قىتاي «گەنوتسيدى»: بۇۇ شىڭجاڭعا باقىلاۋشىلارىن جىبەرمەك

بۇۇ ءوز باقىلاۋشىلارىن شىڭجاڭعا جىبەرۋ ءۇشىن قىتاي بيلىگىمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزىپ جاتىر. بۇل تۋرالى بۇۇ باس حاتشىسى انتونيو گۋتەرريش CBS ارناسىنداعى ەكسكليۋزيۆتى سۇحباتىندا ايتتى.

قىتاي شىڭجاڭدا لاگەرلەر اشىپ، وعان ۇيعىر، قازاق جانە باسقا دا مۇسىلمانداردى قاماپ جاتقانى جايلى اقپارات 2017 جىلى تاراي باستاعان. 2018 جىلدىڭ تامىزىندا بۇۇ ادام قۇقىقتارى جونىندەگى جوعارعى كوميسسار باسقارماسىنىڭ وكىلدەرى شىڭجاڭداعى تۇزەتۋ لاگەرلەرىندە 1 ملن-عا جۋىق مۇسىلمانجاردىڭ زاڭسىز ۇستالعانىن جانە ادام قۇقىقتارىنىڭ تاپتالعانىن مالىمدەدى. باسقارما بۇل جاعدايعا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىرىپ، وسى ايماققا باقىلاۋشىلار جىبەرۋدى ۇسىندى.

قىتاي بيلىگى شىڭجاڭدا پەنيتەنتسيارلىق مەكەمەلەردىڭ اۋقىمدى جەلىسىن قۇرۋ تۋرالى اقپاراتتى بىرنەشە رەت جوققا شىعاردى. سونىمەن قاتار، 2018 جىلدىڭ سوڭىندا ولار وڭىردە ءبىلىم بەرۋ جانە كاسىپتىك دايارلاۋ ورتالىقتارى جۇمىس ىستەيتىنىن حابارلاعان. قىتاي شەنەۋنىكتەرىنىڭ مالىمدەۋىنشە، وندا تەرروريزم مەن ەكسترەميزم يدەيالارىنىڭ ىقپالىنا تۇسكەن، قىتاي ءتىلىن، جازۋ نەگىزدەرىن، كوممۋنيكاتيۆتىك داعدىلاردى جانە قحر زاڭناماسىنىڭ نەگىزدەرىن وقيتىن ادامدار بار. بۇل ورتالىقتارداعى ادامداردىڭ ناقتى سانىن قىتاي بيلىگى جاسىرىن ۇستاپ وتىر.

وسىعان دەيىن بىرقاتار باتىس كومپانيالارى (اراسىندا Nike پەن H&M دە بار) ادام قۇقىعىنىڭ بۇزىلۋىنا بايلانىستى شىڭجاڭنان ماقتا ساتىپ الۋدان باس تارتقان. ال اقش پەن ەۋرووداق شىڭجاڭداعى قىسىمعا بايلانىستى قىتايعا ەكونوميكالىق سانكتسيا ەنگىزدى. قارا تىزىمگە ەنگەندەر ەۋروپا وداعىنا كىرە المايدى جانە اكتيۆتەرى بۇعاتتالادى.

ءوز كەزەگىندە قىتايدىڭ تەحنولوگيالىق كومپانيالارى مەن مەملەكەتتىك اقپارات قۇرالدارى قاتاڭ باقىلاناتىن الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ كومەگىمەن الەمگە تانىمال برەندتەرگە شۇيلىگە باستاعان. قىتايدىڭ تانىمال تۇلعالارى Nike-ءتىڭ سپورت جابدىقتارىنان باس تارتىپ، الەمگە كيىم ساتۋمەن تانىمال بولعان H&M ونىمدەرىن ساتىپ المايتىنىن كەزەك-كەزەك مالىمدەپ جاتىر. قىتاي كيىم شىعاراتىن بريتاندىق Burberry كومپانياسىنىڭ ونىمدەرىنە دە بويكوت جاريالاعان.

"The Qazaq Times"