ارمەنيانىڭ بيلىكتەگى رەسپۋبليكا پارتياسى پرەمەر-مينيستر لاۋازىمىنا وپپوزيتسيانىڭ كانديداتىن قولدايتىنىن بىلدىرگەننەن كەيىن، وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر نيكول پاشينيان جالپى ۇلتتىق نارازىلىق شەرۋلەرىن توقتاتقان ەدى. سەيسەنبى كۇنگى سويلەسۋلەردە رەسپۋبليكا پارتياسى ءوزىنىڭ پاشينيانعا قارسىلاس كانديداتىن كورسەتپەگەنىمەن، ونىڭ پرەمەر-مينيسترلىككە دەگەن كانديداتۋراسىن مويىنداماي قويدى. ونداعى رەسپۋبليكا پارتياسىنىڭ كورسەتكەن سەبەبى: پاشينيان ەلدە تۇراقسىزدىق ورناتقانى سەبەپتى، ول بۇل لاۋازىمدى قىزمەتتى اتقارىپ كەتە المايدى دەگەن ەدى.
ارمەنيا پارلامەنتىنىڭ 45 دەپۋتاتى پاشينياننىڭ كانديداتۋراسىن مويىنداعان ەدى. دەگەنمەن، وعان پارلامەنتتەگى 105 دەپۋتاتتىڭ كەمىندە 53-ءى داۋىس بەرۋ كەرەك ەدى. وسى تۇستا پاشينيان ءوزىنىڭ كانديداتۋراسىن قولداماسا ارمەنيانى «ساياسي الاساپىران» جايلايدى دەپ ەسكەرتكەن بولاتىن. ايتقانىنداي، داۋىس بەرۋ ناتيجەسىنەن كەيىن، ەلدە ۇكىمەتكە قارسى دەمونستراتسيا قايتا بەلەڭ الىپ، ەرەۋىلشىلەر كوشەلەردى جاۋىپ، كوپتەگەن مەكتەپتەر ساباق توقتاتتى. جۇمىسشىلار دا جۇمىسىن توقتاتىپ، ەرەۋىلشىلەرگە قوسىلدى. ەرەۋىل ارمەنيانىڭ بىرنەشە قالاسىندا بولدى جانە ورتالىق قالاداعى مەترو مەن اۋەجايعا قاتىنايتىن جولدار جابىلدى.
ال سارسەنبى كۇنگە كەلگەندە بيلىك پارتياسى قايتالاي مالىمدەمە جاساپ، دەمونسترانتتاردىڭ كانديداتتارىن قولدايتىنىن جەتكىزدى، بىراق پاشينياننىڭ ەسىمىن اتامادى جانە ءوزىنىڭ كانديداتىن دا ۇسىنعان جوق. مىنە بۇلار ارمەنيادا وسى اپتادا بولعان جايتتەر.
ەندى نە بولۋى مۇمكىن؟
ارمەنيا پارلامەنتى 8 مامىردا قايتالاي جينالىس اشىپ، پرەمەر-ءمينيستردى قايتا سايلاۋعا ارەكەتتەنبەك. اتالعان ەلدىڭ اتا زاڭى (كونستيتۋتسياسى) بويىنشا پارلامەنت جەتى كۇننىڭ ىشىندە ەكىنشى رەت پرەمەر-مينيستر سايلاي الادى. بۇل جولى دا سايلاي الماسا پارلامەنت تارايدى.
ال وپپوزيتسيا باسشىسى پاشينيان بۇگىن ۋاقىتشا پرەمەر-مينيسترلىككە ءوزىنىڭ كانديداتۋراسىن رەسمي تۇردە ۇسىندى. ول بۇل تۋرالى مالىمدەمەسىندە قوسا: «مەن اشىق ايتايىن، بۇل جەردە حالىق نيكول پاشينياندى پرەمەر-مينيسترلىككە سايلاۋعا جينالعان جوق. ولار ءوز قۇقىقتارى جانە دەموكراتيا قۇندىلىقتارى ءۇشىن كۇرەستى. دەمەك ولار شارشامايدى، شالدىقپايدى!»، – دەدى.
نارازىلىق شەرۋىنىڭ بەلسەندىلەرى كىمدەر؟
ەرەۋىلدىڭ جەتەكشىسى – 42 جاستاعى نيكول پاشينيان. بۇرىن جۋرناليست بولعان، ساياساتقا ارالاسقانىنا 20 جىلعا جۋىقتاعان. اشىعىن ايتۋ كەرەك، بەيبىت شەرۋلەر ارمەنيا تاريحىنداعى اسا ەلەۋلى وقيعالاردىڭ ءبىرى بولىپ قالدى. پاشينيان نارازىلىق اكتسياسىن 31 ناۋرىز كۇنى گيۋري قالاسىندا باستاعان كەزدە جاقتاستارىنىڭ سانى نەبارى ون نەشە ادام بولدى جانە ونىڭ باسىم كوبى جۋرناليستەر ەدى. بىراق ەرەۋىل 13 ءساۋىر كۇنى ەرەۆان قالاسىنا جەتكەندە وعان نەشە مىڭداعان جاقتاستارى قوسىلىپ، ارمەنيا تاريحىنداعى ءىرى وقيعا ورىن الدى. شەرۋگە مەكتەپ وقۋشىلارىنان تارتىپ، مەيرامحانا داياشىلارىنا دەيىن قاتىستى. مەكتەپ وقۋشىلارى ءبىلىم سالاسىن رەفورمالاۋ كەرەك ەكەنىن ايتسا، الىس اۋىلدان كەلگەن تۇرعىندار: «بيلىك ءبىزدىڭ بار ەكەنمىزدى وسى جولى عانا ءبىلدى»، – دەستى. ارينە، ارمەنيادا بۇعان دەيىن دە بىرنەشە رەت نارازىلىق شەرۋلەر بولعان، بىراق ولار ناقتى ناتيجە بەرمەگەن. بۇل رەتكى دەمونستراتسيانىڭ ەڭ نەگىزگى بەلسەندىلەرى جاستار.
«بارقىت رەۆوليۋتسياسىنىڭ» بارىسى
13 ءساۋىر كۇنى نيكول پاشيلياننىڭ 14 كۇنگە سوزىلعان نارازىلىق اكتسياسى ورتالىق قالا ەرەۆانعا جەتكەندە ونىڭ نەشە مىڭداعان قولداۋشىلارى كوشەگە شىقتى.
17 ءساۋىر كۇنى نەشە مىڭداعان ەرەۋىلشىلەردىڭ ارەكەتىنە قاراماستان پارلامەنت 76 داۋىستىڭ قولداۋىمەن بۇرىنعى باسشى سەرج سارگسياننىڭ كانديداتۋراسىن ماقۇلدادى. 17 وكىل قارسى داۋىس بەردى. بۇدان 8 كۇن بۇرىن سارگسيان پرەزيدەنتتىك قىزمەتىنەن كەتكەن بولاتىن.
22 ءساۋىر كۇنى نيكول پاشينيان مەن سەرج سارگسيان اراسىنداعى سويلەسۋلەر ۇزىلىسكە ۇشىراعاننان كەيىن، پاشينيان قاماۋعا الىندى.
23 ءساۋىر كۇىن نيكول پاشينيان قاماقتان بوساپ شىقتى دا، سەرج سارگسيان قىزمەتىنەن كەتتى.
27 ءساۋىر كۇنى ۋاقىتشا پرەمەر-مينيستر رەتىندە ۇسىنىلعان كارەن كاراپەتيان وپپوزيتسيا جەتەكشىلەرىمەن سويلەسۋدەن باس تارتتى.
29 ءساۋىر كۇنى رەسپۋبليكا پارتياسى پرەمەر-مينيستر كانديداتىنا نيكول پاشينياندى مويىندامايتىنىن ءبىلدىردى.
1 مامىر كۇنى پاشينيان مالىمدەمە جاساپ، بيلىك پارتياسى ونىڭ كانديداتۋراسىن مويىنداماسا ارمەنيانىڭ «ساياسي الاساپىرانعا» تۇسەتىنىن ايتقانىنا قاراماستان، پارلامەنت ونى سايلاماي تاستادى. ارمەنيالىقتار ەرەۋىلدى قايتا باستادى.
2 مامىر كۇنى بيلىك پارتياسى قايتالاي مالىمدەمە جاساپ، كانديداتتار تىزىمىنە وپپوزيتسيا وكىلدەرىن قوساتىنىن ايتتى، الايدا نيكول پاشينياننىڭ ەسىمى اتالمادى. رەسپۋبليكا پارتياسى ءوز تالاپكەرلەرىن دە ۇسىنبادى.
ارمەنياداعى جاعدايدىڭ وڭىرگە ىقپالى
ارمەنياداعى وقيعالار بۇرىن كەڭەس وداعىنىڭ قۇرامىندا بولعان مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارى ءۇشىن الاڭدايتىن جاعداي. قازىرگە دەيىن، رەسەي تارابى ارمەنياداعى ىستەرگە رەسمي پىكىر بىلدىرمەدى. رەسەيدىڭ بۇل ەلدە اسكەري بازاسى بار ەكەنى بەلگىلى جانە ارمەنيا پۋتين باستاعان ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداعىنا مۇشە. مىنە وسى جاعدايلاردىڭ ءوزى 3 ميلليونعا جەتەر-جەتپەس حالقى بار ارمەنيانىڭ ماسكەۋ ءۇشىن ەلەۋسىز ەمەس ەكەنىن بىلدىرەدى.
وتكەن جەكسەنبىدە پاشينيان ماسكەۋگە بارىپ، رەسەي دەپۋتاتتارىمەن كەزدەستى جانە رەسەيمەن بولعان بايلانىستاردىڭ وزگەرمەيتىنىن ءبىلدىردى. ارمەنيادا جەمقورلىققا، ەلدەگى جۇيەگە قارسى كۇرەسۋشىلەر كوپ بولعانىمەن، سىرتقى ساياسات، ەۋروپالىق بىرلىك ءۇشىن كوشەگە شىعاتىنداردىڭ از ەكەنى دە بەلگىلى بولدى.
ارمەنيانىڭ كورشىلەرىمەن بولعان قارىم-قاتىناسىنا قاراعاندا رەسەيدەن الىستاي قوياتىن جاعدايى بايقالمايدى. ايتالىق، ازەربايجان، تۇركيا سىندى كورشىلەرىمەن قىرعيقاباق قاتىناستا. ال، يران، گرۋزيا سىندى ەلدەرمەن سالقىنقاندى بايلانىستا. بۇل تۇرعىدا ول رەسەيدەن الىستاپ، ەۋروپا وداعىنا بوي تارتا قويمايدى. دەگەنمەن، بۇل اينالاداعى كورشىلەس ەلدەر مەن ايماقتارعا بەلگىلى دارەجەدە اسەر ەتپەي قالمايدى.
كيبەرشابۋىلعا ۇشىراعان باق وكىلدەرى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا ارىز ءتۇسىردى
ورتالىق ازيا: تاريحي، ساياسي جانە ەكونوميكالىق مۇددەلەر اياسىندا
قىرعىزستاندا تاۋەلسىز Kloop باسىلىمىنىڭ قىرعىز تىلىندەگى سايتى بۇعاتتالدى
رەسەيدىڭ دونەتسك وبلىسى كونستانتينوۆكا قالاسىنداعى بازارعا شابۋىلىنان 16 ادام قازا تاپتى
سادىر جاپاروۆ ىستىقكولدەگى ءتورت پانسيوناتتى وزبەكستانعا بەرۋ سەبەبىن ءتۇسىندىردى
پيگوجيننىڭ «ۆاگنەر» توبى ماسكەۋ تۇبىنە كەلىپ شەگىنىپ كەتتى