تۇتقىنداۋ
بەتەگە ءدىر ەتتى،
بەل استى شاڭ كورىندى،
سىلپ ەتكىزدى كەلىنشەك ءساندى ەرىندى.
ۇرتتاي بەرگەن قىمىزىن كەرى ىسىرىپ،
تورەڭىز دە باسقاشا مانگە كىردى.
قاباق كەرىپ قارايدى،
پاڭ مىنەزى،
جۇرتتا قالعان حان ءوزى، حاندىق ءوزى.
قىر استىنان قىراعى كوكتى بارلاپ،
اڭدىپ جاتىر كازاپتىڭ قاندى كوزى.
ات تۇياعى دۇركىرەپ، ءدۇبىر شىقتى،
كوزىن جۇمىپ، مولدەكەڭ ىڭىرسىتتى.
اتتان اۋىپ وفيتسەر قۇدىق باسى،
سۋ تارتىپ تۇر، زارلاتىپ شىعىرشىقتى.
اق سەلەۋلەر جەلبىرەپ كۇلتە شاشى،
ويباي سالعان سياقتى ۇركە قاشىپ
قىمىز قۇيعان كەلىنشەك قاتىپ قاپتى،
قاشتى ۇيىنە قورقاق شال سىلتە باسىپ.
تۇتقىندايدى،
جاسانعان بار جاساعى،
وبالى وسىلارعا قارعاسا ءانى.
توبىلعى قىپ-قىزىل بوپ ىزا كەكتەن،
بالاعىنا سولداتتىڭ جارماسادى.
جارق ەتىپ الماس قىلىش شاۋىپ ءتۇستى...
دالا دا سەزەدى ەكەن قاۋىپتى ءىستى.
جاۋ جولىن اڭدىپ جاتقان قاقپان قۇساپ،
تۇيەتابان بىرەۋىن قاۋىپ ءتۇستى.
مىرس ەتتى، سونى كورىپ تورەڭىز دە،
«قوش بولىڭدار،
كەلمەيمىز بە؟
كەلەمىز بە؟
كورمەيمىز بە؟
كورەمىز بە؟
تۋعان جەر كيەڭ بولسا ەلدى ساقتا،
قۇل-قۇتاندى ويناتپاي توبەمىزگە!»
شاڭ ۇزادى،
بەتەگە ءدىر ەتپەدى،
باسقا سالسا قيامەت قىل وتكەلى.
«قازاق – ازاپ – ازات» دەپ كۇبىر ەتتى،
ءۇش اۋىز ءسوز سول ەدى جۇرەكتەگى.
«قوش، قوش» دەدى،
سىرىنداي ءبىر اقتارعان،
كوز جاس اقتى جىلعادان، بۇلاقتاردان.
ادامدار ما جىلاعان، جو-جوق جانىم،
جۋساندار عوي، جۋساندار جىلاپ قالعان...
04.03.2016
* * *
تابانى قارعا باسقان ءمور سەكىلدى،
جانارى قارعاپ اشقان، كور سەكىلدى،
ازۋى جاڭا تۋعان اي سياقتى،
داۋىسى قوبىزداعى شەر سەكىلدى،
مىناۋ ءتىرى قاسقىر ەدى عوي!
تابانى – كەپكەن مەيىز əجىمدەلگەن،
جانارى مۇڭلى əيەلدەي نازىن بەرگەن،
ازۋى يەسى ولگەن تۇل قىلىشتاي،
داۋىسى؟..
داۋىسىنا جازىم كەلگەن،
مىناۋ ءولى قاسقىر عوي!
مۇڭ بولعانداي باسىنا مىنسىزدىك كوپ،
تۋلاقتى بۇل ەندىگى قۇنسىز بۇكتەپ.
ورتامىزعا كەلدى دە تۇرىپ الدى،
ءولىم دەيتىن ۇنسىزدىك كەپ.
قانسۋسار
مەن ولسەم ولەم،
جاستىعىمدى الىپ،
باسىمدى تىگەم ءباستى كۇن بارىپ!
تىرمالاپ جاتىر كەۋدەمدى مەنىڭ،
قاقپانعا تۇسكەن قاسقىرىم نالىپ!
بالىقتاي اساۋ بۇلقىنىپ جاتىپ،
ولگەن دە جاقسى شىركىن، ءۇن قاتىپ.
ساداقشا كەرىپ قاسىمدى مىناۋ،
جاتامىن جاۋعا كىرپىگىمدى اتىپ.
قاراشىقتارىم نۇرى سونگەندە،
قارعىس ايتادى، ءتۇبى سەندەرگە!
قارعىس ايتادى قۇلدارى مەنەن،
ۇلتىن ساتقان ۇلى شەندەرگە!
قارىسىپ قالعان جۇدىرىعىممەن،
قالىقتاپ كەتكەن قىدىر ۇنىممەن،
قورقاۋدىڭ بارلىق زارەسىن الىپ،
ىركىت ىشكىزسەم ءىرىڭدى كۇننەن!
قاھارلى قوسىن السىن كەگىمدى،
مۇسىنگە سومداپ قان-سۇلدەرىمدى.
مەن ولسەم ولەم باۋرىما باسىپ،
بابادان قالعان ارشىن جەرىمدى!
بالامنان العان بارشىن بەلىمدى!
2015 ج
قارا كوبەلەك
قارا كوبەلەك،
كولبەڭدەپ ۇشقان،
بولمىسى بولەك شەرمەندە قۇستان.
تاعدىرىڭ سەنىڭ تاۋقىمەت ەكەن،
جەردەن دە ىعىسقان، جەلدەن دە ىعىسقان.
قاۋىرسىنى جوق، پەردە قاناتىڭ،
زەرلەگەن ونى زەرگەر قارا ءتۇن.
ءومىرىڭ سەنىڭ ونەگە ەكەن عوي،
جانىمدى مەنىڭ شەرگە مالاتىن.
قارا كوبەلەك، كولبەڭدەي بەرىپ،
توبەگە ۇشقان، تومەندى يگەرىپ.
اپپاق راۋشانعا قوندىردىم سەنى،
ۇستاتپاي جۇرگەن ولەڭدەي كورىپ.
جانىڭا جاعىپ شىرىنى گۇلدىڭ،
سارعايعان ساباق تۇبىنە ءۇڭىلدىڭ...
...قۇرت جەگەن مىناۋ جاپىراق تا دا،
بەلگىسى جاتىر بۇرىنعى كۇننىڭ.
01.02.2016 ج
مەن – جاۋار بۇلت
مەن –
كەۋدەسىن جاسىن قىجىلداتقان،
ءزىل باتپان،
جاۋار بۇلت.
تۇنەرىپ كەپ، تۇمەن-تۇمەن تۇركىدەي،
كوز جاسىمدى كول ۇستىنە بۇركىمەي،
شولگە قۇيسام دەپ ەدىم،
ءشوبى شوككەن كىرپىدەي.
جاسىنىممەن جəي ءتۇسىرىپ،
جارق ەتكەندە جانارىم،
كوڭىلى الا اعانىڭ،
قوزداپ جاتقان شالانىڭ،
توبەسىنەن كۇركىرەسەم دەپ ەدىم،
سىركىرەسەم دەپ ەدىم.
مەن – جاۋار بۇلت،
جاۋماي ءبىر كەتپەن شولگە كەپ،
كەۋدەسىن جالاپ كەرمەك وت،
بۋىرقانعان بۋراداي،
بىلش ەتكىزىپ بۇرشاق تۇكىرسەم،
جىن جايلاعان جەرگە كەپ.
نوسەر بوپ قۇيام،
مەن سولاي جاۋام مەلدەتىپ،
ساعىنعان ەلدىڭ تەرەزەلەرىن تەرلەتىپ.
بۇلتقا اينالعان جۇرەگىمدى سىعىمداپ،
مەن سولاي جاۋام،
پەندەنىڭ ءبارىن شەرلى ەتىپ.
مەن – جاۋار بۇلت،
جىرىمنان جاڭبىر سەبەزدە،
كۇركىرەپ تۇرىپ كۇلەرمىن،
كوپ ەزگە.
كۇركىرەپ تۇرىپ كۇلەرمىن كوكتەن كەپ،
ولەرمەن وڭشەڭ وڭەزگە!
***
قيامەت
تۇسىمدە،
ىسرافيل ءسۇر ۇرلەپ،
كەتتى مىناۋ جەر-دۇنيە دۇبىرلەپ.
تاۋ قۇلادى،
كəرى اعاشتار تامىرىمەن اتىپ تۇردى،
ادام قۇساپ كۇبىرلەپ.
اعىندى سۋ توقتاپ قالدى،
جەل دە تىنىش.
ءسۇر ءۇنى...
جانارتاۋلار اتقىلادى،
جەلبىرەگەن تۇلىمى.
جەردەن ءوسىپ،
كوردەن شىعىپ كەلە جاتتى،
قاڭقا سۇيەك جۇلىنى.
دۇعا وقۋدى ويلاپ ءبىر سəت بۇلقىندىم،
وقي الماي قىلقىندىم.
قيامەتتە قيىن شىعار جاعدايىم،
ساعان قۇل بوپ ءوتتىم بە ەكەن قۇلقىن كۇن؟!
كوك قاقىراپ،
جەر دىرىلدەپ،
تۇلداندى،
ۋا، ءتəڭىرى، قيناماي ال بۇل جاندى.
ءومىر بۇعان توككەن كۇلدەي سۇرلاندى،
بۇل دا ومىردە قىلاتىنىن قىلعان-دى.
قاس-قاعىم سəت،
كوردەن تۇرعان ارۋاقتار اڭىراپ،
ادامزاتتان اۋىپ ءتۇسىپ تاعى باق -
قيامەت كۇن تۇر ەكەنبىز،
مەن كىتاپ قۇشاقتاپ،
ءبىراز اقىن مەدال، وردەن تاعىپ اپ.
ۋا، ءتəڭىرى،
تۇلدانعاندا جەتى قات جەر،
جەتى كوك،
كەمپىرقوساعىم سەتىنەپ.
كۇنəم توبەمنەن جاۋىپ تۇر،
وت بولىپ جانىپ ەكى بەت!
ۋاقىت توقتادى،
ۋاقي سارقىلدى...
مۇحيتتار تارتىلدى.
قارعالار ءتۇن قۇساپ تۇنەرىپ وتىردى،
تىيا ساپ قارقىلدى.
مەن شوشىپ وياندىم...
ەگىلدىم.
شەكەسىنەن ماعان قاراپ شەگىر كۇن،
تاڭ اتىپ كەلەدى،
تۇنمەن كەت،
سۇممەن كەت،
قۇممەن كەت،
جامان ءتۇس جەبىر مۇڭ!
25.02.2017 ج
مەن قويعان تىنىس بەلگىلەر
مەن ومىرگە تىنىس بەلگى،
ون سەگىزدە قويعانمىن.
سول قىلىعىم دۇرىس پە ەندى،
ويلاندىم.
شالعى باسى سياقتانعان،
ءۇتىر قويدىم كىدىرسەم.
جاڭا اي قۇساپ قياقتانعان،
سۇراق قويدىم مۇدىرسەم.
ون سەگىزدە ويران سالعان،
اڭقىعان جاس ءسۇت دەمى.
ءبىر تۇكىرىپ قويا سالعام،
ءسوز سوڭىنا نۇكتەنى.
جاستايىمنان جاسىق ەمەن،
كەۋدەمدى بۇل كەك كەردى.
قاداپ قويعام باسىمەنەن،
تالاي-تالاي لەپ بەلگى.
وتىزعا كەپ ءسۇرىندىم مەن،
تۋ سىرتىمنان جاۋ اتتى.
ون سەگىزدە بۇگىنگىمنەن،
بولعان ەكەم «ساۋاتتى»!
01.11.2016 ج
سەن كەزىكتىڭ،
مەن جالعىز جۇرەك ەدىم،
ءسۇيدى ارمانسىز سۇيسىنگەن جۇرەك ەرىن.
ءسۇيدى ارمانسىز سۇيسىنگەن جۇرەك ەرىن،
وڭگە اينالىپ كەتكەندەي گۇل ولەڭىم.
تاعدىرىمدى وقىدىڭ كوز نۇرىڭمەن،
ادام بولىپ كەتپەس پە ەم، وزدىگىمنەن؟!
ايەلدىگىڭ ۇستاي قاپ وسى ساتتە،
ءبىراز جەرىن تۇزەدىڭ كوزگە ىلىنگەن.
ايەلدىگىڭ ۇستاي قاپ، تاعى ءبىر ءسات،
جۇرەككە ەندىڭ جانىما ابىگەر ساپ.
قانشا قىزدىڭ ەلەسىن قۋىپ شىقتىڭ،
قاشقان قىزدى قايتەسىڭ، ءبارى كەلساپ.
قالاي – قالاي قۇبىلدى داعدى كۇنىم،
سەن كەزىكتىڭ، وزگەردى بارلىق ۇعىم.
قۇداي سەنىڭ ءناپ-نازىك ساۋساعىڭمەن،
ءبىراز جەرىن وزگەرتتى تاعدىرىمنىڭ.
20.11.2016 ج
ادامدى سۇيۋگە بولادى،
سەرت ەتىپ سەنىمگە،
ءبىر قىزىق حيكايا، سۇيگەنىم مەنىڭ دە.
جۇرەگىم – ماحاببات،
تامىرىم – سيا-ءدۇر،
قان دا بار – ونىم تەك ەرىندە!
تامىرىم بۇلكىلدەپ،
قاپ-قارا سيالى،
ميىمنىڭ ىشىندە بالانىڭ قيالى.
ءبىر جاندى تابا الماي قامىققان جانارعا،
ولگەن سوڭ كۇللى الەم سىيادى!
مەن الەمدى قايتەم؟
اڭگىمە سۇيگەندە،
ءماجنۇن زار تارتادى كۇي كەۋدە.
قاپ – قارا ويىمنىڭ ىشىندە،
اق شۇعا ءبىر ساۋلە بيلەۋدە!
ماحاببات بارىنەن تومەندە،
بارىنەن جوعارى!
جوق ارى جاندارعا وبالى!
بىرەۋدى ءبىر ساتكە سۇيە الساڭ،
ماڭگىلىك سۇيۋگە بولادى!
بولادى!
***
مەن سەنىڭ تەرەزەڭنىڭ الدىندامىن،
كوڭىلىمدە قالىڭ سەل،
قارعىن جاۋىن!
ىسقىرىپ قاپ سىرتىمنان سۇپ-سۋىق جەل،
مەنى اينالىپ ءۇرىپ ءجۇر ال قۇم، داۋىل.
ايەل دەگەن اۋليە،
سەزدىڭ بىلەم،
پەردە ىشىنەن سىعالاپ كوز دۇربىمەن.
جانارىمدى كوردىڭ سەن جاس ىركىگەن،
ەرىنىمدى كوردىڭ سەن ءسوز مۇلگىگەن.
قابىرعاڭا سۇيەنىپ كولەڭكەممەن،
باتار كۇن با، جوق الدە مەن ورتەنگەم.
تەرەزەڭنىڭ الدىندا وتكەن شاق تۇر،
ءومىر سۇرگىڭ كەلەدى سەن ەرتەڭمەن.
زاعيپ جاننىڭ يتىندەي جول باستاعان –
كولەڭكەم عوي جاساعان العاش قادام.
تەرەزەڭە تەلمىرىپ وتكەن شاق تۇر،
مەن ەمەس تەك،
مەن ەمەس ول باسقا ادام…
03.01.2018 ج
ءسوز
مەنىڭ ءسوزىم – جانىمنىڭ بۋى،
قايناعان ساقارداي!
ەل قۇساپ – ەنجار جاتا الماي،
بوبەشىگىم قوڭىراۋلاپ سويلەيمىن،
ايتپاسام، سىلەم قاتارداي!
ميداعى شۋ مەن ءتىلىمنىڭ زاھار ۋىنان،
كەۋدەمدە بالقىپ،
اۋزىمدا سۋىعان.
سەرتتى ءسوزىمدى،
دەرتتى جانىمنان سۋىرام.
سوسىن،
مەنمەنسىنگەن مەكەردىڭ،
ۇكىمىن وقيدى سوت ەرنىم.
ىركىلگەن كەزىمنەن ىرىگەن ءسوز بولسا،
ونىمدى قاقىرا سالامىن،
دەرتىمەن جوتەلدىڭ.
مەنىڭ ءسوزىم –
بابادان قالعان سۇرلەۋلى سىباعام.
ءسوز دەگەنىم –
مىنا سۇيەك، مىنا قان!
كەرەك دەسەڭ، ويىڭداعى ولگەن ءسوزدىڭ ساۋلەسى،
اناۋ جۇلدىز قۇلاعان!
سوندىقتان،
سۇلىك تىلىڭنەن سورعالاپ قىزىل قان،
سويلە،
ۇلىڭدى ايت ۇرىنعان،
قىزىڭدى ايت بۇزىلعان.
ءدىنىڭدى ايت،
ءتىلىڭدى ايت،
جاقشاعا قامالعان،
بەلىنەن سىزىلعان!
سويلە،
حانعا تارتقان تاباقتاي مۇشەلەپ ءسوزىڭدى،
ايت،
ايداي جۇقارىپ بارا جاتقان ءتوزىمدى.
دالەل دەسە، ويىپ الدىنا سال،
ويىڭا كۋادار،
ءپىرادار كوزىڭدى!
سويلە،
جانىڭنىڭ بۋىن بۇلتتاي ءتۇت،
ءول،
جالدامشى بولعان جۇرتتى ايتىپ.
جەتىمەكتىڭ جانارىنداي جاۋدىرەپ،
الدامشى بولعان ۇلتتى ايتىپ!
سويلە،
تاڭدايىڭا اعىپ تۇسكەنشە بادامشا،*
سوسىن، مىنە، جانىم دەرسىڭ،
جان السا...
اقىن قۇساپ ءولۋ كەرەك، بىزدەرگە،
ءومىر سۇرە الماساق ەگەر ادامشا!
* بادامشا — مۇرىن، جۇتقىنشاق، اۋىز قۋىسىنىڭ ارالىقتارىندا ورنالاسقان بەزدەر.
07.03.2018 ج
قارا ولەڭ ءھام قارا تۇنگە ودا
مەنىڭ جۇرگەن جولدارىم،
شوگىر، شوڭگە،
شوگىر، شوڭگە بولسا دا كوڭىل سەندە.
ۇيقاسسىز اقولەڭدەي تۇيىندەلگەن،
ولىمنەن باسقا نە بار،
ءومىر سەندە؟
ايدىڭ نۇرى – سۇتتەي اق توگىپ العان،
كوكتە جۇلدىز – كوپ مىسىق كوزى جانعان.
قارا تۇندە ايتەۋىر قارا ولەڭ بار،
ال كۇن دەگەن – پروزا،
ءسوز ۇزارعان.
ءتۇندى سۇيەم،
تۇرتپەكتەپ تۇيسىگىممەن،
يتتەي بولىپ قاسقىردىڭ يسىنە ۇرگەن –
اينالامدا اق ولەڭ،
اق ءولىم جوق،
ءبىزدىڭ اجال – ءسۇيۋ مەن سۇيسىنۋدەن!
كولەڭكەمدى ۇزارتىپ كۇن تۋادى،
كۇندىزگى ءومىر كوپ سويلەۋ، قىرتۋ ءارى.
تۇندە ايتەۋىر كەرەمەت قۇدىرەت بار،
تۇندە ايتەۋىر ىڭگالاپ جىر تۋادى.
مەنىڭ سالعان جولدارىم،
الا-قۇلا!
كۇن تىرەلىپ وكسيمىن تاماعىما.
قارا تۇندە اي قۇساپ جاڭا تۋعان،
ۇيقى ەسىنەپ قۇلايدى جان-ارىما.
09.01.2018 ج
***
كومەيىمدى كۇيدىرەدى،
وكسىك ولەڭ، زاھار جىر،
تاس باۋىرىڭ جىبىمەدى ا، تاعدىر؟!
قاراعاندى قايىرشىنىڭ قالاسى،
قايىرشىدان قايىر كۇتكەن شاھار بۇل.
جەر باۋىرلاپ دەدەكتەتىپ،
ءيىسشىل يت كولەڭكەم،
تاعى دا ءبىر مەكەمەگە اپارادى مەنى ەرتەڭ…
اقىنمىن دەپ ايتا المايسىڭ،
اقىن قۇنىڭ كوك تيىن،
(ادام بولىپ كىمدى سوندا كوگەرتەم؟)
بۇل عيمارات، سىرتى سۇلۋ،
ءىشى كور،
وڭشەڭ وڭەش،
قايدا كەتكەن كىسىلەر؟
مەن سەكىلدى دالالىقتار جوق مۇندا،
جۋسان اڭقىپ،
جىلقى قۇساپ كىسىنەر!
قوس قاباعى جيىرىلىپ،
وقجىلانداي اتىلۋعا شاق قالعان،
بوققا مالعان تۇمسىعىن،
كوككە بەزەر اق قارعاڭ –
ەسىگىنەن شىعاسىڭ،
كولەڭكەڭدى سۇيرەتىپ،
نامىسىڭداي تاپتالعان…
كومەيىمدى كۇيدىرەدى،
وكسىك ولەڭ، زاھار جىر،
ءومىر دەيتىن وگەي اكە، قاتال-ءدۇر.
قاراعاندى قايىرسىزدىڭ قالاسى،
قايىرشىدان قايىر كۇتكەن شاھار بۇل!
***
اۋىلىڭنىڭ شەتىندە قاراعاي-تال،
قاراعاي-تال قارعاعا تالاق ايتار.
بۇلدىرگەندەي ەرنىڭدى ۇيات مورلەپ،
ءسوز وكسىككە اينالدى ماعان ايتار.
اي ۇلىپ، بۇلت بۇرلەيدى تاۋ باسىندا،
تۇساۋلى ات شوقاڭدايدى ساۋمال سۋعا.
جاۋابىن جۇمباعىمنىڭ سەن ايتپادىڭ،
ىشىمدە ەكى پەرى داۋلاسۋدا.
بايعىز قۇس باياعىداي قارعانۋلى،
قاراعاي-تال مۇلگىدى، قارعا كۇلدى.
جۇلدىز اقتى، ساندالىپ سوعان ايتتىم،
ساعان ايتار ارمانىمدى.
تال سىلكىنىپ وياندى، قىلاڭداپ تاڭ،
كولەڭكە سايدان سۋسىپ، بۇلاڭ قاققان.
«قوش» دەيسىڭ، قالاي كەتەم، قايدا بارام،
كوتەرىپ زىلدەي مۇڭدى مىناۋ باتپان؟
اۋىلىڭنىڭ شەتىندە قاراعاي-تال،
قاراعاي-تال قارعاعا تالاق ايتار.
ءمورلى ەرنىڭنەن ءمولت ەتكەن ءسوز شىعارشى،
جۇرەگىمە قۇنداقتاپ الا قايتار.
2018 جىل
***
اۋەلەپ ۇشقان بوزتورعاي،
بوزالا تاڭعا جار ايتار،
بوزداپ تۇرىپ داۋىسى،
بوزىنگەن كوككە زار ايتار.
مەنىڭ دە جانىم شەمەندى،
شەشىمىن ونىڭ كىم ايتار؟
ۋا، جۇرتىم؟
بۇل دۇنيە دەگەنىڭ،
بۇلت استىندا بۇلىڭعىر.
بۇل دۇنيە دەگەنىڭ،
كۇن استىندا شىلىڭگىر.
اق سوڭكە سۇيەك ءسوز قازىر،
ءتىلىم-ءتىلىم ءتىلىم-ءدۇر.
ۋا، جۇرتىم؟
تاسقا بىتكەن كوك قىنا،
بوياۋىن ەزسەڭ القوڭىر.
بۇگىنگىنىڭ بالاسى،
كوڭىلسىز تۋعان، شالكوڭىل.
اقيقات ەكەۋ بولا ما،
شاپان اپپاق، سالدە كىر.
ۋا، جۇرتىم؟
ءاۋپ-ءاۋپ ۇرگەن اق تازى،
اڭعا شابان، اسقا ءدوپ.
جاقسىدان تۋعان جامان بار،
جاماننان تۋعان قاسقا كوپ.
قامكوڭىل ەدىم، قايتەيىن،
كوزىمنەن تامار جاس نالەت!
ۋا، جۇرتىم؟
24.04.2018 جىل
24 قازان – كىتاپحاناشىلار مەرەكەسى قۇتتى بولسىن!
مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى جاسارال قۋانىشالين ومىردەن وزدى
جازۋشىلار وداعى جاڭا توراعا سايلادى. ول «جازۋشىلار وپپوزيتسيا بولماسىن!» دەدى
استانادا قالعان جاڭاوزەندىك جۇمىسسىزدار "قازمۇنايگاز" كەلىسسوزدى توقتاتىپ تاستادى دەيدى
باقىتجول كاكەش. التايدا قالعان اقيىق
فبر پەنتاگوننىڭ قۇپيا قۇجاتتارىنىڭ جاريالانۋىنا قاتىسى بار كۇدىكتىنى قامادى