Kaspi.kz پەن 2GIS نەلىكتەن مەملەكەتتىك تىلگە شەتىن قارايدى؟

5 ميلليوننان استام قولدانۋشىسى بار Kaspi.kz جانە 2GIS كومپانيالارى ءوز قىزمەتتەرىن تەك ورىس تىلىندە كورسەتىپ كەلەدى.  

2006 جىلى 330 مىڭعا جۋىق تۇتىنۋشىسى بار قاتارداعى بانك ءوزىنىڭ تارتىمدى ۇسىنىستارىمەن بۇگىن 5 ميليوننان استام كليەنتتىك ءىرى ءارى بەدەلدى بازاعا اينالدى. ىڭعايلى قارجى اۋدارىمى مەن بونۋستىق تولەم جۇيەسى كوپتىڭ كوڭىلىنەن شىعىپ، ەل ىشىندە كەڭىنەن تاراپ ۇلگەرگەنى بەلگىلى. ءتىپتى دۇڭگەرشەكتەگى ءبىر كەلى المانىڭ ءوزىن كاسپي قوسىمشاسى ارقىلى ونلاين تولەيتىن بولدىق. اقشانى قولعا ۇستاماعان كۇيدە ءتيىمدى جاراتۋعا بولادى. قالتا تەلەفونى بار كەز كەلگەن ادامنىڭ سمارتفون مازىرىنەن كاسپي قوسىمشاسىن تابۋ قيىن ەمەس.

ءدال سول سەكىلدى كەڭ تاراعان ءموبيلدى قوسىمشانىڭ ءبىرى 2GIS سمارت ناۆيگاتورى تمد ەلدەرىندە 50 ميلليون قولدانۋشىسى بار. سونىڭ ىشىندە قازان ايىنداعى كورسەتكىش بويىنشا قازاقستاندا  5,7 ميلليون قولدانۋشى تىركەلگەن. ەل استاناسى مەن الماتى، قاراعاندى، شىمكەنت، اقتوبە، قوستاناي، كوكشەتاۋ، پەتروپاۆل ت.ب. قالالارىن قامتيتىن حالىقارالىق كارتوگرافيالىق قىزمەت ناۆيگاتورى قازاقستاندىقتاردىڭ يگىلىگىنە جاراپ كەلەدى. قالاداعى كولىك كەپتەلىسىنىڭ دەڭگەيى، جاياۋ جانە كولىك ارقىلى جەتۋ ۋاقىتى، نىساننىڭ ءدال مەكەن-جايى ت.ب. ەرەكشەلىكتەرى كىمدى دە بولسىن قىزىقتىرادى.

بىراق اتتەڭ-ايى سول، جوعارىدا اتالعان ەكى كومپانيانىڭ ءموبيلدى قوسىمشاسىندا مەملەكەتتىك تىلدە مۇلدەم اقپارات بەرىلمەگەن. مەملەكەتكە ەشقاشان الاقان جايىپ كورمەگەن حالىقتىق بانك رەتىندە كەڭ قولدانىلىس تاپقان كاسپي قارجى ۇيىمىنىڭ سايتى مەن ءموبيلدى بانكينگى تەك ورىس تىلىندە قىزمەت كورسەتەدى. 2GIS قوسىمشاسىنىڭ دا كۇيى وسى دەڭگەيدە.

كاسپي بانكىنىڭ وكىلى سايان قاسىموۆ «قىزمەتتەردىڭ قازاق تىلىندەگى نۇسقاسى ازىرگە جوبا تۇرىندە دايىندالۋدا» دەيدى. بىراق ناقتى قاي ۋاقىتتا قولدانىسقا ەنەتىنىن ايتا المادى. ال 2GIS كومپانياسى «مۇلدەم قاراستىرماعانىن» العا تارتىپ، 10 ەلدەگى 390 قالانىڭ بارلىعى تەك ورىس تىلىندە قىزمەت كورسەتەتىنىن ايتتى. كومپانيا وكىلى سۇراۋىمىزعا قاتىستى رەسەي فەدەرەراتسياسىنداعى جاڭا ءسىبىر قالاسىندا ورنالاسقان باس كەڭسەسىنە حابارلاسۋعا كەڭەس بەردى. ءىسى ورگە دومالاپ، قازاقستان اۋديتورياسى ارقىلى زور تابىسقا كەنەلگەن ەكى كومپانيا دا ازىرگە مەملەكەتتىك تىلگە، ەڭ ماڭىزدىسى ەل ازاماتتارىنىڭ، تۇتىنۋشىلارىنىڭ قۇقىعىنا مويىن بۇرار ءتۇرى جوق. ءبىزدىڭ تىلەگىمىز – مەملەكەتتىك ءتىل ءوز بيىگىندە، بارلىق سالادا قولدانىلىس تاپسا. تاۋەلسىزدىك العانىنا 30 جىلعا تاياعان ەلىمىزدە بيزنەس سالاسى 1997 جىلعى 11 شiلدەدە قابىلدانعان  «ءتىل تۋرالى»  جانە «تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ تۋرالى»  زاڭعا پىسقىرىپ قارامايتىن كۇيگە جەتكەن.

ەل ىقىلاسىنا بولەنگەن ەكى كومپانيانىڭ مەملەكەتتىك تىلگە قاتىستى كوزقاراسى مەن ۇستانىمى ازاماتتىق قوعام مەن ءتىل جاناشىرلارىنىڭ نارازىلىعىن تۋدىرۋدا. ايتا-ايتا جاۋىر بوعلان مەملەكەتتىك ءتىل ماسەلەسىنىڭ ءىرى كاسىپكەرلىك ۇيىمدارداعى احۋالى جايىندا ساياساتكەر، قوعام بەلسەندىسى دوس كوشىم «حالىق ءوزىنىڭ تۋعان ءتىلى ءۇشىن كۇرەسۋ ارقىلى تالاپشىل بولۋ» فورمۋلاسىن ۇسىنادى.

ساياساتكەر دوس كوشىم. فوتو: اشىق دەرەككوز

– بيزنەس سەكتورداعى مۇنداي «تۇتىنۋشىلاردى الالاۋ» مادەنيەتسىزدىگىنە قالاي توسقاۋىل قويۋعا بولادى؟ ايتپەسە، زاڭدىق تۇرعىدا قارالعان مىندەتتەمە ەمەس پە مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت كورسەتۋ دەگەن.

– بۇلاردىڭ بارلىعى (كافە، رەستوراندارداعى «اس مازىرىنەن» باستاپ، بۇنداي – قازاق ءتىلىن قولدانىستان شىعارۋعا باعىتتالعان مىسالدار بارلىق جەردە بار) – قازاقتىلدى ازاماتتاردىڭ تۇتىنۋشى رەتىندە قۇقىقتارىن بۇزاتىن، «مادەنيەتسىزدىكتەن» گورى، زاڭبۇزۋشىلىق دەگەن اتاۋعا كەلەتىن جاعدايلار. وكىنىشتىسى، بۇعان قاتاڭ جازا بەرەتىن نە ناقتى زاڭ باپتارى جوق، نەمەسە سول زاڭدى ومىرگە الىپ كەلەتىن پارلامەنت جوق، نەمەسە قولدانىستاعى زاڭدى (ازدى-كوپتى بۇل زاڭدى دا پايدالانۋعا بولادى) باقىلايتىن پروكۋراتۋرا جوق. ەڭ باستىسى، «ءيا، بۇل جەردە قازاقتىلدى تۇتىنۋشىنىڭ قۇقىعى بۇزىلىپ تۇر» دەگەندى ايتاتىن سوت جوق. وسىندايدا ۇلى فيلوسوف سوكراتتىڭ «ءوز ەلىنىڭ زاڭىن ۇستانبايتىن مەملەكەتتىڭ بولاشاعى جوق» دەگەنى ەسىمىزگە تۇسەدى.

– كاسىپكەرلىك كەز كەلگەن شاھاردىڭ ءارى ونداعى قوعامنىڭ كەلبەتى ەكەنى انىق. ەندەشە كاسىپكەرلەرگە سالىقتىق-اكىمشىلىك تۇرعىدان كەڭشىلىك بەرىلسىن، بىراق تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتىق تالابى قاشاندا ءبىرىنشى ورىندا تۇرۋى ءتيىس ەمەس پە؟ ماسەلەنى تۇپكىلىكتى تۇردە شەشەتىن مەحانيزم قۇرۋ مۇمكىن بە؟

– قازىرگى جاعدايداعى «مەحانيزم» بىرەۋ-اق، ول – ءاربىر ازاماتتىڭ ءوز قۇقىعىن سوت ارقىلى قورعاۋى. مىسالى، زاڭىمىزدا حالىقپەن تىكەلەي قارىم-قاتىناسقا تۇسەتىن ترانسپورت قىزمەتكەرلەرىنىڭ قازاق ءتىلىن ءبىلۋ مىندەتتىلىگى ايتىلعان، دەمەك بيلەت ساتاتىن كاسسادا وتىرعان جانداردان باستاپ، جولسەرىك، ستيۋاردەسسالارمەن قازاق تىلىندە سويلەسەيىك. سالىق ەسەپتەرىن قازاق تىلندە تاپسىرىپ، بانكتىڭ جىبەرگەن ءورىستىلدى اقپاراتتارىن كەيىن قايتارىپ، قازاقشا ءماتىندى بەرۋدى تالاپ ەتەيىك. بۇل – قاراپايىم كۇرەس جولى.  سول ۋاقىتتا عانا مەملەكەتتىك بيلىك تە ءبىزدىڭ زاڭدى تالابىمىزدى جۇزەگە اسىرادى، نەمەسە ورىس ءتىلىن مەملەكەتتىك ءتىل دەپ جاريالايدى... قۋىرداقتىڭ كوكەسىن سوندا كورەمىز!

2GIS حالىقارالىق ناۆيگاتور باسشىلىعىنىڭ ۇستانىمى تۇسىنىكتى. تمد كولەمىندە ەشبىر ەلدىڭ ىڭعايىنا كونبەگەن گەوكارتوگرافيالىق جوبا. ال وتاندىق ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر كوشباسشىسى، بيۋدجەتكە ماسىل بولمايتىن، «ءبىز ءسىز ءۇشىن تاعى نە ىستەي الامىز» دەيتىن Kaspi اق-نىڭ  باسشىلارى ۆياچەسلاۆ كيم، قايرات ساتىبالدىۇلى جانە ميحايل لومتادزە تۇتىنۋشىلار قۇقىعىنا قۇرمەت تانىتىپ، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ ورىستەۋىنە جول اشار دەگەن سەنىمدەمىز. قازاقستانداعى قازاق ءتىلدى اۋديتوريانىڭ سۇرانىسى ءوسىپ كەلە جاتقانىن ەستى-تاجىريبەلى كاسىپكەر الىسقا كوز تاستاماي-اق، جازباي تانىسا كەرەك-ءتى.

"The Qazaq Times"