇران بىرىكتىرىپ وتىر.

The Qazaq Times