پەنتاگون مەن ترامپ شەشىمى – قىتايعا دەگەن ۇلكەن قارسىلىق

اقش پەن قىتاي اراسىنداعى شيەلەنىس ساۋدا مەن سولتۇستىك كورەيا ماسەلەسىنەن كەڭەيىپ، اسكەري ارەكەتتەرگە قاراي ويىسا ءتۇستى. بۇل رەت اقش قىتايدىڭ «تىنىق مۇحيت شەڭبەرى-2018» اۋقىمدى تەڭىز اسكەري وقۋ-جاتتىعۋعا قاتىسۋدان باس تارتتى. پەنتاگون ونىڭ سەبەبىن قىتاي داۋلى وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىنىڭ ارالدارىندا اسكەري قادامدارىن جيىلەتكەنى ءۇشىن»، – دەپ كورسەتتى.

قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ سارسەنبى كۇنگى مالىمدەمەسىندە، قىتاي داۋلى ارالداردا ورتا قاشىقتىقتاعى زىمىران قۇرىلعىلارىن ورناتىپ جاتقانىن، ونىڭ ىشىندە يادرولىق زىمىرانداردا بار بولۋى مۇمكىن ەكەنىن دە العا تارتتى. قىتايدىڭ وسى قادامدارى اقش-تىڭ كەزەكتى شەشىمىنە سەبەپ بولعان.

اقش قارۋلى كۇشتەرىنىڭ بۇل شەشىمىنەن بۇرىن، ترامپ كيم جوڭ ۋنمەن كەزدەسۋدەن باس تارتقان بولاتىن. بۇعان قىتاي ىقپالىنىڭ قاتىسى بار بولۋى مۇمكىن دەگەندى كوپتەگەن ەلدىڭ باق-ى جازدى. بۇدان سىرت ۋاشينگتون مەن بەيجىڭ ساۋدا داۋىنا تاپ بولىپ وتىرعانى تاعى بار. بۇل داۋدا ەكى ەلدىڭ ساۋدا ساياساتى، عىلىم-تەحنيكانى دامىتۋ ساياساتى جانە نارىققا قول جەتكىزۋ باعىتىنداعى ۇزاق جىلعى قايشىلىعى جاتىر.

بۇل تۇيتكىلدەرگە كەلىپ قوسىلعان وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىندەگى قىتايدىڭ ارتا تۇسكەن اسكەري ارەكەتتەرى ەكى ەل اراسىن سۋىتىپ سالا بەردى. قىتاي يەلىك قۇقىعى داۋلى ارالدارعا بىرجاقتى شەشىمدەرمەن، اسكەري بازالار مەن قۇرىلعىلار ورناتا باستادى. ال، بەيجىڭ بيلىگى بۇل ارەكەتتەر ميليتاريزاتسيا بولىپ سانالمايتىنىن ايتادى. كەرىسىنشە، بۇل ارالدار قىتايدىڭ يەلىگىندەگى اۋماقتار بولىپ سانالاتىندىقتان، وزدەرىنىڭ تەرريتوريالىق قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن جاساپ جاتقان شارا دەپ تۇسىندىرەدى. بىراق، بۇعان اقش پەن وزگە تىنىق مۇحيتى جاعالاۋىنداعى ەلدەر كەلىسپەيدى.

پەنتاگون شەشىمى مەن ترامپ شەشىمى قاتار جاريالاندى جانە قىتايعا ۇلكەن ەسكەرتۋ بولىپ جەتتى. بۇل بىرىنشىدەن، اقش قىتايمەن تىنىق مۇحيت سۋلارىندا اسكەري ىنتىماقتاستىقتى جۇزەگە اسىرمايتىنىن، ەكىنشىدەن وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىندەگى ارەكەتتەرىنە قارسىلىعىن، ۇشىنشىدەن، سولتۇستىك كورەيامەن كەلىسسوزدىڭ بۇزىلۋىن تىكەلەي قىتايدىڭ ىقپالىنان دەپ قارايتىنىن ءبىلدىرىپ وتىر. ەندىگى جەردە بەيجىڭ مەن ۋاشينگتوننىڭ ساۋدا داۋى دا، اسكەري ەگەرلەستىگى دە، ديپلوماتيالىق قايشىلىعى دا كۇن ساناپ ارتۋى بەك مۇمكىن. بۇل قىتايدىڭ ىشكى-سىرتىق ساياساتتارىنا ۇلكەن وزگەرىستەر الا كەلەدى.

“The Qazaq Times”