قىتاي ءوز تەرريتورياسىنان باستالاتىن شەكارالىق وزەندەردى ارتىق يگەرۋ ارقىلى كورشىلەس ەلدەردىڭ مۇددەلەرىنە نۇقسان كەلتىرىپ وتىرعانىن اقش جاڭا ەسەبىندە كورسەتتى. قۇراما شتاتتار قىتايىڭ سۋ قويمالارىنداعى سۋ دەڭگەيىن سپۋتنيك ارقىلى باقىلايتىن ورتالىقتى قارجى بولگەنى دە بەلگىلى بولدى. بۇل ەكى ەل اراسىنداعى شيەلەنىستى ءتىپتى دە كۇشەيتە تۇسەدى دەپ كۇتىلۋدە.

اقش سپۋتنيكتىك مالىمەتتەرمەن ۇستەگەن زەرتتەۋ مالىمەتىندە، قىتايدىڭ 4350 شاقىرىمدىق لانساڭ دارياسى سىندى شەكارالىق وزەن سۋىن ارتىق يگەرگەن، ناتيجەسىندە ميانما، لاوس، تايلاند، كامبودجا جانە ۆەتنام قاتارلى ەلدەردەن 60 ملن حالىقتىڭ مۇددەسىنە نۇقسان كەلتىرگەنىن كورسەتتى.  بەيجىڭ بولسا اقش-تىڭ بۇل مالىمدەمەسىن ەلەمەگەن سىڭاي تانىتتى.

قىتايدىڭ جاساندى بوگەتتەرىن باقىلايتىن ۋاشينگتوندا ورنالاسقان جاھاندىق ساراپتاما ورتالىعى سانالعان Stimson Center دەپ اتالاتىن ورتالىق. ونىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى بريان ەيلەر سوزىندە: «قىتاي شىعىس ايماقتارىنا ەلەكتر قۋاتىن كوپتەپ ساتۋ ءۇشىن، 11 ءىرى سۋ بوگەتىن اسا مۇقيات جوبالاپ، پايدالانعان. ونىڭ تومەنگى اعىستارعا اسەرى مۇلدە ەسكەرىلمەگەن»، – دەيدى. زەرتتەۋ ناتيجەسىنە ساي، بىلتىر وڭتۇستىك شىعىس ازيا ەلدەرىنىڭ ەگىنشىلىك ايماقتارىندا قۇرعاقشىلىق بولعاندا دا، قىتايداعى سۋ قويمالارى سۋعا تولى بولعان.

قىتايدىڭ شەكارالىق وزەندەردى قالىپتان تىس يگەرىپ، كورشىلەس ەلدەردىڭ مۇددەسىنە ىقپال ەتىپ جاتقانى ءبىر عانا شىعىس وڭتۇستىك وڭىرىندە عانا ەمەس. قازاقستانعا كىرەتىن دە شەكارالىق وزەندەردىڭ دە تاعدىرى وسىعان سايادى. قىتايدىڭ بۇل قادامداعى ارەكەتتەرى وعان كورشىلەس ەلدەردى الاڭداتىپ كەلەدى.

“The Qazaq Times”