Jedel järdem brigadası men däriger. Körneki suret. Foto: Ivan Petrov / Kommersant'

Pandemiya bastalğalı Qazaqstanda virus jwqqandardıñ 4,5 mıñı ömirden ötken. Densaulıq saqtau ministrliginiñ resmi deregi boyınşa, elde 5 naurız küni koronavirus jwqqan 832 adam, al 4-i koronavirus pnevmoniyasına şaldıqqan 42 adam tirkeldi. Qazir elde 19 mıñğa juıq adam (U07.1 nemese KVI+ boyınşa 13 318, U07.2 nemese KVI- boyınşa 5471) auırıp jatır.

#U07.1 Koronavirus PTR testi arqılı tabılğan jaña keysterdiñ eñ köbi – astana (136), Almatı qalası (135), Pavlodar (75), BQO (69), Aqmola (59), Qostanay (57)  öñirlerinde. Ötken täulikte aurudan ayıqqan 742 adam üyine jiberilgen. Bwdan özge naurızdıñ 4-i jiını 8 adam: Almatı qalası (3), astana (2), Qarağandı (2), Pavlodar (1) oblıstarında qaytıs bolğan.

Keyingi eki aptada Almatı virus jwqqandar sanı jağınan öñirler arasında alğaşqı qatarlardan körindi. Degenmen qaladağı epidjağday «jasıl deñgeyde» dep sanaytın bas sanitar-däriger Jandarbek Bekşin 13 aqpan karantin şarasın jeñildedetin jaña qaulı şığardı. Qwjatqa säykes, qoğamdıq tamaqtanu orındarı tün jarımğa deyin, bazar-sauda orındarı apta boyı, sauna-basseyn jäne sanatoriylerge, bil'yard, bouling, oyınhanalarğa, aymaqtar arasında qatınaytın avtobustarğa jwmıs isteuge rwqsat etildi.

#U07.2  4 naurız aqparatı bir täulikke keşigip beriletin koronavirus pnevmoniyasına şaldıqqan 42 nauqas jäne 2 ölim jağdayı tirkeldi. Pnevmoniya anıqtalğan nauqstardıñ eñ köbi – Almatı qalası (8) jäne Almatı (8), Jambıl (5), ŞQO (4), Aqmola (4)  oblıstarına tiesili. Sonımen qosa, Şımkent qalası men Almatı oblısında bir-bir adamnan köz jwmğan.  pnevmoniyadan ayıqqandar sanı 215-ke arttı.

#Jalpı  Elde qañtar ayınıñ ekinşi men aqpan ayınıñ alğaşqı jartısında nauqastar qatarı kürt köbeygen. Aqpan ayınıñ ekinşi jartısında birşama kemigen edi, keyingi kezde qayda arta bastadı. Sonda da körsetkiş qwbılmalı. Mäselen, koronavirus pen osığan wqsas pnevmoniyanı qosa eseptegende düysenbi 723,  seysenbi 763, särsenbi 848, beysenbide 899 nauqas anıqtalğan.

DenMin-niñ resmi mälimetinşe, emdelip jatqan 18 789 nauqastıñ 4455-i auruhanada, 14 334-i ambulatorlıq baqılauda. Ahualı naşar 226 nauqastıñ jağdayı qiın, ondağı 52 adamnıñ häli öte auır. Bwdan özge 52 sırqat ökpeni jasandı jeldetu apparatımen tınıstap jatır.

Bıltır qıs tüser twsta bas memlekettik sanitar-däriger Erlan Qiyasov Qazaqstanda kezekti tolqınınıñ şarıqtau kezeñi qañtar-aqpan aylarına, al ministr Aleksey Coy naurız ayınıñ soñına qaray twspa-tws keletinin mälimdegen. Osı aydıñ basında Coydıñ birinşi vice-ministri Marat Şoranov säuir ayında 20 mıñğa tarta adam COVID-19 dertin jwqtıruı mümkin degen.

Jalpı ötken qısta 88 mıñğa tarta, jaña jıl bastalğalı Qazaqstanda 65 mıñnan asa adamnan auru anıqtalğan. Toqsan künge sozılğan qıs mezgilinde auırğandardıñ 81 mıñnan astamı koronavirus, qalğan 6,8 mıñı pnevmoniya pacientteri. Jeltoqsan jäne aqpan ayları aralığındağı barlıq körsetkişterdi mezgilge arnalğan qorıtındı materialdan bile alasız.

Äzirge virus taralu qateri jağınan BQO, Aqmola, Pavlodar, Qostanay oblıstarı, Almatı qalası men astana – sarı aymaq twr.

Osığan deyin aqparat ministrliginiñ coronavirus2020.kz saytı men Densaulıq saqtau ministrliginiñ media resurstarında jariyalanğan derekter birneşe aydan beri qate berilip kelgeni jaylı materialdar jariyalap, aqparat qwraldarına eskertkenbiz.

(!) Pandemiya moderatorı – ministrlik tek senbi-jeksenbide ğana emes, mereke künderi de statistikanı tolıqtay jürgizuge qauqarsız. Mäselen, jeltoqsan ayınıñ 1, 16, 17, 18-i jäne 19-ına, 1-4, 7 qañtarğa tiesili derekter eselep kemigen. Küzdiñ ortasında sol kezdegi DenMin-niñ resmi-erikti ökili Bağdat Qojahmetov ekinşi tolqında demalıs künine qaramastan statistikanı tolıq kölemde jürgizuge uäde bergen edi. Biraq is jüzinde olay bolmay şıqtı. 

Bıltır 13 naurızdan beri COVID-19 infekciyasın jwqtırğandar qatarı 217 mıñnan, 1 tamızdan bergi koronavirus pnevmoniyası 49,5 mıñnan asqan. DDSW derekqorı men Wlttıq statistikada Qazaqstanda auırğandar sanı 266 mıñğa jetken. Degenmen Ükimet koronavirus pen onıñ pnevmoniyasın eki bölek esepteydi.

Pandemiya bastalğalı jalpı virus jwqqandardıñ 4497-si (KVI+ / U07.1 – 2799, KVI- / U07.2 – 637, ilespe aurulardan – 1061) qaytıs bolğan. Alayda Qazaqstan biligi boyınan koronavirus tabılsa da, basqa aurulardıñ sebebinen qaytıs boldı delingen 1061 adamdı jalpı statistikağa engizbeydi. Bwğan qarsı sarapşılardıñ sözine qarağanda, koronavirustıñ janama äserinen qaytqandardıñ jartısınan astamınıñ sebebi qan aynalımı jüyesiniñ auruları bolğandıqtan, oğan infekciya dert qozdıruşı faktor retinde ölimge äkep soqtırğan. Eskerer jayt, ministrlik KVI- statistikasın esepke almas bwrın jıldağıdan üş esege ösken pnevmoniyanıñ 256 mıñ jağdayınan (qañtar-şilde aralığındağı) koronavirustıq türin anıqtap-zertteuden bas tartqan. Sarapşılar osı keysti zerdelegen jağdayda şınayı esep qazirgiden äldeqayda köp boların alğa tartadı. Demek joğarıdağı san da naqtı bolmauı mümkin.

Qazaqstan virus taraluı boyınşa älemde Worldometers derekqorı, Djons Hopkins universiteti jäne DDSW tizimindegi 221 el men aymaqtıñ arasında 50-orında twr.

Ötken qıs mezigilinde redakciya prezident Toqaev birneşe ret sınasa da özgere qoymağan resmi statistikadağı kemşilikterdi tüzetuge mwrındıq boldı. Ministrlik ökilderi jäne esep jürgizuşi mamandarımen aptalap aytısuğa tura keldi.

Osı uaqıtqa deyin KVI+ diagnozı boyınşa jaña anıqtalğan nauqastar aymaqtardağı körsetkişi kündelikti, al KVI- deregi tek jiıntıq mände berilip kelgen.

Ministrlik redakciya talabınan keyin statistikadağı kemşilikti moyındap, 26 jeltoqsannan beri resmi habarlamada pnevmoniyanıñ bir täulikke keşigip jariyalanatının rastap merzimin körsetetin boldı. 2 aqpannan koronavirus pnevmoniyası anıqtalğan nauqastardıñ aymaqtardağı körsetkişi qosa kündelikti berile bastadı. Al aqpannıñ 18-i koronavirus pen onıñ pnevmoniyasınan qaytıs bolğandardıñ esebin kün sayın jariyalauğa köşti. Biraq soñğı statistikada merzim jağınan qayşılıq bayqaldı. Redakciya mwnı da ministrlikke birneşe märte eskertuge mäjbür boldı. Osılayşa KVI+ pen KVI- dignozınan köz jwmğandardıñ tirkelgen küni erteñine emes, bir künnen keyin jariyalanıp kelgeni belgili boldı. Qate degenimiz – aqparat qwraldarı kündelikti statistikanıñ naqtı bolmauınan koronavirustan qaytqandardı ötken künge telip habarlauğa mäjbür bolğan. 26 aqpan osı uaqıtqa deyin koronavirustıñ rastalğan türinen «ötken küni» qaytıs boldı delingen qate aqparat tüzetilip,  «aldıñğı täulik» retinde körsetile bastadı. Resmi mälimetke süyensek, Qazaqstan Ükimeti tek PTR arqılı rastalğan derekterdi uaqıtılı jariyalaydı, al qalğan negizgi körsetkişter (yağni, pnevmoniyağa şaldıqqandar, koronavirus pen pnevmoniyadan qaytıs bolğan adamdar sanı – QT) bir täulikke keşigip beriledi. Bwğan densaulıq saqtau salasındağı aqparattıq jüyeniñ jetilmeui sebep.

Vedomstvoaralıq komissiyanıñ 5 naurızdağı resmi mälimetine qarağanda, Qazaqstanda 28,4 mıñ adam koronavirusqa qarsı  reseylik «Sputnik V» vakcinasın saldırğan. Onıñ 15 mıñı eki dozasın tolıq alğan, qalğan böligi ekinşi ekpeniñ uaqıtın kütip otır. Vakcinaciyadan ötip jatqandardıñ basım böligi medicina qızmetkerleri, sonday-aq 1,4 mıñ mwğalim, 174 policey bar.

"The Qazaq Times"