Foto: Sputnik Kırgızstan

Qaraşa ayınıñ soñğı aptasında Qırğızstandı qos prezident basqaratın boladı.  Aldağı uaqıtta Sooronbay Jeenbekov Almazbek Atambaevtıñ sayasatın jalğastıra ma? Qırğızstannıñ sırtqı jäne işki sayasatındağı jağdaylar qanday?  Bügin biz osı jäne özge de swraqtarğa jauap izdep körudi jön kördik. 

Qaraşa ayınıñ 1-i küni qırğız prezidentiniñ äkimşiligi taratqan aqparat boyınşa, Sooronbay Jeenbekovtıñ inauguraciyası qaraşa ayınıñ 24-ine belgilengen. Al Almazbek Atambaevtıñ prezidenttik ökilettiligi jeltoqsan ayınıñ 1-i küni ayaqtaladı. Bwl degenimiz qırğız elin qaraşa ayında bir aptağa qos prezident basqaradı degen söz. Biraq qazirgi tañda şeteldik jäne qırğızstandıq sarapşılardı mazalamaytın mäsele bwl emes. Olardı qazir «osı uaqıtqa deyin Atambaev jürgizip kelgen sayasattı aldağı uaqıtta Sooronbay Jeenbekov jalğastıradı ma ?» degen swraq köbirek mazalaydı. Bwğan deyin köptegen sarapşılar "Jeenbekov prezident saylauında Atambaevtıñ kömegimen jeñiske jetti. Sol sebepti aldağı uaqıtta Atambaev sayasatın jalğastıratın boladı" degen pikirde bolatın. Biraq saylau ayaqtalğannan keyin Jeenbekovtı saylau kezinde Atambaev pen Farid Niyazov basqarğan resmi ştabtan bölek, jasırın türde inisi Asılbek Jeenbekov bastağan toptıñ da qoldağandığı belgili boldı. Bwdan bölek osı uaqıtqa deyin Atambaevtıñ aytqandarımen kelisip kelgen Jeenbekov, soñğı kezderi onıñ aytqandarına qarsı pikirler ayta bastağan. Mısalı Almazbek Atambaev jaqında el ükimetine Qırğızstan tauarların EAEO elderi men Qazaqstannan bölek memleketterge satudıñ jolın qarastırudı tapsırıp, «EAEO bir adamnıñ köñil-küyine qarap jwmıs isteytin wyım» degen bolatın. Al Sooronbay Jeenbekov bolsa, aldağı uaqıtta Qazaqstan, Resey jäne EAEO elderimen qarım-qatınasın nığaytatının aytuda.

Jalpı qırğızstandıq jäne şeteldik sarapşılardıñ sözinşe, qazirdiñ özinde Sooronbay Jeenbekov pen Almazbek Atambaevtıñ közqarası ekige bölinude. Bwğan deyin Jeenbekov «Atambaev sayasatın aldağı uaqıtta da jalğastıratın bolamın» dep mälimdeme jasağanımen, onıñ bwl jolmen jürmeytindigi qazirden bastap bayqılıp otır. Sooronbay Jeenbekovtıñ basqa jol tañdauına sebep te joq emes. Ol şaması kelgenşe osı uaqıtqa deyin Atambaev aytqan sözderden özin aulaq wstauı tiis ekeni aytpasa da tüsinikti. Sebebi resmi Astana men Mäskeu Atambaev sayasatın wstanğan Jeenbekovtıñ basınan sipaması anıq. Onıñ üstine Qırğızstandı Atambaev basqarğan 6 jılda eldiñ sırtqı sayasatı bwrın soñdı bolmağan jağdayğa jetken. Ol osı 6 jıl işinde Qazaqstan, Resey jäne EAEO elderimen aradağı qarım-qatınasın uşıqtırıp qana qoymay Qıtaymen de şekisip ülgergen. Atambaevtıñ 6 jılda sırtqı sayasatta jetken jalğız jetistigi ol – Özbekstanmen dostıq qarım-qatınas ornatuı. Onıñ özinde Özbekstanmen jaqsı qarım-qatınas ornatuına bilik basına Şavkat Mirzieevtıñ kelui ülken septigin tigizdi. Äytpegende Islam Kärimovtıñ kezinde Almazbek Atambaev Taşkentke resmi is-saparmen barmaq tügili TMD elderi basşılarınıñ bas qosuında Özbekstan tarapına qarsı söz ayta almaytın edi.

Bwl endi Qırğızstannıñ sırtqı sayasattağı jağdayı. Al endi onıñ işiki sayasatındağı jağdaylarğa oralsaq. Bwl jerde soñğı uaqıttarı Almazbek Atambaevtıñ küştik qwrılımdarğa köbirek basımdıq beretindigin bayqauğa boladı. Jaqında Atambaev Qırğızstan Wlttıq qauipsizdik qızmeti basşısınıñ orınbasarı Äbdil Segizbaev pen İşki ister ministri Wlan Isırailovqa general-moyor şenin berdi. Bwğan deyin ol Qırğızstan boyınşa WQK, İİM, Prokuratura, sot qızmetkerlerine eki bölmeli, üş bölmeli päterlerdiñ kiltin tabıstağan bolatın. Qırğızstandıq sarapşılardıñ pikirinşe, 6 jıl boyı därigerler men mwğalimderge päter bermek tügili el qatarlı qwttıqtap körmegen Atambaev, küştik qwrılım qızmetkerlerin bekerden-beker pätermen jarılqap jatqan joq. Olardıñ oyınşa, Atambaev prezidenttik qızmetten ketkennen keyin ornına keletin Jeenbekovtan tönetin qauipten qattı qorqadı. Onıñ üstine prezidenttik saylau ayaqtalğalı beri Talas oblısınıñ halqı da tınıştalmay twr. Olar qazan ayınıñ 16-sınan beri şeruler ötkizip, Atambaevtan saylau kezinde aytqan sözderi üşin oblıs jwrtşılığı men qazaq halqınan keşirim swraudı talap etude.

Qorıta kelgende qazirgi tañda Qırğızstandağı sayasi jağday bir qarağanda twraqtı bolıp köringenmen şın mäninde uşığıp twrğanı belgili. Osı uaqıtqa deyin «el täuelsizdigine qauip tönip twr» degen jeleumen prezident saylauında öz kandidatına dauıs bergizudi oylap kelgen qırğız biligi, endi ne isterin bilmey otır. Sebebi halıq Sooronbay Jeenbekovtı tañdağanmen qorşauda qaludı tañdağan joq. Al qazaq-qırğız şekarasındağı daudı şeşude Almazbek Atambaev biligi qauqarsız ekendigin däleldep ülgerdi. Jalpı aytqanda qazir qırğız halqınıñ bar ümiti su jaña prezident Sooronbay Jeenbekovta bolıp twr. Al onıñ qanday sayasat wstanatının uaqıt körsetedi.

“The Qazaq Times”